Αριστοτέλης, διαχρονικός και επιστημονικώς επίκαιρος

Η Τερέζα Πεντζοπούλου - Βαλαλά είναι Καθηγήτρια Φιλοσοφίας στην Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου εδίδαξε φιλοσοφία από το 1973 έως το 2001. Το 1995 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (1989 -1991), Γενική Γραμματέας της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, όπου είναι σήμερα Αντιπρόεδρος. Είναι Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής (ΕΕΑ) και αντιπρόσωπος της Εταιρείας στη Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Εταιρείας Αισθητικής. Εξελέγη Γενική Γραμματέας του Συνδέσμου Εταιρειών Διαβαλκανικής Συνεργασίας Γυναικών, και μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Θεσσαλονίκης. Το 1995 έλαβε για την όλη επιστημονική και κοινωνική δράση της το βραβείο "Γυναίκα της Μακεδονίας" από τους Σοροπτιμιστικούς Ομίλους Θεσσαλονίκης. Η Γαλλική Κυβέρνηση της απένειμε το παράσημο Chevalier de l’Ordre National du Merite, για την προώθηση των πολιτισμικών και επιστημονικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδος και Γαλλίας. Δίδαξε Φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια του Στρασβούργου, της Dijon και του Montpellier. Έχει μεγάλο συγγραφικό έργο. Μελέτες της έχουν δημοσιευθεί στα Kant-Studien, Fichte Studien, Etudes Philosophiques, Phaenomenologica Analecta, Φιλοσοφία, κ.ά. Έχει κάνει μουσικές σπουδές στο Εθνικό Ωδείο του Μανώλη Καλομοίρη στην Αθήνα και στην Μουσική Ακαδημία του Μονάχου. Δίπλωμα πιάνου (σολίστ) (Α’ βραβείο εξαιρετικής επιδόσεως, Αθήνα 1956) Είναι σύζυγος του Ομοτίμου Καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημητρίου Βαλαλά και μητέρα δύο παιδιών.

