Η διδακτική της ιστορίας στην Ελλάδα και η έρευνα στα σχολικά εγχειρίδια

Ο Γιώργος Κόκκινος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Εργάζεται ως καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου (Ρόδος), όπου υπηρετεί από το 1997, διδάσκοντας Ελληνική και Ευρωπαϊκή Ιστορία και Διδακτική της Ιστορίας. Είναι μέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορικών της Εκπαίδευσης, της Historical Association, της International Society for History Didactics και της IRAHSSE, ενώ συνεργάζεται με την Association for Historical Dialogue and Research. Έχει εκδώσει μεταξύ άλλων τα βιβλία: "Η φασίζουσα ιδεολογία στην Ελλάδα" (Παπαζήσης 1989), "Ο πολιτικός ανορθολογισμός στην Ελλάδα" (Τροχαλία 1996), "Από την Ιστορία στις ιστορίες" (Ελληνικά Γράμματα 1998), "Αναζητώντας την Ευρώπη" (Μεταίχμιο 2000), "Διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα της Ιστορίας" (Μεταίχμιο 2000, 2η έκδοση), "Επιστήμη, Ιδεολογία, Ταυτότητα" (Μεταίχμιο 2003). Είχε επίσης την επιμέλεια των βιβλίων "Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη Μουσειακή Αγωγή" (Μεταίχμιο 2002, σε συνεργασία με την Ευγενία Αλεξάκη) και "Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας. Ανθολόγιο" (Βουλή των Ελλήνων 2002, σε συνεργασία με την Ελένη Κορομηλά). Άρθρα και βιβλιοκρισίες του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά "Μνήμων", "Σύγχρονα Θέματα", "Θεωρία και Κοινωνία", "Φιλολογική" κ.ά. Η επιστημονική του δραστηριότητα αφορά την ιστορία των πολιτικών ιδεών τον 19ο και τον 20ό αιώνα, τη διδακτική της ιστορίας, την ιστορία των αντιλήψεων για το σώμα και τη σωματική αγωγή και την ιστορία της εκπαίδευσης.

Ο Δημήτρης Κ. Μαυροσκούφης είναι καθηγητής Διδακτικής Μεθοδολογίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το διδακτικό, ερευνητικό και συγγραφικό έργο του αναφέρεται κυρίως στη Διδακτική Μεθοδολογία, τη Διδακτική Μεθοδολογία της Ιστορίας, την Ιστορία της Εκπαίδευσης, την Ιστορική Παιδαγωγική και την Εκπαιδευτική Πολιτική.. Έχει συγγράψει, εκτός άλλων, τα βιβλία "Η σχολική ιστορία στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (1975-1995): η μεταπολιτευτική εκδοχή του σισύφειου μύθου" (Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη 1997), "Εμπειρίες και απόψεις μαθητών και φοιτητών σχετικές με το μάθημα της ιστορίας: θεωρητικά ζητήματα και εμπειρική έρευνα" (Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη 1999) "Ένας στρατιώτης στον Εμφύλιο (1945-1949): η συμβολή της μικροϊστορίας στην ανίχνευση και την ανάλυση των βιωματικών όψεων της καθημερινής ζωής" (Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη 2000) και "Αναζητώντας τα ίχνη της ιστορίας: ιστοριογραφία, διδακτική μεθοδολογία και ιστορικές πηγές" (Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη 2005).

Ο Κώστας Κασβίκης είναι Επίκουρος καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Φλώρινας. Το ερευνητικό, διδακτικό και συγγραφικό του έργο αφορά τη διδακτική της ιστορίας, τη μουσειοπαιδαγωγική, την αρχαιολογική εκπαίδευση, την έρευνα των σχολικών εγχειριδίων, τη δημόσια αρχαιολογία και τις πολιτικές του παρελθόντος.

Ο Δημήτριος Σ. Μαξούρης είναι εκπαιδευτικός της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην κατεύθυνση "Διδακτική της ιστορίας-Πολιτιστική παράδοση" και Διδακτορικού Διπλώματος Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Παναγιώτης Γατσωτής είναι διδάκτωρ της Διδακτικής της Ιστορίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου και εργάζεται ως φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Οι δημοσιεύσεις του αφορούν κυρίως στην Εφαρμοσμένη Διδακτική της Ιστορίας και τις αντιλήψεις μαθητών και εκπαιδευτικών για τη Σχολική Ιστορία.

Η Αφροδίτη Αθανασοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και οι δημοσιεύσεις της αφορούν το πεδίο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, ιδίως του 19ου και 20ού αιώνα, τη νεοελληνική Μετρική, τη Διδακτική της Λογοτεχνίας και τις σχέσεις Λογοτεχνίας και Ιστορίας. Ενδιαφέρεται επίσης για την Αφηγηματολογία και την Ιστορία των ιδεών και των νοοτροπιών. Στη διδακτορική της διατριβή μελέτησε τη διγλωσσία του Σολωμού (1999). Μετέφρασε από τα ιταλικά τη διεπιστημονική μελέτη του Massimo Peri Malato d'amore: La poesia dei medici e la medicina dei poeti (ελληνική έκδοση: Του πόθου αρρωστημένος. Ποίηση και ιατρική στον "Ερωτόκριτο", Π.Ε.Κ. 1999). Είναι επίσης μία εκ των συγγραφέων του βιβλίου Ματαιωμένη Ουτοπία (Αθήνα, Ταξιδευτής 2008). Έχει δημοσιεύσει εργασίες για τους: Σολωμό, Βιζυηνό, Καβάφη, Καζαντζάκη, Σεφέρη, Μόντη, Ρίτσο, Λειβαδίτη κ.ά. Η πιο πρόσφατη δουλειά της (2009 και εξής) αφορά στη σύνταξη του Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας στην εκπαίδευση της Κύπρου και στην παραγωγή του σχετικού διδακτικού υλικού με ομάδα συνεργατών από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Κύπρου. Έχει συνεργαστεί με τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και πιο πρόσφατα με το Μουσείο Μπενάκη ως μεταφράστρια ή φιλολογική επιμελήτρια στην έκδοση βιβλίων για σημαντικούς Νεοέλληνες συγγραφείς (Σολωμός, Κάλβος, Καβάφης, Σικελιανός, Σεφέρης κ.ά.).

