Ιστορία της ελληνικής γλώσσας

Ο Ζήσης Σαρίκας γεννήθηκε το 1953 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είναι συγγραφέας, μεταφραστής και επιμελητής εκδόσεων. Έγραψε τα βιβλία: "Μύθοι της τεχνολογίας", Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 1987, "Ψίχουλα: μικρά πεζά", Νησίδες, 1998· Πανοπτικόν, 2008, "Το όραμα του υπεράνθρωπου: μια ερμηνεία του έργου του Φρίντριχ Νίτσε 'Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα'", Νησίδες, 2003· Βάνιας, 2008· Πανοπτικόν, 2014, "Μακριά απ' τον κόσμο", Πανοπτικόν, 2008, "Ανθρώπινες σκιές", Πανοπτικόν, 2012, "Κυριακή ρεπό", Εστία, 2014. Έχει μεταφράσει στα ελληνικά το σύνολο του φιλοσοφικού έργου του Φρίντριχ Νίτσε, έργο που διήρκεσε είκοσι χρόνια, καθώς και έργα των Ντιντερό, Μπακούνιν, Στίρνερ, Φρόιντ, Φουκό, Μποντριγιάρ, Καστοριάδη, Κοϊρέ και των στοχαστών της Σχολής της Φρανκφούρτης. Υπήρξε διευθυντής της σειράς αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων στις εκδόσεις Εξάντας, καθώς και του βραχύβιου εκδοτικού οίκου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τον Νοέμβριο του 2016 τιμήθηκε από την Εταιρεία Συγγραφέων με το βραβείο "Διδώ Σωτηρίου" για το σύνολο του έργου του.

Η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ γεννήθηκε το 1926. Σπούδασε στην Αθήνα και στο Παρίσι και ειδικεύτηκε στη μελέτη του κόσμου της χριστιανικής Ανατολής, και ειδικότερα του κράτους και της κοινωνίας του Βυζαντίου. Μια σειρά εργασίες της πάνω στο Βυζάντιο την έκαναν γνωστή. Αναφέρουμε εδώ μονάχα μερικές: "Έρευνες για τη διοίκηση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας τον ένατο - δέκατο αιώνα" (1960), "Το Βυζάντιο και η θάλασσα" (1966), "Μελέτες για τη διοικητική και κοινωνική διάρθρωση του Βυζαντίου" (1971), "Βυζάντιο, η χώρα και τα εδάφη" (1976), κ.λπ. Έλαβε μέρος σε διάφορα παγκόσμια συνέδρια ιστορίας και προσκλήθηκε για διαλέξεις στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου ενώ έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις. Το 1967 έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης και το 1976 εκλέχτηκε Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (η πρώτη γυναίκα να τιμηθεί με μια τέτοια θέση στα 700 χρόνια παράδοσης του Πανεπιστημίου). Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, Πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Παρισίων και του Κέντρου Τέχνης και Πολιτισμού Ζωρζ Πομπιντού-Μπομπούρ. Είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και είναι επίτιμη πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών. Θεωρείται μια απ' τις πλέον εξέχουσες πανεπιστημιακές και πνευματικές προσωπικότητες του τόπου μας που τιμούν πραγματικά την πατρίδα μας στο εξωτερικό. Η εργογραφία της είναι ιδιαιτέρως σημαντική και παραμένει σημείο αναφοράς των μελετητών.

0 Μιχάλης Ζ. Κοπιδάκης γεννήθηκε το 1945. Σπούδασε κλασική φιλολονία στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Χαϊδελβέργης. Υπηρέτησε σε όλες τις βαθμίδες της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1997 και από το 1998 υπηρέτησε ως καθηγητής στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τώρα είναι ομότιμος Καθηνητής. Έχει γράψει: "Το Γ΄ βιβλίο των Μακκαβαίων και ο Αισχύλος" (1982)· "Αριάδνη. Σχόλια στον ερωτικό Σεφέρη" (1984)· "Γιώργος Σεφέρης και Μάρω. Αλληλογραφία" (επιμέλεια, 1986)· Λογγίνος, "Περί ύψους" (μετάφραση και σχόλια, 1990)· "Συμωνίδου, Ίαμβος κατά γυναικών" (1994)· "Οίνον επαινώ. Ανθολογία ποίησης για το κρασί" (1995)· "Ιστορία της ελληνικής γλώσσας" (σχεδιασμός και επιμέλεια, 1999)· "Εν λόγω ελληνικώ..." (2003) κ.ά. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα αφορούν τον Αισχύλο, τη μετάφραση των Εβδομήκοντα, την Καινή Διαθήκη (θρησκειολονικο υπόβαθρο, γλώσσα και ύφος), την ελληνόφωνη Ιουδαϊκή γραμματεία, την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, την Κρητική διάλεκτο, τη νεοελληνική ποίηση και την ιστορία των Κρητικών επαναστάσεων.