Ο Λίνος Γ. Μπενάκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 31 Ιανουαρίου 1928. Εργάστηκε ως ιστορικός της φιλοσοφίας, καθηγητής πανεπιστημίου και ερευνητής της Ακαδημίας Αθηνών. Σύζυγός του είναι η νομικός, πολιτικός και ακαδημαϊκός Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές στο Α' Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1946-1950) και με υποτροφία του ΙΚΥ στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας (1957-1960), όπου ανακηρύχτηκε διδάκτωρ φιλοσοφίας. Το θέμα της διδακτορικής διατριβής του ήταν "Σπουδές στα Υπομνήματα του Μιχαήλ Ψελλού", από την οποία επηρεάζονται οι πρώτες του δημοσιεύσεις στα γερμανικά. Υπήρξε μαθητής των καθηγητών Ιωάννη Θ. Κακριδή, Στυλιανού Καψωμένου, Νίκου Ανδριώτη, Αγαπητού Τσοπανάκη, Χαράλαμπου Γιέρου, και Λίνου Πολίτη, ενώ στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας παρακολούθησε τα μαθήματα και σεμινάρια του ιστορικού της φιλοσοφίας Paul Wilpert, τον οποίο είχε και επόπτη της διατριβής του. Στην Ελλάδα, επόπτης των σπουδών του ήταν ο Βασίλειος Τατάκης. Ακόμη υπήρξε υπότροφος του Γερμανικού Ιδρύματος Υποτροφιών Αλεξάντερ φον Χούμπολτ. Μετά από μια σύντομη θητεία ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης στην Πρέβεζα και στην Αθήνα, το 1966 αρχίζει τη συνεργασία του με το "Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας" της Ακαδημίας Αθηνών, του οποίου θα γίνει διευθυντής το 1971. Εκεί είναι αρμόδιος για την έκδοση των τόμων της Επιστημονικής Επετηρίδας "Φιλοσοφία", όπου ο ίδιος δημοσίευσε σημαντικές μελέτες. Στα πρώτα τεύχη της επετηρίδας συναντιούνται μέλη της φιλοσοφικής δεκαετίας του '30, όπως οι Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος και Κωνσταντίνος Τσάτσος, που συμμετέχουν στην εφορευτική επιτροπή του περιοδικού, με τη νέα γενιά Ελλήνων φιλοσόφων της δεκαετίας του '60. Τα δημοσιεύματα του Λίνου Μπενάκη αφορούν όλη την περίοδο της Ελληνικής Φιλοσοφίας, τους Αρχαίους, Βυζαντινούς και Μεταβυζαντινούς χρόνους. Κατά τη δεκαετία του '70 συνεχίζει την ερευνητική δραστηριότητά του και καταρτίζει μια νέα βιβλιογραφία των έργων που αφορούν τη βυζαντινή φιλοσοφία, η οποία προστίθεται στην έκδοση της μετάφρασης του έργου του Βασιλείου Τατάκη, "Η Βυζαντινή Φιλοσοφία", την οποία επιμελήθηκε ο ίδιος. Το 1983, ως επιστημονικός συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών, αναλαμβάνει τη διεύθυνση της σειράς των κριτικών εκδόσεων των "Βυζαντινών Φιλοσόφων" και των "Βυζαντινών Σχολίων στον Αριστοτέλη", που εκδίδει η Ακαδημία, υπό την αιγίδα της Διεθνούς Εκδόσεως Ακαδημιών. Στη σειρά αυτή εκδόθηκε το 2009 η δική του κριτική έκδοση των "Σχολίων" του Μιχαήλ Ψελλού πάνω στα "Φυσικά" του Αριστοτέλη, με εκτενή εισαγωγή του στα γερμανικά, αρχαίο κείμενο και βιβλιογραφία. Το 1984 ο Λίνος Μπενάκης είχε διδάξει στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον των ΗΠΑ, ενώ μεταξύ 1987-88 ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στο οποίο δίδαξε και πάλι τη δεκαετία του 2000. Επίσης, κατά την περίοδο 1990-1994 διετέλεσε αντιπρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου, στην Κέρκυρα. Διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου της "Διεθνούς Εταιρείας για τη Σπουδή της Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας", μεταξύ 1982-1992, και ορίστηκε πρόεδρος της "Επιτροπής Βυζαντινής Φιλοσοφίας" της ίδιας Εταιρείας. Το 1983, ως συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών, ανέλαβε τη θέση του υπεύθυνου για τη "Φιλοσοφική Βιβλιοθήκη" του Κληροδοτήματος της Έλλης Λαμπρίδη. Έλαβε μέρος σε πολλά επιστημονικά συμπόσια και συνέδρια, από τα οποία πολλά διοργάνωσε ο ίδιος. Αναφέρονται, ενδεικτικά, το Συμπόσιο "Ο νεοπλατωνισμός και η μεσαιωνική φιλοσοφία", τον Οκτώβριο του 1995, στην Κέρκυρα, και το Συμπόσιο για τη Βυζαντινή Φιλοσοφία που διοργανώθηκε το 1997 επ’ ευκαιρία του εορτασμού της Θεσσαλονίκης ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Στις 13 Δεκεμβρίου 1995 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Επίτιμου Διδάκτορος του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Την ίδια χρονιά ίδρυσε την "Ομάδα Εργασίας για την Σπουδή της Βυζαντινής φιλοσοφίας στην Ελλάδα", η οποία συγκέντρωσε και οργάνωσε την έρευνα μελετητών από όλη την επικράτεια. Ο Λίνος Μπενάκης είναι μέλος πολλών οργανώσεων και οργανισμών με επιστημονικό και ανθρωπιστικό ενδιαφέρον, και συμμετέχει στις συντακτικές επιτροπές διεθνών περιοδικών, όπως το "Medieval Philosophy and Theology", "European Journal of Science and Theology", κ.α. (πηγή: Wikipedia, ημερομηνία επίσκεψης: 27.6.2013)