Η Σοφία Ηλιάδου-Τάχου (Φλώρινα 1960) είναι πρωτοβάθμια Καθηγήτρια με γνωστικό αντικείμενο "Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης" στο Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Νεότερη Ιστορία, στα Παιδαγωγικά και στη Βυζαντινή Ιστορία. Το 1996 πήρε το διδακτορικό της από το Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ και το 2002 εκλέχτηκε Λέκτορας της Ιστορίας της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρίας Ιστορικών της Εκπαίδευσης και της Διεθνούς Ένωσης Ιστορικών της εκπαίδευσης (ISCHE). Έχει γράψει 9 ιστορικά βιβλία και δύο μυθιστορήματα. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, την Εκπαιδευτική πολιτική, την Τοπική ιστορία με έμφαση στη Δυτική Μακεδονία, και την Εκπαιδευτική Ιστορία του Πόντου και της νεότερης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Ο Αγγελος Παληκίδης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1965, όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Το 1983 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, από την οποία και αποφοίτησε το 1987 με ειδίκευση στην αρχαιολογία. Κατά τη διετία 1988-1990 εργάστηκε στη Νικόπολη της Πρέβεζας ως αρχαιολόγος της Επιτροπής Νικοπόλεως σε προγράμματα επιφανειακής και ανασκαφικής έρευνας, προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, καταγραφών και γνωριμίας των μαθητών με τα μνημεία της αρχαίας πόλης. Από το 1995 διαμένει στην Καβάλα, όπου και υπηρετεί ως φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Το 2007 ολοκλήρωσε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων διδακτορική διατριβή με θέμα "Ο ρόλος της εικόνας στα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (1950-2000). Διδακτική, ιδεολογική και αισθητική λειτουργία των εικόνων". Ανέπτυξε αρθρογραφία και συμμετείχε σε συνέδρια και ημερίδες με θέματα που εντάσσονται στην ιστορία της εκπαίδευσης και στη διδακτική της ιστορίας.

Η Μαρία Αδάμου - Ρασή γεννήθηκε στον Βόλο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Τμήμα Φιλοσοφίας, Ψυχολογίας και Παιδαγωγικής), όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές κλάδου ψυχολογίας και, παράλληλα, απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα στην κοινωνιολογία της εκπαίδευσης από το ΠΤΔΕ του ΑΠΘ. Είναι σχολική σύμβουλος φιλολόγων Ν. Μαγνησίας και διδάσκει στα παιδαγωγικά τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει συγγράψει το βιβλίο "Το εκπαιδευτικό σύστημα στην υπηρεσία του εθνικού κράτους - Η ελληνική περίπτωση 1950-1976" (εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2002), ενώ μελέτες και άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά "Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών", "Σύγχρονη Εκπαίδευση", "Μέντορας", "Νέα Παιδεία", "Ο Πολίτης", "Θέματα Ιστορίας της Εκπαίδευσης" κ.ά. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα της αφορούν την ιστορική και κοινωνιολογική διάσταση της εκπαίδευσης και τη διδακτική των κοινωνικών σπουδών.

Η Στέλλα Κασίδου είναι Διδάκτορας Παιδαγωγικής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος του ιδίου Τμήματος. Έχει λάβει μέρος ως εισηγήτρια σε πολλά επιστημονικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει σε ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά εργασίες που σχετίζονται με τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, την παιδαγωγική και τη διδακτική μεθοδολογία, όπως και την ιστορία, τη διδακτική της ιστορίας και την ιδεολογία της σχολικής ιστορίας.

Η Παρασκευή Γκόλια γεννήθηκε στη Δαμασκηνιά Κοζάνης και είναι δασκάλα. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Φλώρινας και στο ΠΤΔΕ Φλώρινας του ΑΠΘ. Στη συνέχεια αποφοίτησε από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΠΤΔΕ Φλώρινας του ΑΠΘ. Είναι διδάκτορας παιδαγωγικής του ΠΤΔΕ Φλώρινας του ΠΔΜ. Έχει δημοσιεύσει εργασίες σε ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα περιοδικά σχετικές με τη σχολική παιδαγωγική, την εκπαιδευτική πολιτική και την εθνική και πολιτική διαπαιδαγώγηση των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Ο Ανδρέας Ανδρέου είναι Καθηγητής Ιστορίας και Πολιτισμού στην Εκπαίδευση στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Φλώρινας. Σπούδασε αρχαιολογία, αρχαία ιστορία και βυζαντινολογία στο Πανεπιστήμιο του Mainz της Γερμανίας, όπου εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στην κλασική αρχαιολογία. Έχει δημοσιεύσει μονογραφίες και σημαντικό αριθμό άρθρων σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και συλλογικούς τόμους, με θέμα τη διδακτική της ιστορίας, την τοπική ιστορία και τη μουσειακή εκπαίδευση.