Ελληνική ετυμολογία

Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Κολωνίας και της Χαϊδελβέργης. Το 1976 ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας με τη διδακτορική διατριβή: "Φθάνω. Συμβολή στη ελληνική λεξικογραφία". Υπηρέτησε ως ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών και ως καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Σήμερα κατέχει τη θέση του καθηγητή Γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατέχει μεγάλο ερευνητικό έργο με άξονες την αρχαία και τη νέα ελληνική διαλεκτολογία και την ηλεκτρονική λεξικογραφία, τη σχέση γλώσσας και λογοτεχνίας και τη γλώσσα της εκπαίδευσης, με έμφαση στην αξιοποίηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της υψηλής τεχνολογίας. Έχει πραγματοποιήσει έρευνες στα Πανεπιστήμια της Βόρειας Ντακότας των Η.Π.Α., του Reading και του Cambridge της Αγγλίας. Έχει δημοσιεύσει πλήθος έργων, 280 συνολικά, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν μελέτες και βιβλία σχετικά με τη Γλώσσα, τη σχέση Γλώσσας και Εκπαίδευσης, τη διδακτική της νεοελληνικής, τη Λογοτεχνία και το ύφος. Έχει αναπτύξει έντονη δραστηριότητα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αναλαμβάνοντας υψηλές θέσεις σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς της χώρας μας και εκπροσωπώντας την Ελλάδα σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια της Γερμανίας, της Αθήνας, της Κύπρου και της Θράκης. Έχει δώσει, επίσης, σειρά διαλέξεων με θέματα της ειδικότητας του σε Πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας. Έχει λάβει μέρος σε περισσότερα από 150 ελληνικά και διεθνή συνέδρια και είναι μέλος πολλών, ελληνικών και ξένων, επιστημονικών εταιρειών.

Η Ελένη Καραντζόλα είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τα ερευνητικά και διδακτικά της ενδιαφέροντα αφορούν τα ελληνικά της τουρκοκρατίας (15ος-18ος αι.), τη νεοελληνική διαδεκτολογία (Ν.Α. διάλεκτοι, καππαδοκική), τις θεωρίες γλωσσικής επαφής και γλωσσικής αλλαγής, τα συστήματα γραφής καθώς και τη γλωσσική πολιτική, με έμφαση στους γραμματισμούς.

Η Αγγελική Ράλλη είναι καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Σε διάφορες περιόδους διετέλεσε προσκεκλημένη καθηγήτρια στα πανεπιστήμια των πόλεων Αmsterdam, Tilburg, Torino, Montreal (University of Montreal, McGill, UQAM), Τοronto (UoT), Vancouver (SFU), Columbus (Ohio State University). Έχει κάνει ειδικευμένες σπουδές γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Montreal (Bachelor, Master, Ph.D.). Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, ήταν πρώτη υπότροφος του κρατικού ιδρύματος υποτροφιών του Καναδά (Social Sciences and Humanities Research Council) και της τοπικής κυβέρνησης του Quebec (1978-1983). Το 1999 έλαβε την τιμητική διάκριση "Faculty Enrichment Award" της καναδικής κυβέρνησης. Μιλά άριστα τρεις ξένες γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά), ενώ έχει γνώσεις Ισπανικής, Γερμανικής και Ρωσικής. Είναι μόνιμη συνδιοργανώτρια των συνεδρίων "Mediterranean Morphology Meeting" (1997, '99, 2001, '03, '05) και "Modern Greek Dialects and Linguistic Theory" (2000, '04), έχει οργανώσει το Διεθνές Θερινό Σχολείο Γλωσσολογίας ("Thermi International Summer School in Linguistics", 1999), και συμμετέχει ενεργά σε διεθνείς επιστημονικές συναντήσεις που άπτονται των ενδιαφερόντων της. Ασχολείται ερευνητικά με τη μορφολογία, τη σχέση της μορφολογίας με τη σύνταξη και τη φωνολογία, την ανάπτυξη μορφολογικών επεξεργαστών (υπολογιστική γλωσσολογία), το νοητικό λεξικό και τη μορφοφωνολογία των νεοελληνικών διαλέκτων. Διηύθυνε ή διευθύνει ελληνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και συνεργάστηκε ή συνεργάζεται με διεθνή προγράμματα ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων. Είναι κριτής σε διεθνή περιοδικά και ανήκει στην επιστημονική επιτροπή των περιοδικών "Journal of Greek Linguistics", "Italian Journal of Linguistics", "Advances in Language Studies", "International Journal of Computational Intelligence", καθώς και του ευρωπαϊκού δικτύου μορφολογίας ENLM ("European Network for Linguistic Morphology"). Έχει περισσότερες από 80 πολυσέλιδες δημοσιεύσεις, αρκετές από τις οποίες σε γνωστά ξένα περιοδικά του κλάδου της γλωσσολογίας.

Ο Ευάγγελος Πετρούνιας ήταν ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Σπούδαδε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, κλασική φιλολογία και γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο της Tubingen, γλωσσολογία και γλωσσοδιδαχτική στα Πανεπιστήμια της Lille, του Los Angeles, και του Saltzburg. Είχε διδακτορικό δίπλωμα στην κλασική φιλολογία από το Πανεπιστήμιο Tubingen, και μεταπτυχιακό δίπλωμα γλωσσοδιδαχτικής από το Πανεπιστήμιο του Los Angeles. Δίδαξε σα λέκτορας, επίκουρος καθηγητής, και ειδικός επιστήμονας αρχαία, βυζαντινή, και νεοελληνική γλώσσα και φιλολογία, γλωσσολογία, και γλωσσοδιδαχτική στα Πανεπιστήμια της Tubingen, του Los Angeles, και της Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε τακτικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών ("Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη") του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Καθηγητής ελληνικής και αντιπαραθετικής γλωσσολογίας στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δημοσίευσε στη σειρά 'Hypomnemata' το βιβλίο "Funktion und Thematik der Bilder bei Aischylos" Gottingen 1976. Είχε συντάξει τις ετυμολογίες του Λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη 1998. Μετά και τη συνταξιοδότησή του συμμετείχε ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Έφυγε από τη ζωή στις 13 Σεπτεμβρίου 2016, ύστερα από επώδυνη ασθένεια.

Ο Γιώργος Παπαναστασίου είναι αναπληρωτής καθηγητής στον τομέα Γλωσσολογίας του τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ.

Η Γιαννούλα Γιαννουλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1988) και διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999). Έχει διδάξει μαθήματα Γλωσσολογίας στα Πανεπιστήμια Πατρών και Θεσσαλονίκης, ενώ από το 2008 διδάσκει στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια. Οι έρευνές της επικεντρώνονται σε ζητήματα σύγκρισης της ελληνικής και της ιταλικής γλώσσας. Μέρος αυτών των ερευνών έχει διεξαχθεί στα ιταλικά Πανεπιστήμια του Σαλέρνο, της Παβίας, του Λέτσε. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, επίσης, ανήκει η ιστορική μελέτη των γλωσσικών ζητημάτων αλλά και των γλωσσολογικών θεωριών. Οι εργασίες της κινούνται εντός των λειτουργιστικών γλωσσολογικών προσεγγίσεων και πιο συγκεκριμένα εντός της "θεωρίας της γραμματικοποίησης" και της "αναδυόμενης γραμματικής".

Ο Μιχάλης Σετάτος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1929. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι με υποτροφία. Το 1975 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής Γλωσσολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Πιστός δημοτικιστής που ενστερνίστηκε τα οράματα του Μ. Τριανταφυλλίδη και υπηρέτησε το Ίδρυμά του (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλίδη) ), από τη θέση του Προέδρου, του Αντιπροέδρου ή του απλού μέλους του Διοικητικού του Συμβουλίου, επί 44 χρόνια (από το 1973). Έφυγε από τη ζωή στις 3 Ιουλίου 2017.

Η Γεωργία Κατσούδα είναι γλωσσολόγος, ερευνήτρια Α΄βαθμίδας του Κέντρου Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών και συντάκτρια του "Ιστορικού Λεξικού" της Ακαδημίας Αθηνών.