Ο Ευάγγελος Μουτσόπουλος (1930-2021) γεννήθηκε στην Aθήνα. Σπούδασε Κλασσική Φιλολογία και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και Φιλοσοφία στο Παρίσι, όπου αναγορεύτηκε διδάκτορας (1958), και παρακολούθησε μαθήματα μουσικής και μουσικολογίας. Tο 1958 εξελέγη καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Aιξ Mασσαλίας, το 1965 τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το 1969 στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, του οποίου διετέλεσε πρύτανης το 1977. Δίδαξε σε ξένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Διετέλεσε πρόεδρος του Iδρύματος Eρεύνης και Eκδόσεων Nεοελληνικής Φιλοσοφίας (1975) και δημιούργησε το Corpus Philosophorum Graecorum Recentiorum (CPGR). Ίδρυσε και διηύθυνε το φιλοσοφικό περιοδικό «Διοτίμα» και ήταν επόπτης του Kέντρου Eρεύνης της Eλληνικής Φιλοσοφίας της Aκαδημίας Αθηνών. Υπήρξε επίτιμος διδάκτορας πολλών πανεπιστημίων, τιμήθηκε με πολλαπλές διακρίσεις και ήταν επίτιμο, τακτικό ή αντεπιστέλλον μέλος πολλών εθνικών ή διεθνών ακαδημιών του εξωτερικού. Τα έργα του, που καλύπτουν πολλές δεκάδες τόμων, έχουν εκδοθεί κατά το ήμισυ στο εξωτερικό και εξ αυτών πλείστα έχουν μεταφρασθεί σε πολλές ξένες γλώσσες. Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 1984.

H Δήμητρα Σφενδόνη-Mέντζου είναι καθηγήτρια της Φιλοσοφίας της Eπιστήμης στο Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Eχει διδάξει επίσης στο York University του Toronto του Kαναδά, στο Ohio State University (U.S.A.), στο University of Miami (U.S.A.), στο Mount Holyoke College (MA., U.S.A.), στο Vrije Universitat (Amsterdam, The Netherlands), στο University of Pittsburgh (U.S.A.), στο Pomona College (California, U.S.A.) και έχει εργασθεί ερευνητικά -ως Υπότροφος του Bρετανικού Συμβουλίου- στο Πανεπιστήμιο της Oξφόρδης και -ως Υπότροφος του Iδρύματος Fulbright- στο Πανεπιστήμιο Harvard. To 1987 ήταν μία από τις δέκα Eλληνίδες υποψήφιες για το βραβείο "Γυναίκα της Eυρώπης" του Συμβουλίου της Ευρώπης. Έχει συμμετάσχει σε Διεθνή Συνέδρια στο Toronto, στο Dubrovnik, στο Buffalo, στη Μόσχα, στο Πεκίνο, στη Βαρσοβία, στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, στις Βρυξέλλες, στην Πάδοβα, στο Lecce, στο Sao Paulo, και στη Seoul. Το ερευνητικό και διδακτικό της έργο αναφέρεται στη Φιλοσοφία της Eπιστήμης, στη Φιλοσοφία του Πραγματισμού του C. S. Peirce καθώς και στην Aριστοτελική Φυσική Φιλοσοφία σε σχέση με τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη. Είναι συγγραφέας των εξής βιβλίων: "Πιθανότητα και Τυχαίο στη φιλοσοφία του C. S. Peirce" (διδακτορική διατριβή Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη 1980). "Πραγματισμός-Ορθολογισμός-Εμπειρισμός" (Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη, 2004), "Φιλοσοφία της Επιστήμης" (Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη, 2004) και "Ο Αριστοτέλης Σήμερα. Πτυχές της Αριστοτελικής Φυσικής Φιλοσοφίας υπό το πρίσμα της Σύγχρονης Επιστήμης" (Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη, 2010). Έχει δημοσιεύσει έναν μεγάλο αριθμό επιστημονικών μελετών σε έγκυρα ελληνικά και διεθνή περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Στις δραστηριότητές της για την προαγωγή της φιλοσοφίας και του φιλοσοφικού διαλόγου συγκαταλέγεται η διοργάνωση των εξής Συνεδρίων: Διεθνές Συνέδριο, "Aristotle and Contemporary Science", Θεσσαλονίκη, 1-4 Σεπτεμβρίου 1997 (Πρόεδρος της Επιστημονικής και Οργανωτικής Επιτροπής), Διεθνές Συνέδριο, "Aristotle Today", 20-23 Σεπτεμβρίου 2001, Μίεζα-Νάουσα (Μέλος της Οργανωτικής και Επιστημονικής Επιτροπής), 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας "Φιλοσοφία της Επιστήμης", 6-8 Μαΐου, 2006, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Πρόεδρος της Οργανωτικής και της Επιστημονικής Επιτροπής), 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, "Η έννοια του υποκειμένου και οι μεταμορφώσεις της", 17-19 Οκτωβρίου 2008, Πάτρα (Πρόεδρος του Συνεδρίου, Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής). επίσης, με την επίβλεψη ενός μεγάλου αριθμού Διπλωματικών και Διδακτορικών Διατριβών, καθώς και με τα ακόλουθα ερευνητικά προγράμματα: "Αριστοτελική Φιλοσοφία και Σύγχρονη Επιστημονική Σκέψη", χρηματοδοτούμενο από την Επιτροπή Ερευνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, "Κίνησης, αλλοίωσης και μεταβολή στο Αριστοτελικό δυναμικό μοντέλο της φύσης", στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης "Ηράκλειτος" συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωτικό Ταμείο και Εθνικούς Πόρους. Στις δραστηριότητές της με σκοπό να συμβάλουν στη δημιουργία διεθνών συνεργασιών μεταξύ των διαφόρων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων συγκαταλέγονται και οι ακόλουθες θέσεις: Μέλος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων του ΑΠΘ (2003-6), Εκπρόσωπος του ΑΠΘ στο Inter-University Centre in Dubrovnik, Συντονίστρια των προγραμμάτων Erasmus του ΑΠΘ με τα Πανεπιστήμια της Padova και του Amsterdam, Συντονίστρια των Επιστημονικών Συμφωνιών μεταξύ του ΑΠΘ και του York University (Canada), του Ohio State University (U.S.A.) και του Πανεπιστημίου του Waikato (New Zealand), δύο φορές αντιπρόεδρος και πέντε φορές πρόεδρος (2003, 2004, 2005, 2006, 2010) της "Ενώσεως Υποτρόφων Fulbright": Τμήμα Βορείου Ελλάδος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (2004-2006) και Πρόεδρος (2006-2008). Στη διάρκεια της Προεδρίας της η Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία επέτυχε να λάβει η Ελλάδα, για πρώτη φορά από το 1900, την εντολή από τη Διεθνή Ομοσπονδία Φιλοσοφικών Εταιρειών (FISP) για τη διοργάνωση του 23ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Φιλοσοφίας στην Αθήνα το έτος 2013 (http://sfendoniwcp2013news.blogspot.com/). Επί του παρόντος είναι Μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, Αντι-Πρόεδρος της Ελληνικής Οργανωτικής Επιτροπής, Μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Προγράμματος του 23ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Φιλοσοφίας και Πρόεδρος του "Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών" του Α.Π.Θ. (www.dikam.auth.gr).

Ο Γιώργος Καραμανώλης διδάσκει φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Έχει διδάξει στα πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Μονάχου και της Κρήτης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν την πλατωνική και αριστοτελική φιλοσοφία, καθώς και τη φιλοσοφία της ύστερης αρχαιότητας. Έχει γράψει το βιβλίο "Plato and Aristotle in Agreement? Platonists on Aristotle from Antiochus to Porphyry" (Οξφόρδη, 2006) και έχει επιμεληθεί τους συλλογικούς τόμους "Studies on Porphyry" (Λονδίνο, 2007) (μαζί με την Anne Sheppard) και "The Aporetic Tradition in Ancient Philosophy" (Κέμπριτζ, 2017) (μαζί με τον Βασίλη Πολίτη). Επίσης έχει δημοσιεύσει δεκάδες άρθρα για την αρχαία και βυζαντινή φιλοσοφία.

Η Μαρία Πρωτοπαπά - Μαρνέλη γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (Παρίσι IV) και ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει συγγράψει σημαντικά άρθρα και μελέτες και συμμετείχε σε ποικίλα προγράμματα ελληνικών και ξένων Πανεπιστημίων καθώς και με ανακοινώσεις της σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το πεδίο έρευνας με το οποίο κυρίως έχει ασχοληθεί είναι η Στωική Φιλοσοφία. Το βιβλίο της "La rhetorique des Stoiciens" κυκλοφορεί ήδη στη γαλλική γλώσσα από τις εκδόσεις L' Harmattan.

Ο Λάμπρος Κουλουμπαρίτσης γεννήθηκε το 1941. Είναι ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει συγγράψει μεγάλο αριθμό άρθρων καθώς και μελέτες. Επίσης, εκδίδει το διεθνώς γνωστό φιλοσοφικό περιοδικό "Revue de Philosophie Ancienne".