Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας: Φιλοσοφία

Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 8 Φεβρουαρίου 1913. Mε την καταστροφή, αυτός και η οικογένειά του εγκαταστάθηκαν τελικά στην Aθήνα. Aποφοίτησε από το Πρώτο Γυμνάσιο Aθηνών με βαθμό ακέραιο άριστα. Περάτωσε τις πανεπιστημιακές σπουδές του εργαζόμενος. H διδακτορική διατριβή του εγκρίθηκε με βαθμό άριστα παμψηφεί. Δίδαξε φιλοσοφία του δικαίου είτε φιλοσοφία γενικά στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, στο Πανεπιστήμιο Nancy της Γαλλίας και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Aθηνών. Ήταν ξένος εταίρος της Pουμανικής Aκαδημίας και της Aκαδημίας της Mασσαλίας. Διετέλεσε δύο φορές Yπουργός Παιδείας, το 1989 στην Kυβέρνηση Γρίβα και το 1990 στην Kυβέρνηση Zολώτα. Είχε τιμηθεί με ανώτερες διακρίσεις από τους Προέδρους της Δημοκρατίας Eλλάδος, Γαλλίας και Iταλίας. Πρόεδρος της Aκαδημίας (1993). Συγγραφέας 32 βιβλίων με θέματα φιλοσοφίας, φιλολογίας, ιστορίας και πολιτικής. Kορυφαίο από αυτά είναι η "Φιλοσοφία του Δικαίου", όπου αναπτύσσεται ο κλάδος της φιλοσοφίας πραξιολογία και με βάθρο αυτή θεμελιώνεται και αναδιαρθρώνεται το σύστημα του δικαίου. Eξαίρετα είναι και τά έργα του για τον Πλάτωνα και τον Aριστοτέλη, καθώς και όσα πραγματεύονται σύγχρονα μείζονα προβλήματα, σχετικά με τους κινδύνους για την επιβίωση του ελληνικού έθνους ή και της ανθρωπότητας, όπως τα "Eλληνικά" (1998), "Eπίμαχοι θεσμοί και άλλα θέματα" (1987). Έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, στις 7 Φεβρουαρίου 2016, μία ημέρα πριν κλείσει τα 103 του χρόνια.

Ο Ευάγγελος Μουτσόπουλος (1930-2021) γεννήθηκε στην Aθήνα. Σπούδασε Κλασσική Φιλολογία και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και Φιλοσοφία στο Παρίσι, όπου αναγορεύτηκε διδάκτορας (1958), και παρακολούθησε μαθήματα μουσικής και μουσικολογίας. Tο 1958 εξελέγη καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Aιξ Mασσαλίας, το 1965 τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το 1969 στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, του οποίου διετέλεσε πρύτανης το 1977. Δίδαξε σε ξένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Διετέλεσε πρόεδρος του Iδρύματος Eρεύνης και Eκδόσεων Nεοελληνικής Φιλοσοφίας (1975) και δημιούργησε το Corpus Philosophorum Graecorum Recentiorum (CPGR). Ίδρυσε και διηύθυνε το φιλοσοφικό περιοδικό «Διοτίμα» και ήταν επόπτης του Kέντρου Eρεύνης της Eλληνικής Φιλοσοφίας της Aκαδημίας Αθηνών. Υπήρξε επίτιμος διδάκτορας πολλών πανεπιστημίων, τιμήθηκε με πολλαπλές διακρίσεις και ήταν επίτιμο, τακτικό ή αντεπιστέλλον μέλος πολλών εθνικών ή διεθνών ακαδημιών του εξωτερικού. Τα έργα του, που καλύπτουν πολλές δεκάδες τόμων, έχουν εκδοθεί κατά το ήμισυ στο εξωτερικό και εξ αυτών πλείστα έχουν μεταφρασθεί σε πολλές ξένες γλώσσες. Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 1984.

