Η προφορική ιστορία στα μουσεία και στην εκπαίδευση

Ο Αντώνης Λιάκος γεννήθηκε το 1947 στην Αθήνα. Είναι ιστορικός, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σπούδασε στη φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στα 1969-1973 φυλακίστηκε από τη Δικτατορία. Πτυχιούχος στα 1977, συνέχισε με υποτροφία του ΙΚΥ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιταλία, διδακτορική διατριβή στη νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο ΑΠΘ, 1984. Δίδαξε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ μεταξύ 1981-1990. Το 1988-1989 ήταν Honorary Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Birmingham. Το 1995 ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας και στο Πανεπιστήμιο του Sydney στην Αυστραλία. Το 1996-1997 ήταν Visiting Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Princeton, ΗΠΑ. Το 2001 ήταν επισκέπτης καθηγητής στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι και το 2003 στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Διετέλεσε καθηγητής της ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του αφορά την νεώτερη και σύγχρονη ιστορία, ειδικότερα την ιστορία της συγκρότησης των εθνικών κρατών στην Ελλάδα και στην Ιταλία, την κοινωνική ιστορία και την ιστορία της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει βιβλία (το ένα στα ιταλικά) και μελέτες δημοσιευμένες σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά επιστημονικά περιοδικά και ειδικούς τόμους. Έχει διατελέσει μέλος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, της Επιτροπής Ιστορίας της Εθνικής Τράπεζας, και άλλων πρωτοβουλιών οργάνωσης της ιστορικής έρευνας. Διηύθυνε εκδοτικές σειρές Ιστορίας στις εκδόσεις "Γνώση", "Θεμέλιο" και τώρα "Νεφέλη", και αρθρογραφεί στην εφημερίδα "Το Βήμα". Οι πρώτες δημοσιευμένες εργασίες του ήταν: "Οι φιλελεύθεροι στην επανάσταση του 1862: Ο πολιτικός σύλλογος "Ρήγας Φεραίος"" (1980), "Η διάθλαση των επαναστατικών ιδεών στον ελληνικό χώρο 1830-1850" (1983), "Οι δυνατότητες πρόσληψης του μαρξισμού στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα" (1984), "Η Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης (Φεντερασιόν) και η Σοσιαλιστική Νεολαία: Τα καταστατικά τους" (1985).

Ο Γρηγόρης Αμπατζόγλου είναι ομ. καθηγητής Παιδοψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ., συγγραφέας, επιμελητής εκδόσεων στον τομέα της δυναμικής ψυχιατρικής και της ψυχανάλυσης.

Η Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν διδάσκει κοινωνική ανθρωπολογία στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Διευθύνει το εργαστήριο κοινωνικής ανθρωπολογίας και το αρχείο προφορικών μαρτυριών που στεγάζονται στο ίδιο τμήμα. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν, μεταξύ άλλων, την κοινωνική μνήμη, τη μετανάστευση, τις μετακομμουνιστικές κοινωνίες και τον εθνοτισμό. Έχει διεξάγει επιτόπια έρευνα στην Ελλάδα, στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στην Ουγγαρία.

Η Ειρήνη Νάκου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949. Σπούδασε ιστορία-αρχαιολογία και αγγλική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή με θέμα "Η ιστορική σκέψη των παιδιών μέσα σε μουσειακό περιβάλλον" στο University of London Institute of Education. Ειδικεύεται στη διδακτική της ιστορίας και τη μουσειοπαιδαγωγική. Είναι επίκουρος καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει γράψει πολλά βιβλία για παιδιά και για νέους.

Η Ανδρομάχη Γκαζή είναι λέκτορας αρχαιολογίας στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. Εργάστηκε επί σειρά ετών ως μουσειολόγος-επιμελήτρια.

Η Εσθήρ Σολομών είναι Λέκτωρ Μουσειολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σπούδασε Αρχαιολογία, Μουσειολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων, το Universita degli Studi di Firenze, το University of Sheffield και το University College London. Έχει εργαστεί ως μουσειολόγος και επιμελήτρια εκθέσεων σε μουσεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει εκπονήσει σειρά μουσειολογικών μελετών, δημοσιευμένων σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα της αφορούν τις κοινωνικές και πολιτικές χρήσεις της πολιτιστικής κληρονομιάς, τις μουσειακές αναπαραστάσεις του παρελθόντος, τις υλικές αποτυπώσεις της κοινωνικής μνήμης και ταυτότητας, τον πολιτιστικό τουρισμό.

Ο Κωνσταντίνος Π. Μπέλσης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1968. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και έκανε διετείς μεταπτυχιακές σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών. Αναγορεύτηκε διδάκτορας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου με ειδίκευση στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη νεότερη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία (18ος-20ός αι.) με έμφαση στην Ελληνική Επανάσταση και τις διαδικασίες συγκρότησης ελληνικού κράτους. Γόνιμα πεδία των ερευνητικών του προτιμήσεων είναι η μελέτη της σαμιακής ιστορίας, η ιστορική βιογραφία, η ιστορική κοινωνιολογία, η κοινωνική ανθρωπολογία και η προφορική ιστορία. Τίτλοι βιβλίων/συλλογικών έργων - "Από την οθωμανική νομιμότητα στο εθνικό κράτος.Το "άτομο" στο επίκεντρο της Ιστορίας. Λυκούργος Λογοθέτης (1772-1850)", Παπαζήση, Αθήνα 2014 - "Μία καταγγελία εναντίον του επάρχου Σάμου Κυριάκου Μόραλη στη Σάμο του 1822. Ο εσωτερικός αγώνας της νήσου και η επανάσταση", Πάντειο Παν/μιο, Αθήνα 2008, [αυτοέκδοση, Αθήνα 2010] - "Θέματα νεοελληνικής Ιστορίας: Η επεξεργασία των γραπτών παραθεμάτων: (Από τη θεωρία στην πράξη)", [αυτοέκδοση, Αθήνα 2010] - "Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία", Κέδρος, Αθήνα 2006 - "Η Προφορική Ιστορία ως ερευνητική εργασία (project) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση", στο Νάκου Ει. Γκαζή Ανδρ. (επιμ.) (2014) "Προφορική ιστορία, μουσεία και εκπαίδευση, Νήσος, Αθήνα, σ. 233-250 - "Η ερμηνευτική πρόκληση ενός διαβήματος εναντίον της επαρχιακής διοίκησης στην εμφυλιακή Σάμο του 1822" (μονογραφία), στο Γεώργα Ευ. και Τάκου Ελ. (επιμ.) (2010) Π.Μ.Σ. "Πολιτική Επιστήμη και Ιστορία" Επετηρίδα 2008-2009, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Παπαζήση, Αθήνα 2010, σ. 223-240 - "Η εθνικοποίηση της τοπικότητας κατά την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Η ελληνική κεντρική Διοίκηση και το διακύβευμα της Σάμου", στο "1821, Σάμος και Επανάσταση: ιστορικές προσεγγίσεις", Πρακτικά Συνεδρίου, Πυθαγόρειο 28-29 Μαΐου 2010, ΓΑΚ Σάμου-Περιφερειακή ενότητα Σάμου, Αθήνα 2011, σ. 113-130 (ISBN 978-960-87914-3-5) - "Σάμος και Κρήτη. Δύο διαφορετικές όψεις του ανατολικού ζητήματος. Δύο παράλληλες πορείες προς την ένωση", στο "Από την αυτονομία στο εθνικό κράτος. Η ενσωμάτωση της Σάμου στην Ελλάδα", Πρακτικά Συνεδρίου, Σάμος 2-4 Νοεμβρίου 2012, ΓΑΚ Σάμου-Περιφερειακή ενότητα Σάμου, Αθήνα 2014, σ. 55-72 - "Σαμιακή Πολιτεία (1830-1834). Γεώργιος Λογοθέτης Λυκούργος και διπλωματική διαχείριση του Σαμιακού Ζητήματος" (μονογραφία), στο "Σαμιακές Μελέτες", τ.10 (2013), ΠΙΣΝΔ, Σάμος, σ.169-267

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ' όπου έλαβε πτυχία βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών και ιστορίας-αρχαιολογίας. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές ιστορίας της μεσαιωνικής και νεότερης τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης (1974-1976). Απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο (DEA) από το τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (1977) και στο Κέντρο Σπουδών Αρχιτεκτονικής A. Palladio στη Vicenza της Ιταλίας (1979). Απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο (DEA) από το τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Paris I (Πάνθεον, Σορβόννη) (1988). Από το 1978 εργάζεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, στη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την οποία διευθύνει από το 1997. Είναι ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM), στο οποίο διετέλεσε γενική γραμματέας και πρόεδρος.