Μανούλα

Ο Maurice Maeterlinck (Μωρίς Μαίτερλινκ) γεννήθηκε στις 29 Αυγούστου 1862 στην Γάνδη, από πλούσια αστική οικογένεια της πόλης. Το 1890 δημοσιεύει το πρώτο θεατρικό του έργο, "Πριγκίπισσα Μαλέν". Πρόκειται για ένα από τα οκτώ έργα του, μέχρι το 1894, με τα οποία θα δημιουργήσει ένα θέατρο της ψυχής, όπως το πρεσβεύει ο συμβολισμός σ' αυτήν την νέα θεατρική φόρμα. Τρεις αρχές κυριαρχούν: το στατικό δράμα (πρόσωπα ακίνητα, παθητικά και δεκτικά του αγνώστου), το υψηλό πρόσωπο (που συχνά ταυτίζεται με τον θάνατο, είναι η μοίρα ή το πεπρωμένο, κάτι πιο σκληρό ίσως κι απ' τον θάνατο), η καθημερινότητα του τραγικού (απουσία ηρωισμού, το απλό γεγονός να ζει κανείς ένα τραγικό). Την ίδια χρονιά γράφει τα θεατρικά "Η παρείσακτη" και "Οι τυφλοί", και το 1892, το "Πελλέας" και "Μελισσάνθη", που θεωρείται το αναμφισβήτητο αριστούργημα του συμβολικού θεάτρου. Το 1894 γράφει τα έργα "Εσωτερικό" και "Ο θάνατος του Τενταζίλ". Το 1902 γράφει το ιστορικό δράμα "Μόννα Βάννα", έπειτα από το οποίο θα ασχοληθεί λιγότερο με το θέατρο, ενώ η γραφή του, καθώς απομακρύνεται από την επίδραση του συμβολισμού, γίνεται πολύ πιο συμβατική, με στοιχεία ιστορικά, ψυχολογικά και θεαματικά. Το 1907 μελοποιείται από τον Πωλ Ντυκά το έργο του "Αριάδνη και Κυανοπώγων". Το 1908 γράφει το "Γαλάζιο πουλί" (δραματικό παραμύθι για παιδιά) το οποίο ανεβάζει πρώτος ο Στανισλάβσκι στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας. Το 1910 αρνείται να πολιτογραφηθεί Γάλλος προκειμένου να γίνει δεκτός στη Γαλλική Ακαδημία ενώ το 1911 του απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τα έργα του μεταφράζονται αμέσως. Κανείς βέλγος δραματουργός δεν γνώρισε μεγαλύτερη από αυτόν διεθνή απήχηση. Πέθανε στην Νίκαια στις 5 Μαΐου 1949.

Ο Λέων Τολστόι (1828-1910) είναι ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες, γνωστός στο ευρύ κοινό πρωτίστου για τα έργα του "Πόλεμος και Ειρήνη" και "Άννα Καρένινα", που συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Η ζωή του Τολστόι χαρακτηρίστηκε από μεγάλες αντιθέσες, καθώς τα πρώτα άσωτα χρόνια της αριστοκρατίας τα διαδέχτηκε η ριζοσπαστική μεταστροφή του προς την άρνηση του πλούτου, τη φιλανθρωπία και προς έναν ιδιόμορφο ειρηνιστικό και χριστιανικό αναρχισμό, που έτυχε θαυμασμού από προσωπικότητες όπως ο Γκάντι και επισφραγίστηκε με τον αφορισμό της Ρωσικής Εκκλησίας. Η στροφή στην κοσμοθεωρία του άρχισε να συντελείται με την απογοήτευση που γεύτηκε πολεμώντας με τον ρώσικο στρατό σε διάφορα μέτωπα μέχρι το 1856, όταν και έγραφε τα πρώτα του έργα, αυτοβιογραφικά σε μεγάλο βαθμό. Ο πόλεμος γυμνός, χωρίς πατριωτικά πλουμίδια, σκιαγραφήθηκε στα "Διηγήματα της Σεβαστούπολης" (1855). Λίγο μετά ο Τολστόι αφοσιώθηκε στα κτήματα του, γράφοντας παράλληλα τους "Κοζάκους" (1863) και τον "Πολικούσκα" (1863), έκφραση της γοητείας που του ασκούσε ο χωριάτικος τρόπος ζωής και συνάμα της αποστροφής του για την αριστοκρατική τάξη πραγμάτων, της οποίας ο καθωσπρεπισμός στηλιτεύτηκε στην "Άννα Καρένινα" (1875-77). Στον "Πόλεμο και Ειρήνη" (1865-69), έργο που βασίστηκε σε ιστορικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα όπως τα επεξεργάστηκε η πολιτική σκέψη του Τολστόι, επιχειρήθηκε η ανατροπή της ιστορικής μυθοπλασίας, η αποκαθήλωση των ηγετικών μορφών και η ανάδειξη του ρόλου των απλών στρατιωτών. Στα τελευταία έργα του, όπως είναι "Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς"" (1886), "Η σονάτα του Κρόιτσερ" (1887-9), "Ο Διάβολος" (1889-90) και η "Ανάσταση" (1899), ο Τολστόι ανέλυσε πτυχές της γνήσιας χριστιανικής αρετής σε αντιδιαστολή με τον τυπικισμό, μια αρετή που εφάρμοσε ζώντας ασκητικά, παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις της γυναίκας του και την αποστασιοποίηση του από το οργανωμένο κράτος και την επίσημη Εκκλησία. Πλήθη όμως ολόκληρα τον θεωρούσαν πρότυπο και προσπαθούσαν να τον γνωρίσουν από κοντά, στη δύση πλέον της ζωής του.

Η Ελίζαμπεθ Μπάρετ-Μπράουνινγκ γεννήθηκε στην Αγγλία το 1806 από πλούσια οικογένεια, που αντλούσε τα πλούτη της από φυτείες ζαχαροκάλαμου στη Τζαμάικα. Μεγαλύτερη από 12 άλλα αδέλφια, πέρασε ξένοιαστα τα παιδικά της χρόνια στο Χέρφορντσάιρ. Η Ε.Μ. έδειξε από νωρίς την κλίση της στα γράμματα και ιδιαίτερα στην ποίηση. Ξεπερνούσε τους αδελφούς της σε γνώσεις στα Ελληνικά και τα Λατινικά και έμαθε να μιλάει Γαλλικά, Ιταλικά και Πορτογαλικά. Όμως, επειδή ήταν κορίτσι, η οικογένειά της τηρώντας τις παραδόσεις δεν της επέτρεψε να σπουδάσει. Η απογοήτευση αυτή την αποθαρρύνει και βλάπτει σοβαρά την υγεία της, που παραμένει από τότε καχεκτική. Από την ηλικία των είκοσι ως τα σαράντα, ενώ η μητέρα της πεθαίνει, το 1828, έρχονται απανωτές οικογενειακές συμφορές και η πατρική περιουσία εξανεμίζεται, η Ε.Μ. ζει μια πολύ περιοριστική ζωή στο Λονδίνο. Παράλληλα, η φήμη της απλώνεται στους ποιητικούς και λογοτεχνικούς κύκλους. Στην ηλικία των σαράντα ετών και ενώ είναι σχεδόν παράλυτη, την επισκέπτεται και την ερωτεύεται ο ποιητής Ρόμπερτ Μπράουνινγκ. Παντρεύονται και φεύγουν για την Ιταλία, όπου νιώθει να αναλαμβάνει τις δυνάμεις της. Το 1849 αποκτούν το μοναδικό τους γιο, Πεν. Στα πενήντα της, η Ε.Μ. ολοκληρώνει το έμμετρο μυθιστόρημα "Aurora Leigh". Η υγεία της όμως επιδεινώνεται και πάλι. Πεθαίνει το 1861, σε ηλικία 55 ετών, και θάβεται στο παλιό προτεσταντικό νεκροταφείο της Φλωρεντίας. Η "Casa Guidi", η κατοικία των Μπράουνινγκ στη Φλωρεντία είναι σήμερα ιδιοκτησία του Eaton College.

Ο Immanuel Kant γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1724 στο Καίνιξμπεργκ. Από το 1732 ως το 1740 μαθήτευσε στο κολλέγιο Fridericianum και το 1740 μπήκε στο Πανεπιστήμιο του Καίνιξμπεργκ. Τυπικά εγγεγραμμένος στη Θεολογική σχολή, αφοσιώνεται κυρίως στη μελέτη της φιλοσοφίας και της φυσικής. Το 1747 δημοσιεύει το πρώτο του έργο: "Σκέψεις πάνω στην πραγματική αξιολόγηση των ζωτικών δυνάμεων". Από το 1747 ως το 1756 ο Kant εξασφαλίζει το βιοπορισμό του παραδίδοντας μαθήματα κατ' οίκον, ενώ το 1755 ο Kant αρχίζει να παραδίδει μαθήματα στο πανεπιστήμιο ως άμισθος υφηγητής. Δημοσιεύει ένα άρθρο πάνω στους σεισμούς, με αφορμή το σεισμό της Λισαβόνας, και τη Γενική ιστορία της φύσης και θεωρία του ουρανού, που αποτελεί την πιο σημαντική συμβολή του στο τομέα των φυσικών επιστημών. Από το 1760 ο Kant αρχίζει να παίρνει μέρος στα πιο επίμαχα προβλήματα του Διαφωτισμού. 1759: "Δοκίμιο σχετικά με τον οπτιμισμό", 1762: "Περί της ψευδεπίγραφης λεπτότητας των τεσσάρων συλλογιστικών σχημάτων". 1763: "Το μόνο δυνατό θεμέλιο για την απόδειξη της ύπαρξης του Θεού" και "Δοκίμιο για την εισαγωγή της έννοιας του αρνητικού μεγέθους στη φιλοσοφία", 1764: "Παρατηρήσεις πάνω στο αίσθημα του ωραίου και του υπέροχου" και "Δοκίμιο σχετικά με τις ασθένειες του νου" 1766: "Ερμηνεία των ονείρων ενός οραματιστή μέσω των ονείρων της μεταφυσικής". Το 1770 o Kant αναγορεύεται τακτικός καθηγητής και καταλαμβάνει την έδρα της μεταφυσικής και της λογικής. Με την αναγόρευσή του αυτή θα δημοσιεύσει την περίφημη μελέτη "Περί της μορφής και των αρχών του αισθητού και του νοητού κόσμου". Μετά από 11 χρόνια δημοσιεύεται "Η κριτική του καθαρού λόγου" κείμενο δύσκολο και ο Kant δημοσιεύει το 1783 σε πιο προσιτή μορφή τα "Προλεγόμενα σε κάθε μελλοντική μεταφυσική" περιλαμβάνοντας τις κύριες ιδέες του "Καθαρού Λόγου". Με τα κείμενα "Τί είναι Διαφωτισμός;" και "Ιδέα μιας καθολικής ιστορίας από κοσμοπολίτικη άποψη" το 1784 ο Kant αρχίζει να παρεμβαίνει άμεσα στη διαμάχη γύρω από τη φιλοσοφία του διαφωτισμού. Την επόμενη χρονιά 1785 εμφανίζεται το πρώτο από τα μεγάλα έργα του, αφιερωμένα στην ηθική: "Θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών". Μέχρι το θάνατό του το 1804 θα δημοσιεύσει μια πλειάδα έργων.