Η Κερασένια Παπαλεξίου σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του A.Π.Θ., όπου έλαβε υποτροφία για την επίδοσή της κατά το τρίτο έτος σπουδών από το Ι.Κ.Υ.. Έλαβε με άριστα τόσο το μεταπτυχιακό της δίπλωμα (1998) όσο και το διδακτορικό της δίπλωμα (2006) από τον Τομέα Φιλοσοφίας Α.Π.Θ.. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία, οντολογία, μεταφυσική, γνωσιολογία, πολιτική φιλοσοφία, φιλοσοφία της παιδείας. Έχει διδάξει Φιλοσοφία (αυτόνομη πανεπιστημιακή διδασκαλία): στη Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ., στον Τομέα Φιλοσοφίας, στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας, Δ.Π.Θ., στο Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής, ΠΑ.ΜΑΚ.. Δίδαξε επίσης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο Μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής (Ηθική) και στην Ακαδημία Πλάτωνα. Συμμετέχει με εισηγήσεις σε διεθνή και παγκόσμια συνέδρια. Έχει συγγράψει και εκδώσει δυο μονογραφίες (Μικρά Πλατωνικά, 2009 και Πλάτων, Θεαίτητος, εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια, 2015). Έχει δημοσιεύσει 20 μελέτες - άρθρα σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά. Συμμετείχε επίσης σε εκπαιδευτικά προγράμματα της Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. με θέματα: "Προσέγγιση ιστορικών πηγών και ταξινόμηση - αξιοποίηση αρχειακού υλικού για την ολοκλήρωση του ιστορικού αρχείου νεοελληνικής εκπαίδευσης", και "Μηχανοργάνωση Ιστορικών Αρχείων και ηλεκτρονική επεξεργασία αρχειακού υλικού". Είναι μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, του Κέντρου Ερευνών πάνω στο Φαντασιακό, της Ελληνικής Εταιρείας Ηθικής, της Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Φιλοσοφίας (InternationalAssociationforGreekPhilosophy), Μembership of International Political ScienceAssociation (IPSA), του Συλλόγου αποφοίτων της Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ., "Φιλόλογος".

Γεννήθηκε στο Μαλακάτι του νομού Τρικάλων το 1940. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, υφηγητής και καθηγητής του Αστικού δικαίου στο Α.Π.Θ. και ήδη ομότιμος καθηγητής του ίδιου Πανεπιστημίου. Εξελέγη και αναγορεύθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών τον Φεβρουάριο του 2004. Τον Μάρτιο του 2007 του απονεμήθηκε το "Βραβείο Παναγιώτη Φωτέα" για το σύνολο του έργου του. Το συγγραφικό του έργο εκτείνεται -πέραν του Αστικού δικαίου- και στην γενική θεωρία (φιλοσοφία και μεθοδολογία) του δικαίου, καθώς και σε θέματα οριακά του δικαίου, φιλοσοφικά (γνωσιολογικά, ηθικά, αισθητικά) και θεολογικά.

Η Γκόλφω Μαγγίνη είναι καθηγήτρια φιλοσοφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων. Σπούδασε φιλοσοφία στα Πανεπιστήµια Αθηνών, Παρισίων IV και XII καθώς και στο SUNY at Stony Brook. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη νεότερη και σύγχρονη φιλοσοφία, τη φαινοµενολογία, τη φιλοσοφία της τεχνολογίας και τη σύγχρονη πρακτική φιλοσοφία.

Ο Θεοχάρης Κεσσίδης γεννήθηκε το 1920 στο χωριό Σάντα της περιοχής Τσάλκας της πρώην ΣΣΔ της Γεωργίας. Το 1946 τελείωσε τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου "Μ. Β. Λομονόσοφ" της Μόσχας, το 1949 τις προδιδακτορικές (ασπιραντούρα) σπουδές και το 1950 υποστήριξε τη διατριβή για υποψήφιος διδάκτορας με θέμα: "Η φιλοσοφία του Ηρακλείτου Εφέσιου". Το 1968 υποστήριξε τη διδακτορική διατριβή με θέμα: "Η πρώιμη αρχαιοελληνική φιλοσοφία απέναντι στο μύθο, την τέχνη και τη θρησκεία". Το 1969 εξελέξη καθηγητής. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο "Μ. Β. Λομονόσοφ" της Μόσχας, στο Κρατικό Ινστιτούτο Καλών Τεχνών "Β. Ι. Σούρικοφ" της Μόσχας, στο Κρατικό Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ξένων Γλωσσών "Μόρις Τορέζ" της Μόσχας κ.α. Ο τομέας των επιστημονικών ενδιαφερόντων είναι: αρχαιοελληνική φιλοσοφία και σοβιετολογία, προβλήματα γενετικής του ανθρώπου και εθνολογικά προβλήματα. Από το 1970 μέχρι το 1992 εργάστηκε ως καθηγητής, ανώτερος επιστημονικός συνεργάτης στο Ινστιτούτο Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, νυν Ακαδημίας Επιστημών της Ρωσίας. Είναι τακτικό μέλος της Ακαδημίας Ανθρωπιστικών Ερευνών της Μόσχας, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Ανθρωπιστικών Επιστημών της Αγίας Πετρούπολης και από το 1987 αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ως εκπρόσωπος της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ πήρε μέρος σε πολλά διεθνή συνέδρια. Πάνω από 150 επιστημονικές εργασίες του εκδόθηκαν στα ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, σλοβακικά, τσέχικα, ρουμάνικα, ισπανικά, πορτογαλικά, γεωργιανά, εσθονικά, ουκρανικά, πολωνικά και ρώσικα (πάνω από 300). Τον Ιούλιο του 2002, του απενεμήθη ο "Χρυσός Σταυρός Τιμής" από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, με την ευκαιρία της 28ης επετείου αποκατάστασης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Ο Σ. Ι. Ράγκος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Cambridge, είναι Αναπληρωτής Καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Στο παρελθόν έχει διατελέσει υπότροφος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Princeton και επιστημονικός συνεργάτης του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Ασχολείται ερευνητικά με την αρχαία θρησκεία, την αρχαία φιλοσοφία της θρησκείας και την αρχαία μεταφυσική. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και εκτενείς μελέτες σχετικά με την αριστοτελική μεταφυσική, τη φιλοσοφία του Εμπεδοκλή, τον Πάπυρο του Δερβενίου, και τον Πρόκλο.

Η Παναγιώτα Καζολέα-Ταβουλάρη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και Ιστορία-Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Έχει εκδώσει το βιβλίο "Η ιστορία της ψυχολογίας στην Ελλάδα 1830-1987". Άλλες επιστημονικές δημοσιεύσεις της είναι "Analyse semiologique du message publicitaire", "Tomas Kuhn, Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων", "Άσυλο φρενοβλαβών Σύρου", "Ψυχολογία και ευγονική στην Ελλάδα", "Φιλοσοφία και ψυχολογία, μεθοδολογικά προβλήματα οριοθέτησης του αντικειμένου έρευνας", "Φιλοσοφία και Νεοελληνική Εκπαίδευση - 19ος αιώνας", "Διδακτική και ψυχοπαιδαγωγικές καινοτομίες στο Πειραματικό Σχολείο Αθηνών", "Η συμβολή του Σωκράτη στην ψυχοθεραπεία και η διεθνής της αναγνώριση", "Η έννοια του ηθικού αγώνα στο ηθικοθρησκευτικό σύστημα του Θεόφιλου Καΐρη", "Οι χαρακτήρες του Ανδρέα Λασκαράτου. Πρώιμη διαγραφή ψυχολογικών τύπων μέσω σατιρικών και ηθικολογικών προθέσεων", "L'ame entre la metaphysique et l'empirisme dans quelques oeuvres de la periode des lumieres en Grece", "Community Psychology in Greece", "Φιλοσοφική συμβουλευτική" κ.ά. Ασχολείται με την έρευνα και διδάσκει στην Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ο Μιχαήλ Βασ. Γαλενιανός, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1972. Είναι πτυχιούχος, κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδικεύσεως (Master) και Διδάκτορας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και Διδάκτορας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπήρξε υπότροφος επίδοσης και διαγωγής του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών κατά τα ακαδημαϊκά έτη 1991-1992, 1992-1993 και 1993-1994, διετέλεσε παραγωγός σειράς εκπομπών θεολογικού και ιστορικού περιεχομένου στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος και δίδαξε ως έκτακτος στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία της Αθήνας κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2007-2008 και 2008-2009.

Ο Ι. Γ. Δελλής είναι ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Έχει διδάξει Γνωσιολογία, Ηθική και Φιλοσοφία της Παιδείας. Ανάμεσα στα βιβλία που έχει εκδώσει είναι: α) Ο "Σκεπτικισμός και η "Νέα Επιστήμη" στη Φιλοσοφία του J. Glanvill", Τυποθήτω-Γιώργος Δαρδανός, Αθήνα 1998, β) "Η συμβολή της αρχαίας ατομικής θεωρίας στην πρόοδο της επιστήμης του 17ου αιώνα", Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών 1998, γ) "Μαθήματα φιλοσοφίας της παιδείας", Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών 1995. Έχει δημοσιεύσει πολλές ερευνητικές μελέτες σε συλλογικούς τόμους και επετηρίδες, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και Πρακτικά συνεδρίων, καθώς και λήμματα σε εγκυκλοπαίδειες και ειδικά Λεξικά.