Ελληνική γλώσσα, πολιτισμός και ΜΜΕ

Ο Κωνσταντίνος Β. Ζορμπάς είναι πολιτικός επιστήμονας, κοινωνιολόγος και θεολόγος. Γεννήθηκε στη Λάρισα και έχει κάνει βασικές και μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Γαλλία, Γερμανία, Αμερική). Έχει διδάξει στη δευτεροβάθμια και την τριτοβάθμια Εκπαίδευση, δίδοντας έμφαση στην κοινωνική ηθική, τα πολιτικά και ευρωπαϊκά θέματα.

Ο Διονύσης Καψάλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Σπούδασε κλασική και αγγλική φιλολογία στις ΗΠΑ (1970-1974) και νεοελληνική φιλολογία στο Λονδίνο (1981-1984), όπου επίσης δίδαξε για δύο χρόνια. Από το 1978 έχει δημοσιεύσει εικοσιτρία ποιητικά βιβλία (όλα, εκτός του πρώτου, στις Εκδόσεις Άγρα), δέκα τόμους με δοκίμια, μια επιλογή από τα Σονέτα του Σαίξπηρ, ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον και του Κόλεριτζ, χαϊκού του Ίσσα και του Μπασό, το Χειμωνιάτικο ταξίδι του Βίλχελμ Μύλλερ, τον Έρωτα του ποιητή του Χάινριχ Χάινε κ.α. Μετέφρασε για το θέατρο τα έργα του Σαίξπηρ Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Ο βασιλιάς Ληρ, Οθέλλος, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, Περικλής, Άμλετ, Η κωμωδία των παρεξηγήσεων, καθώς και τις Ευτυχισμένες μέρες του Σάμιουελ Μπέκετ. Εργάζεται στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, όπου, από τον Νοέμβριο του 1999, κατέχει τη θέση του διευθυντή. Είναι επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 2015 και έχει τιμηθεί με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων το 2017.

Ο Ναπολέων Σπ. Μήτσης σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και υπηρέτησε για πολλά χρόνια ως φιλόλογος στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση. Στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές, ως υπότροφος του ΙΚΥ, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και λίγο αργότερα ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της γλωσσολογίας από το ίδιο Πανεπιστήμιο. Το 1991 εξελέγη Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, και με την ιδιότητά του αυτή έλαβε μέρος, ως συγγραφέας ή συντονιστής συγγραφικών ομάδων, στη σύνταξη πολλών διδακτικών εγχειριδίων. Δίδαξε, ως συμβασιούχος καθηγητής (1991-94), θεωρητική και εφαρμοσμένη γλωσσολογία στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Δίδαξε επίσης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως Επιστημονικός Συνεργάτης, εφαρμοσμένη γλωσσολογία και συγκεκριμένα διδακτική της Ελληνικής ως μητρικής και ως ξένης γλώσσας (1993-96). Το 1995 εξελέγη ομόφωνα αναπληρωτής καθηγητής της Γλωσσολογίας στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τον Δεκέμβριο του 1999 έγινε καθηγητής στο ίδιο τμήμα όπου και υπηρετεί μέχρι σήμερα. Έχει δημοσιεύσει πλήθος εργασιών σχετικών με τη διδασκαλία της Νεοελληνικής, τόσο ως μητρικής όσο και ως ξένης γλώσσας. Υπήρξε μέλος της ομάδας σχεδιασμού του προγράμματος "Λογομάθεια", που εκπονήθηκε στα πλαίσια του Ινστιτούτου Επεξεργασίας Λόγου. Διετέλεσε συνεργάτης της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης (1979-81), γραμματέας της "Επιτροπής για την Ελληνική Γλώσσα" που συγκροτήθηκε και λειτούργησε στο Υπουργείο Παιδείας κατά την περίοδο 1987-88, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Ωνασείου Ιδρύματος για αποτελεσματικότερη διδασκαλία του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών και Διευθυντής του ΠΕΚ (Περιφερειακού Επιμορφωτικού Κέντρου) Λάρισας από το 1998 μέχρι σήμερα. Από το 1993 συνεργάζεται ως επιστημονικός σύμβουλος με το Landes-Institut του Soest (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας της Γερμανίας) για τη σύνταξη σειράς εγχειριδίων που προορίζονται για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στη Γερμανία. Έχει διδάξει σε πολλά προγράμματα (εξομοίωσης δασκάλων, επανεκπαίδευσης αδιορίστων δασκάλων εξωτερικού κ.λπ.) το γλωσσικό μάθημα, ενώ κατά καιρούς έχει λάβει μέρος σε διάφορα σεμινάρια και συνέδρια ως εισηγητής για θέματα της ειδικότητάς του, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ο Διονύσης Γούτσος είναι Καθηγητής Κειμενογλωσσολογίας στον Τομέα Γλωσσολογίας (Τμήμα Φιλολογίας) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε γλωσσολογία στο ΕΚΠΑ και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια του Strathclyde και του Birmingham στη Μεγάλη Βρετανία. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Birmingham και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Έχει δημοσιεύσει, μόνος του ή σε συνεργασία, τα βιβλία "Modeling Discourse Topic", "Κείμενο και επικοινωνία", "Ο λόγος της μετάφρασης: Ανθολόγιο σύγχρονων μεταφραστικών θεωριών", "Discourse Analysis: An Introduction", "Η ελληνική ως ξένη γλώσσα: Από τις λέξεις στα κείμενα", "Εισαγωγή στη γλωσσολογία σωμάτων κειμένων", αλλά και πλήθος γλωσσολογικών άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά. Συμμετείχε επίσης στην επιστημονική επιμέλεια βιβλίων όπως: "La communication touristique. Approches discursives de l' identite et de l' alterite", "The Sociolinguistics of Cyprus", "Ο κόσμος των κειμένων", "Η ελληνική γλώσσα στην Κύπρο από την αρχαιότητα ως σήμερα". Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται στις περιοχές της κειμενογλωσσολογίας και της ανάλυσης λόγου, καθώς και στην ανάπτυξη και επεξεργασία ηλεκτρονικών σωμάτων κειμένων.