Βυζαντινολόγος - Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1947 Ο Βασίλης Κατσαρός είναι Καθηγητής της Μεσαιωνικής Ελληνικής (Βυζαντινής) Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή. Σπούδασε Θεολογία στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ., Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Ιστορία, Αρχαιολογία και Τέχνη στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ., απ' όπου και πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα. Δίδαξε ως Επισκέπτης Καθηγητής στα Πανεπιστήμια Σόφιας και Κύπρου, καθώς και σε μεταπτυχιακά προγράμματα Σχολών του Α.Π.Θ. και των Πανεπιστημίων Ιωαννίνων και Αθηνών. Συνεργάστηκε επίσης με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Το συγγραφικό του έργο (6 βιβλία και πάνω από 100 άρθρα) καλύπτει θέματα Φιλολογίας, Ιστορίας, Αρχαιολογίας, Τέχνης και Πολιτισμού του Βυζαντίου. Έλαβε ενεργό μέρος σε 65 επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια. Από το 1987 συμμετέχει στο Πρόγραμμα Επιστημονικής Συνεργασίας Α.Π.Θ. και Πανεπιστημίου Σόφιας (ειδική σειρά εκδόσεων του Α.Π.Θ). Συμμετέχει επίσης σε ειδικά προγράμματα διεπιστημονικής συνεργασίας για την έκδοση Βυζαντινών Κυπριακών Κειμένων και στο εκδοτικό πρόγραμμα "Corpus Fontium Historiae Byzantinae" της Διεθνούς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών. Είναι συνεκδότης του επιστημονικού περιοδικού "Ιστορικογεωγραφικά", μέλος της κριτικής Επιτροπής του "Περί Θράκης" (επιστημονικό περιοδικό του Πολιτιστικού Αναπτυξιακού Κέντρου Θράκης) και Διευθυντής της σειράς "Βυζαντινοί Συγγραφείς" των εκδόσεων "Ζήτρος". Είναι μέλος του "International Scholarly Council" του "Ivan Dujcev Center for Slavobyzantine Studies", μέλος των Επιστημονικών Επιτροπών του Κέντρου Πολιτιστικών Μελετών "Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος" της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος και της Εταιρείας Μελέτης και Έρευνας της Ιστορίας των Σερρών, τακτικό μέλος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας, επιστημονικός σύμβουλος και συνεργάτης του Κέντρου Λόγου και Τέχνης "Διέξοδος" και Πρόεδρος του Δ.Σ. του "Ιδρύματος Γ. και Κ. Γρηγοριάδη". Διετέλεσε μέλος και Πρόεδρος του Δ.Σ. του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας και Θράκης, Διευθυντής του Τμήματος Βυζαντινής Φιλολογίας του Κ.Β.Ε., μέλος των Δ.Σ. της "Εταιρείας Βυζαντινών Ερευνών" και της "Ελληνικής Παλαιογραφικής Εταιρείας". Διετέλεσε διευθυντής του τομέα μεσαιωνικών και νεοελληνικών σπουδών και εξελέγη για δεύτερη φορά πρόεδρος του τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ.

Ο Ιωάννης Καζάζης του Νικολάου (1947-2021) σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), στο University of Illinois και στο Yale U. Fellow στο Centre for Hellenic Studies του Harvard και Visiting Professor στο University of Maryland. Από το 1979 έως 2014, Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ. Από το 1994 Αναπληρωτής Πρόεδρος και εν συνεχεία Πρόεδρος του «Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας», και Διευθυντής του Τμήματος Λεξικογραφίας. 2010-2014: Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επίτιμος Καθηγητής και Διδάκτωρ του «Κρατικού Πανεπιστημίου Κουμπάν» της Ρωσίας. Συνέγραψε για τον Ηρόδοτο, τον Δημοσθένη, το Αρχαϊκό Έπος, το Επίγραμμα, και την Ιστορία των Ελληνικών Σπουδών από την Αναγέννηση ως σήμερα στη Δύση και στη Ρωσία. Ως διευθυντής της συντακτικής ομάδας εξέδωσε τους τόμους 15-21 του Λεξικού της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας 1100-1669 («Λεξικού Κριαρά»), καθώς και τρίτομη Επιτομή του.

Ο Θεοφάνης (Φάνης) Ι. Κακρίδης (1933-2019) ήταν καθηγητής κλασικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του διακεκριμένου κλασικιστή Ιωάννη Θ. Κακριδή και της φιλολόγου Όλγας Κομνηνού-Κακριδή. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές κλασικής φιλολογίας στα Πανεπιστήμια του Μάιντς και του Τύμπιγκεν, στη Γερμανία, όπου δίδαξε ως λέκτορας αρχαίων και νέων ελληνικών. Το 1964 εξελέγη καθηγητής κλασικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, θέση στην οποία υπηρέτησε έως το 1984, με μια σύντομη διακοπή κατά την περίοδο της δικτατορίας. Από το 1982 ως το 1984 διετέλεσε αντιπρόεδρος του Κέντρου Εκπαιδευτικών Μελετών και Επιμορφώσεως (ΚΕΜΕ) του Υπουργείου Παιδείας. Επίσης, μεταξύ 1981-82 διετέλεσε πρόεδρος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Μεταξύ 1988-1990 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ως ειδικός επιστήμονας. Στο συγγραφικό του έργο ασχολήθηκε με την ιστορία, την ερμηνεία, την κριτική και τη μετάφραση της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, καθώς και έργων ξένων πανεπιστημιακών που αναφέρονται σ' αυτή. Συμμετείχε σε επιμορφωτικά σεμινάρια και αρθρογραφούσε τακτικά στην εφημερίδα "Το Βήμα". Έφυγε από τη ζωή στις 8 Ιανουαρίου 2019, σε ηλικία 86 ετών. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Φάνη Ι. Κακριδή βλ. "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 4, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1985, και Βάλτερ Πούχνερ, "Κακριδής, Φάνης Ι." στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 2007, σελ. 981-982.

Ο Θεοχάρης Ε. Δετοράκης (γεν. 1936), είναι ομότιμος καθηγήτης βυζαντινής φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η αγάπη του προς την ιδιαίτερη πατρίδα του και την πολυτάραχη ιστορία της τον έστρεψε νωρίς στην έρευνα και στη μελέτη των κρητικών πραγμάτων. Η Κρήτη βρισκόταν στο κέντρο των επιστημονικών του ενδιαφερόντων και υπηρετήθηκε παράλληλα με τη βυζαντινή φιλολογία. Είναι ευφήμως γνωστός κρητολόγος και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από πενήντα εργασίες, που αναφέρονται σε κρητολογικά θέματα, ιστορικά, φιλολογικά, γλωσσικά, και λαογραφικά. Το φθινώπορο του 1985 του απονεμήθηκε το βραβείο "Νίκος Καζαντζάκης" του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης "για την ποιότητα και τη έκταση της επιστημονικής του προσφοράς".

Ο Αναστάσιος-Φοίβος (Τάσος) Χριστίδης (1946-2004) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Δίδαξε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονικής, μεταξύ 1976-2004, από τη βαθμίδα του καθηγητή, και ήταν διευθυντής του τομέα Γλωσσολογίας και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, από την ίδρυσή του έως το θάνατό του (1994-2004). Ασχολήθηκε με το θεωρητικό προσδιορισμό της φύσης της γλώσσας, τη σχέση γλώσσας και μαγείας, την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, το γλωσσικό ηγεμονισμό, την κριτική των γλωσσικών μυθολογιών και γενικότερα τη σχέση γλώσσας και πολιτικής. Έπαιξε κεντρικό ρόλο στη συνέχιση και υπεράσπιση του δημοτικισμού και της γλωσσικής μεταρρύθμισης, η οποία καθιέρωσε τη δημοτική και το μονοτονικό σύστημα και περιόρισε μόνο στο Λύκειο τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο. Δημοσίευσε τα βιβλία: "Γλώσσα, πολιτική, πολιτισμός" (εκδ. Πόλις, 1999), "Όψεις της γλώσσας" (εκδ. Νήσος, 2002), "Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας" (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών/Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 2005, σε επιμέλεια Μαρίας Θεοδωροπούλου). Επίσης, επιμελήθηκε τα βιβλία "Γλώσσα και μαγεία: κείμενα από την αρχαιότητα" (με τον D. Jordan, εκδ. Ιστός, 1997), "Ισχυρές και ασθενείς γλώσσες στην Ευρωπαϊκή Ένωση: όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού" (Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, Θεσσαλονίκη 26-28 Μαρτίου 1997, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας 1999), "Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα" (με τη Μαρία Θεοδωροπούλου, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2001), "Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: από τις αρχές έως στην ύστερη αρχαιότητα (Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, 2001· αγγλική έκδοση: A.-F. Christidis (ed.), A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity, Cambridge University Press, 2007).

Η Ελένη Καραντζόλα είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τα ερευνητικά και διδακτικά της ενδιαφέροντα αφορούν τα ελληνικά της τουρκοκρατίας (15ος-18ος αι.), τη νεοελληνική διαδεκτολογία (Ν.Α. διάλεκτοι, καππαδοκική), τις θεωρίες γλωσσικής επαφής και γλωσσικής αλλαγής, τα συστήματα γραφής καθώς και τη γλωσσική πολιτική, με έμφαση στους γραμματισμούς.

Ο Νικόλαος Κοντοσόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι διδάκτωρ φιλολογίας του Παν/μίου Αθηνών με διατριβή επί της κρητικής διαλέκτου. Υπηρέτησε επί 35 χρόνια στο "Κέντρον συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της νέας ελληνικής γλώσσης" της Ακαδημίας Αθηνών, του οποίου υπήρξε Διευθυντής κατά τη διετία 1989-1990. Ειδικευμένος στην νεοελληνική διαλεκτολογία σπούδασε στη Γαλλία την Ενόργανη Φθογγολογία και τη Γλωσσογεωγραφία. Πραγματοποίησε γλωσσολογικές μελέτες και έρευνες στην Ελλάδα και σ' άλλες χώρες, συμμετέσχε σε πολλά γλωσολογικά συνέδρια και στην παρασκευή του Γλωσσσικού Άτλαντος της Ευρώπης που ετοιμάζετο στη Νιμέγκη της Ολλανδίας. Είναι μέλος ελληνικών και ξένων γλωσσικών εταιριών και συγγραφέας 70 περίπου γλωσσικών μελετών και έξι γλωσσολογικών συγγραμμάτων, από τα οποία αναφέρονται ο Γλωσσικός Άτλαντας της Κρήτης, η Επίδραση της γαλλικής στην ελληνική γλώσσα (στα γαλλικά) και το δίτομο έργο "Γλώσσες και διάλεκτοι της Ευρώπης".

Ο Γιώργος Κεχαγιόγλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1947 και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη (1965-1969) και στο Παρίσι (1977-1979). Από το 1975 διδάσκει Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (όπου από το 1989 είναι καθηγητής α' βαθμίδας). Ασχολείται με ποικίλα θέματα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας και φιλολογίας από τις αρχές (12ος αιώνας) έως σήμερα, καθώς και με ζητήματα συγκριτικής φιλολογίας. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μελέτη και κριτική αποτίμηση της νεότερης Κυπριακής γραμματείας και λογοτεχνίας.

Ο Νάσος Βαγενάς γεννήθηκε στη Δράμα, μια πόλη της βόρειας Ελλάδας, το 1945. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο και τις τρεις πρώτες τάξεις του γυμνασίου εκεί, και το 1960 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1963-1968), Ρώμης (1970-1972), Έσσεξ (1972-1973) και Καίμπριτζ, όπου (1974-1978) εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την ποίηση και την ποιητική του Γιώργου Σεφέρη. Από το 1980 ως το 1991 διετέλεσε καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και από το 1992 είναι καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκτός από τα ποιητικά βιβλία του, ο Νάσος Βαγενάς έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία μελετών και δοκιμίων πάνω σε θέματα της λογοτεχνίας και της λογοτεχνικής κριτικής που τον έχουν αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους σήμερα Έλληνες κριτικούς. Ένα από αυτά "Η ειρωνική γλώσσα", βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Κριτικής το 1995. Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο δοκιμίου του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του δοκιμιακού έργου του. To 2017 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο του περιοδικού "Αναγνώστης" [www.oanagnostis.gr], για το σύνολο του έργου του. Εργογραφία: Α. Ποίηση - Πεδίον Άρεως, Διογένης, 1974 - Βιογραφία, Κέδρος, 1978 - Τα γόνατα της Ρωξάνης, Κέδρος, 1981 - Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη, Κέδρος, 1986 - Η πτώση του ιπτάμενου, Στιγμή, 1989, β΄εκδ. Παρουσία, 1997 - Βάρβαρες ωδές, Κέδρος, 1992 - Στέφανος, Κέδρος, 2004 - Στη νήσο των Μακάρων, Κέδρος, 2010 - Βιογραφία: Ποιήματα 1974-2014, Κέδρος, 2015 - Πανωραία, Κέδρος, 2016 Β. Πεζογραφία - Η συντεχνία, Κέδρος, 1976 Γ. Δοκίμια - Ο ποιητής και ο χορευτής: μια εξέταση για την ποιητική και την ποίηση του Σεφέρη, Κέδρος, 1979 - Ο λαβύρινθος της σιωπής: δοκίμιο για την ποίηση, Κέδρος,1982 - Η εσθήτα της θεάς: σημειώσεις για την ποίηση και την κριτική, Στιγμή, 1988 - Ποίηση και μετάφραση, Στιγμή, 1989 - Η ειρωνική γλώσσα: κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία, Στιγμή, 1994 - Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία, Πόλις, 2002, β΄, επαυξημένη εκδ. Πόλις 2012 - Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη, Ίνδικτος, 2005 - Κινούμενος στόχος, Πόλις, 2011 - Γκιόστρα, Μικρή Άρκτος, 2012 - Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα, Πόλις, 2013. Δ. Μεταφράσεις - Μαξ Φρις, Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές, Δωδώνη,1971 - Έντγκαρ Άλαν Πόε, Λίγεια, Στιγμή, 1996 - Richard Burns, Μαύρο φως, Τυπωθήτω, 2005 κ.ά. Ε. Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες Στα αγγλικά: - Biography (μτφρ.Richard Burns), Lobby Press, Cambridge, 1978 - Biography and Other Poems (μτφρ. John Stathatos), Oxus Press, London, 1979 - The Perfect Order: Selected Poems 1974-2010 (επιμ. Richard Berengarten (Burns) & Paschalis Nikolaou, επιλογή μτφρ.), Anvil Press, London, 2011 Στα γερμανικά: - Wanderung eines Nicht-Reisenden, (μτφρ. Alexandra Rassidakis), Romiosini, Cologne, 1997 Στα ολλανδικά: - Biografie en audere (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Marko Fondse και Hero Howkerda), Het Grekse Eiland, Amsterdam, 1990 - Barbaarse Oden, μτφρ. Marko Fondse και Hero Hokwerda, Styx Publications, Groningen, 1997. Στα ιταλικά: - Vagabondagggi di un non viaggiatore (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Caterina Carpinato, Crocetti Editore, Milano, 1997. Στα ρουμανικά: - Ratacirile unui necalator (μτφρ. Victor Ivanovici), Seara, Bucharest, 1998. - Ode Barbare (μτφρ. Valeriu Mardare), Omonia, Bucharest, 2001. Στα σερβικά: - Επιλογή ποιημάτων, μτφρ. Ivan Gadjanski και Ksenija Maricki Gadjanski, Rad, Belgrade, 2001. (Φωτογραφία: Δημήτρης Τσουμπλέκας)

Ο Αλέξης Κ. Δημαράς (1932-2012) γεννήθηκε στην Αθήνα. Γιος του ιστορικού της λογοτεχνίας, των πολιτικών ιδεών και της εκπαίδευσης Κ.Θ. Δημαρά, επέλεξε από νωρίς ανάλογο δρόμο σπουδάζοντας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνεχίζοντας με μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο. Εργάστηκε στην ιδιωτική εκπαίδευση, υπηρέτησε ωστόσο την εκπαίδευση και από δημόσιες θέσεις, σημαντικότερες από τις οποίες είναι η θέση του προέδρου του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας και του διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, στο οποίο συγχωνεύθηκαν το καταργηθέν Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το Κέντρο Εκπαιδευτικής Ερευνας, το Ινστιτούτο Παιδείας Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης και ο Οργανισμός Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών. Για την προσφορά του ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών και Πατρών. Έργα του είναι οι τόμοι "Νεοελληνική εκπαίδευση. Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε" (Εστία), "Το εθνικό απολυτήριο" (Ερμής), "Σχολή Μωραΐτη 1936-2006: Ξεφυλλίζοντας 70 χρόνια παιδείας" - το τελευταίο εκδόθηκε από την Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας της Σχολής Μωραΐτη της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Έγραψε άρθρα σε πολλούς συλλογικούς τόμους και περιοδικά ενώ το 2008 δημοσίευσε, μαζί με την Βάσω Βασιλού-Παπαγεωργίου το ιστορικό βιβλίο-λεύκωμα "Από το κοντύλι στον υπολογιστή" (Μεταίχμιο). Σε αυτό αποτυπώνονται οι σημαντικότερες στιγμές της ελληνικής εκπαίδευσης από το 1830 μέχρι το 2000. Πέθανε στην Αθήνα, σε ηλικία 80 ετών, τον Ιούνιο του 2012. Ένα χρόνο μετά το θάνατό του εκδόθηκε το κύκνειο άσμα του, "Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης: Το 'ανακοπτόμενο άλμα', τάσεις και αντιστάσεις στην ελληνική εκπαίδευση 1833-2000", σε επιμέλεια Βάσως Βασιλού-Παπαγεωργίου (εκδ. Μεταίχμιο, Ιούνιος 2013).

Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα. Απόφοιτος του 9ου Γυμνάσιου Αρρένων Αθηνών, σπούδασε φιλολογία στην Φιλοσοφική Αθηνών από όπου πήρε το πτυχίο του το 1962. Συνέχισε τις σπουδές του σε Ελλάδα και εξωτερικό και σε λιγότερο από 10 χρόνια είχε γίνει καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις του Τμήματος Φιλολογίας, ενώ το 2000 εκλέχθηκε Πρύτανης του Πανεπιστημίου, θέση την οποία κατέχει μέχρι σήμερα. Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης έχει ευρεία επιστημονική δράση και πλούσιες δραστηριότητές, με πάμπολλες συνεργασίες. Μεταξύ άλλων, είναι πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας Αρσακείων - Τοσιτσείων Σχολείων, Πρόεδρος της Γλωσσικής Εταιρείας των Αθηνών, τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας "Το Βήμα" και επιστημονικός συντάκτης τηλεοπτικών εκπομπών στην Κρατική Τηλεόραση. Στο πλούσιο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται δεκάδες βιβλία, ανάμεσα τους το "Λεξικό για το Σχολείο και το Γραφείο", το "Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας" και η πολύ πρόσφατη "Γραμματική της Νέας Ελληνικής".

O Γιώργος Πάνου Σαββίδης (1929-1995) ήταν μελετητής, επιμελητής εκδόσεων και καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας. Ξεκίνησε τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών, αλλά τις συνέχισε στο King's College του Cambridge και στο Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου αναγορεύτηκε διδάκτορας φιλολογίας το 1966, με τη διατριβή "Oι καβαφικές εκδόσεις (1891-1932)". Έκτακτος αυτοτελής καθηγητής Nεότερης Eλληνικής Φιλολογίας στο Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1966, παραιτήθηκε για λόγους ακαδημαϊκής και ηθικής τάξης το 1971 και επανήλθε το 1974, ως τακτικός καθηγητής, για άλλα εννέα χρόνια (εθελουσία έξοδος). Διετέλεσε μόνιμος επισκέπτης καθηγητής της Έδρας Nεοελληνικών Σπουδών Γιώργου Σεφέρη, στο Harvard University, από το 1977 έως το 1984, όταν παραιτήθηκε οικειοθελώς και αποχώρησε. Tα επιστημονικά του δημοσιεύματα ξεκίνησαν από το 1951, ενώ παράλληλα συνεργάστηκε με πολλά έντυπα (κυρίως τις εφημερίδες "Tο Bήμα" και "Tα Nέα"). Επιμελήθηκε με υποδειγματικό τρόπο εκδόσεις ποιημάτων του Σεφέρη, του Kαβάφη, του Kαρυωτάκη, του Σικελιανού, του Bαλαωρίτη, του Καισάριου Δαπόντε και άλλων. Πέθανε στον Λόγγο στις 11 Ιουνίου του 1995, σε ηλικία 66 ετών. (πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού)

Ο Δανιήλ Ι. Ιακώβ γεννήθηκε στη Βέροια το 1947. Σπούδασε κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. και μετεκπαιδεύτηκε επί διετία στο Πανεπιστήμιο της Τυβίγγης (Γερμανία). Ευτύχησε να έχει δασκάλους τους αείμνηστους Στυλιανό Καψωμένο και Λίνο Πολίτη, καθώς και τον διακεκριμένο καθηγητή Richard Kannicht. Το 1982 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. και στη συνέχεια εξελίχθηκε σε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας. Το 1992 εξελέγη καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ. Κύριοι τομείς των ερευνητικών του ενδιαφερόντων, η αρχαία ελληνική τραγωδία, ο Πίνδαρος και η "Ποιητική" του Αριστοτέλη. Κατά καιρούς τον απασχόλησαν ζητήματα επιβίωσης της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας στη νεοελληνική γραμματεία. Στις πολυάριθμες μεταφράσεις του συγκαταλέγεται το βιβλίο του Bruno Snell "Η ανακάλυψη του πνεύματος", Αθήνα 1981.

Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Κολωνίας και της Χαϊδελβέργης. Το 1976 ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας με τη διδακτορική διατριβή: "Φθάνω. Συμβολή στη ελληνική λεξικογραφία". Υπηρέτησε ως ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών και ως καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Σήμερα κατέχει τη θέση του καθηγητή Γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατέχει μεγάλο ερευνητικό έργο με άξονες την αρχαία και τη νέα ελληνική διαλεκτολογία και την ηλεκτρονική λεξικογραφία, τη σχέση γλώσσας και λογοτεχνίας και τη γλώσσα της εκπαίδευσης, με έμφαση στην αξιοποίηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της υψηλής τεχνολογίας. Έχει πραγματοποιήσει έρευνες στα Πανεπιστήμια της Βόρειας Ντακότας των Η.Π.Α., του Reading και του Cambridge της Αγγλίας. Έχει δημοσιεύσει πλήθος έργων, 280 συνολικά, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν μελέτες και βιβλία σχετικά με τη Γλώσσα, τη σχέση Γλώσσας και Εκπαίδευσης, τη διδακτική της νεοελληνικής, τη Λογοτεχνία και το ύφος. Έχει αναπτύξει έντονη δραστηριότητα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αναλαμβάνοντας υψηλές θέσεις σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς της χώρας μας και εκπροσωπώντας την Ελλάδα σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια της Γερμανίας, της Αθήνας, της Κύπρου και της Θράκης. Έχει δώσει, επίσης, σειρά διαλέξεων με θέματα της ειδικότητας του σε Πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας. Έχει λάβει μέρος σε περισσότερα από 150 ελληνικά και διεθνή συνέδρια και είναι μέλος πολλών, ελληνικών και ξένων, επιστημονικών εταιρειών.

Ο Θεόδωρος Παπαγγελής είναι καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Γεννήθηκε το 1952 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Πήρε πτυχίο κλασικής φιλολογίας από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Kαίμπριτζ. Οι ακαδημαϊκές του μελέτες, ξενόγλωσσες και ελληνικές, εστιάζονται στη λατινική και ελληνιστική λογοτεχνία. Πιο φιλική στο ευρύ αναγνωστικό κοινό θέλει να είναι η μετάφραση της "Ερωτικής τέχνης" του Οβιδίου (Καστανιώτης, 2000) -του πιο μακρόσυρτου και πνευματώδους ερωτικού σαλπίσματος στην ιστορία της δυτικής ποίησης· ενώ το πιο πρόσφατο βιβλίο του, με τον τίτλο "Η Ρώμη και ο κόσμος της" (ΙΝΣ, Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 2005), δοκιμάζει λιγότερο προφανή μονοπάτια για την ξενάγηση του επισκέπτη στα αξιοθέατα και αξιομνημόνευτα της ρωμαϊκής ιστορικής και πολιτισμικής υπερπαραγωγής. Από το 1978 διδάσκει (ή, τουλάχιστον, προσπαθεί) στα σπουδαστηριακά άδυτα του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από όπου ξεμυτίζει κυρίως ως φιλοξενούμενος των "Νέων Εποχών". Από τον Απρίλιο του 2013 είναι τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Η Εβίνα Σιστάκου γεννήθηκε το 1971 στη Θεσσαλονίκη. Είναι διδάκτορας της Kλασικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. και ερευνήτρια στο Τμήμα Λεξικογραφίας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Ασχολείται με την ελληνιστική ποίηση (Καλλίμαχος, Θεόκριτος, Απολλώνιος), καθώς και με την πρόσληψη των ομηρικών επών από τους ελληνιστικούς ποιητές.