Ο Κώστας Δ. Ντίνας είναι καθηγητής Γλωσσολογίας - Ελληνικής Γλώσσας και Διδακτικής της στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Το ερευνητικό και συγγραφικό του έργο αφορά στη διδακτική της νεοελληνικής γλώσσας με έμφαση στις νέες τεχνολογίες και σε θέματα σχετικά με τη νεοελληνική (διαλεκτολογία - ονοματολόγια) και τις βαλκανικές γλώσσες.

Η Σμαράγδα Παπαδοπούλου (- Μανταδάκη: λογοτεχνικό ψευδώνυμο), γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1969. Σπούδασε στην Ελλάδα και στην Αμερική και σήμερα διδάσκει ως επίκουρη καθηγήτρια με έδρα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το 1997 επιμελήθηκε ως αρχισυντάκτρια το παιδικό περιοδικό "Το Παγώνι", με ανάθεση έργου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, Θεσσαλονίκη 1997. Έχει εργαστεί για πολλά χρόνια ως εκπαιδευτικός στη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει πάρει μέρος ως εισηγήτρια σε συνέδρια για τη γλώσσα και τη λογοτεχνία και έχει επιμεληθεί σενάρια για εκπαιδευτικά ντοκυμαντέρ δήμων της Θεσσαλονίκης. Άλλα βιβλία της στο λογοτεχνικό και επιστημονικό χώρο είναι: "Τα όνειρα του Προφήτη", Δόμος, 1995 -" Το παραμύθι της Ασπροπαπουτσίτσας", Καστανιώτης, 1996 - "Η μυστική βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας", Αρχέτυπο, 1999 - "Η ολική γλώσσα στη διδακτική της γλωσσικής έκφρασης για την Α/βάθμια εκπαίδευση", Τυπωθήτω, 2000 δημοσιευμένο με το πραγματικό όνομα της συγγραφέως Σμαράγδα Παπαδοπούλου - "Το κάλεσμα", Αρμός, 2001 - "Η ιστορία των οκτώ αστεριών", Τυπωθήτω, 2002 δημοσιευμένο με το πραγματικό όνομα της συγγραφέως Σμαράγδα Παπαδοπούλου.

Η Νικολέττα Δ. Τσιτσανούδη-Μαλλίδη γεννήθηκε το 1966 στη Λάρισα. Είναι διδάκτωρ κοινωνιογλωσσολογίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο γνωστικό αντικείμενο "Νεοελληνική γλώσσα και δημοσιογραφικός λόγος". Διδάσκει το μάθημα "Κριτικός Γραμματισμός και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας" στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής της Σχολής Επιστημών του Ανθρώπου. Ως δημοσιογράφος έχει εργασθεί σε σειρά αθηναϊκών εφημερίδων ("Χώρα", "Αδέσμευτος Τύπος", "Επενδυτής" κ.ά.) και έχει διευθύνει περιφερειακά, τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά ΜΜΕ. Συνεργάσθηκε με τον τηλεοπτικό σταθμό NEW CHANNEL και την Ένωση Περιφερειακών Καναλιών Ελλάδος, παρουσιάζοντας πολιτικές και κοινωνικές εκπομπές. Διετέλεσε υπεύθυνη Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων στην Αντιπροεδρία της Βουλής των Ελλήνων και ασχολήθηκε συστηματικά με το αντικείμενο της υποστήριξης του κοινοβουλευτικού έργου. Έχει συμμετάσχει ως εισηγήτρια σε σειρά διεθνών Συνεδρίων και έχει αρθρογραφήσει στον ελληνικό και ξένο έντυπο Τύπο (εφημ. "Βήμα" κ.ά.). Είναι μέλος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Είναι παντρεμένη με τον κ. Γιώργο Μαλλίδη και έχουν δύο παιδιά.

Η Ζωή Γαβριηλίδου αποφοίτησε το 1993 από το Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ με ειδίκευση Γλωσσολογίας. Το 1994 απέκτησε το Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (DEA) και το 1997 το Διδακτορικό της δίπλωμα στις Επιστήμες της Γλώσσας από το Πανεπιστήμιο Paris-Nord XIII της Γαλλίας. Από το 1998 εργάζεται ως εκλεγμένο μέλος ΔΕΠ στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του ΔΠΘ. Συνεργάστηκε με την καθηγήτρια ψυχολογίας Λ. Μπεζέ και την επίκουρη καθηγήτρια παιδαγωγικής Μ. Σφυρόερα για την έκδοση του εκπαιδευτικού υλικού "Πινακωτή" (εκδ. Ελληνικά Γράμματα), που αφορά στη διδασκαλία των φθόγγων της Ελληνικής και την προετοιμασία για την ανάγνωση και τη γραφή.

Ο Περικλής Πολίτης είναι Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, συνεργάτης του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας και επόπτης της αναθεώρησης του Λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής (Ινστιτούτο Νεοελ- ληνικών Σπουδών-ΑΠΘ). Πεδία των ερευνητικών του ενδιαφερόντων είναι η κοινωνιογλωσσολογία (γλωσσική ποικιλότητα του δημοσιογραφικού λόγου), η ανάλυση λόγου (θεωρία και τυπολογία κειμενικών ειδών, γλωσσικό προφίλ δημοσιογραφικών ειδών, αναφερόμενος λόγος στα Μέσα) και η γλωσσολογία σωμάτων κειμένων. Ανάμεσα στα πρόσφατα δημοσιεύματά του περιλαμβάνονται άρθρα για την επιστημολογία του λόγου της διαμεσολαβημένης επικοινωνίας, για την προσωδία του δημοσιογραφικού λόγου στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, για τις εννοιακές μεταφορές και τις λεξικές συμπαραθέσεις τηλεοπτικών ειδήσεων, για την παρωδία σε ραδιοφωνικές διαφημίσεις καθώς επίσης και η επιμέλεια ενός τόμου με τίτλο "Ο λόγος της μαζικής επικοινωνίας".

Η Ελένη Α. Γρίβα είναι Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Είναι επίσης συντονίστρια της Θεματικής Ενότητας "Testing and Assessment in Language Learning" (AGG65) στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Ερευνά και διδάσκει σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα τις γνωστικές περιοχές: διδασκαλία της δεύτερης/ξένης γλώσσας, διγλωσσία/ πολυγλωσσία και εκπαίδευση, διγλωσσία/ πολυγλωσσία και μάθηση, διδασκαλία της ελληνικής ως Γ2/ΞΓ, ζητήματα γλωσσικής πολιτικής, στρατηγικές γλωσσικής ανάπτυξης και επικοινωνίας, τυπικές και εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης των γλωσσικών δεξιοτήτων, συνδυαστική εκμάθηση περιεχομένου και γλώσσας. Συμμετέχει σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα και είναι μέλος συντακτικών επιτροπών και κριτής σε πολλά έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Έχει συγγράψει τέσσερα βιβλία και έχει δημοσιεύσει πάνω από 140 εργασίες σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους.

Ο Αθανάσιος Μιχάλης γεννήθηκε το 1972. Σπούδασε Γλωσσολογία στο Φιλολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικεύτηκε στη διδακτική της μητρικής γλώσσας στο Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της ίδιας σχολής. Η διδακτορική του διατριβή αναφέρεται στην οργάνωση της διδασκαλίας της γραμματικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Με υποτροφία του ΙΚΤ εκπόνησε μεταδιδακτορική έρευνα με θέμα το γλωσσικό λάθος και την αντιμετώπιση του από τους εκπαιδευτικούς. Είναι μέλος της συγγραφικής ομάδας της ερευνητικής μονογραφίας Γλωσσική επάρκεια των μαθητών τον Λυκείου και συγγραφέας του βιβλίου "Η διδασκαλία της Νεοελληνικής γλώσσας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση" (μαζί με τον Καθηγητή Γ. Σπανό). Έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό μελετών σχετικών με τη διδασκαλία της γραμματικής, του γραπτού λόγου, της πρόσληψης κειμένων, το γλωσσικό λάθος, τον κριτικό γραμματισμό σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων.