Οι εκλογές του 1946: σταθμός στην πολιτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας

Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος σπούδασε αρχικά νομικά και πολιτικές επιστήμες στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αργότερα φιλοσοφία, ψυχολογία και παιδαγωγικά στη Φιλοσοφική Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου. Με διαδοχικές υποτροφίες της γαλλικής κυβέρνησης και του Ιδρύματος Στασινόπουλου πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Σορβόννη, με τον καθηγητή Maurice Duverger και είναι διδάκτορας πολιτικής επιστήμης του 1ου Πανεπιστημίου του Παρισιού. Πραγματοποίησε μεταδιδακτορικές έρευνες και στην Οξφόρδη. Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, έχει επίσης διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών της Λίλλης. Διετέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης. Είναι συγγραφέας πολλών επιστημονικών και δύο λογοτεχνικών βιβλίων, ενώ από τις Εκδόσεις "Πατάκη" κυκλοφορεί και το έργο του "Εκλογικά συστήματα: Θεωρία και πρακτικές εφαρμογές", "Ανάδειξη κοινοβουλίων και προέδρων δημοκρατίας", το οποίο έχει εκδοθεί σε μετάφραση και από τις Πανεπιστημιακές εκδόσεις Βρυξελλών. Έχει συνεργασθεί επί χρόνια, ως πολιτικός σχολιαστής-αναλυτής, με την "Καθημερινή", τον "Οικονομικό Ταχυδρόμο", τον "Τύπο της Κυριακής" και το ραδιοσταθμό "Αθήνα-9.84".

Ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου γεννήθηκε το 1966 στο Δοξάτο Δράμας. Ααποφοίτησε το 1987 από τη Νομική Σχολή του ΑΠΘ και το 1992 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Ιστορίας Διεθνών Σχέσεων από το London School of Economics. Σήμερα υπηρετεί ως καθηγητής της Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το έργο του περιλαμβάνει μελέτες και βιβλία για την Ιστορία των Διεθνών Σχέσεων κατά την περίοδο 1870-1991, την ελληνική εξωτερική πολιτική, την ελληνική πολιτική ιστορία του 20ού αιώνα και το Κυπριακό. Είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, μέλος του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ και εταίρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος". Διευθύνει τη σειρά "Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία" των Εκδόσεων Πατάκη και επιμελείται την ιστορική σελίδα της κυριακάτικης Καθημερινής.

Η Ιωάννα Παπαθανασίου γεννήθηκε στην Αθήνα το Νοέμβριο του 1958. Το 1980 πήρε το πτυχίο του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών της Παντείου και συνέχισε σπουδές πολιτικής κοινωνιολογίας και ιστορίας στο Παρίσι στα Πανεπιστήμια Paris I-Pantheon-Sorbonne και Paris X-Nanterre όπου και υποστήριξε το 1988 τη διδακτορική της διατριβή στην ιστορία του σύγχρονου κόσμου. Συνεργάτης του Centre d' Histoire et de Sociologie du Communisme στα χρόνια 1988-1994, στο πλαίσιο μεταδιδακτορικών σπουδών μελέτησε, στην περίοδο του ανοίγματός τους, τα "σοβιετικά αρχεία" για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), στέλεχος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) από το 1994 έως το 2014, και διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).

Ο Μιχάλης Λυμπεράτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Σπούδασε στο Ιστορικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τις εκλογές του 1946 στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει συγγράψει τον τόμο "Ιστορία της πολεμικής αεροπορίας στη Μέση Ανατολή (1941-1944)". Εργασίες του έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά ενώ έχει λάβει μέρος με εισηγήσεις του σε διεθνή συνέδρια για τον Εμφύλιο Πόλεμο και ημερίδες με θεματολογία που εκτείνεται μέχρι το 1965. Έχει δώσει, επίσης, διαλέξεις για τον Εμφύλιο Πόλεμο στο Μεταπτυχιακό Τμήμα Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Εργάζεται στην εκπαίδευση.

Ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης υπηρετεί ως Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας. Την ακαδημαϊκή χρονιά 2012-2013 υπηρέτησε ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιου της Κύπρου. Tην ακαδημαϊκή χρονιά 2019-2020 έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Fulbright και υπήρξε Επισκέπτης Ερευνητής στο George Washington University. Την ίδια χρονιά υπήρξε Ακαδημαϊκός Επισκέπτης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει εργασθεί ως Εμπειρογνώμονας για τα Δυτικά Βαλκάνια στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι προϊστάμενος του Ερευνητικού Κέντρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και μέλος πολλών ελληνικών και ευρωπαϊκών επιστημονικών δικτύων και οργανώσεων, όπως το ευρωπαϊκό θεματικό δίκτυο ιστορίας Clioh/Cliohnet. Ήταν ιστορικός σύμβουλος (μαζί με τον καθηγητή Θάνο Βερέμη) της τηλεοπτικής σειράς του ΣΚΑΙ «1821», του ιστορικού ντοκιμαντέρ "Twice a Stranger" που προβλήθηκε από την τηλεόραση της ΝΕΤ και του ιστορικού ντοκιμαντέρ "Η δεκαετής εξόρμηση της Ελλάδας 1912-1923" το οποίο προβλήθηκε από το Cosmote History. Έχει, επίσης, επιμεληθεί τα ιστορικά αφιερώματα του ραδιοφώνου του ΣΚΑΙ 100,3 με θέμα τους Βαλκανικούς Πολέμους, την Μικρασιατική Εκστρατεία, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο.

Αναπληρώτρια καθηγήτρια σύγχρονης ιστορίας. Γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα στη νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Tubingen (1998). Από το 1999 έως το 2008 δίδαξε νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2008 είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια σύγχρονης ιστορίας και διεθνούς πολιτικής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη νεώτερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία, στην ιστορία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, των διατλαντικών σχέσεων και του ψυχρού πολέμου. Email: [email protected]

Ο Ιωάννης Κ. Φίλανδρος είναι πτυχιούχος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου πραγματοποίησε και τις μεταπτυχιακές του σπουδές με ειδίκευση στη Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία. Είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο τμήμα Ιστορίας και Πολιτισμού του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου (European University Institute) της Φλωρεντίας, επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής και υπεύθυνος του Ιστορικού Αρχείου του Ιδρύματος "Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης". Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή πολιτική ιστορία και ειδικότερα στα ζητήματα του φιλελευθερισμού, της ιδεολογίας, της πολιτικής κουλτούρας, της πολιτικής βιογραφίας, του κομματικού φαινομένου και του Ψυχρού Πολέμου.

Ο Στράτος Δορδανάς γεννήθηκε το 1968 στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Είναι Επί­κου­ρος Κα­θη­γη­τής Ιστο­ρί­ας στο Τμή­μα Βαλ­κα­νι­κών, Σλα­βι­κών και Ανα­το­λι­κών Σπου­δών του Πα­νε­πι­στη­μίου Μα­κε­δο­νί­ας. Τα ερευ­νη­τι­κά του εν­δι­α­φέ­ρο­ντα εστι­ά­ζο­νται στη με­λέ­τη των σχέ­σε­ων της Γερ­μα­νί­ας με τις βαλ­κα­νι­κές χώ­ρες τον 19ο-20ό αιώ­να, κα­θώς και σε ζη­τή­μα­τα σχε­τι­κά με την ιστο­ρία του ελ­λη­νι­κού μα­κε­δο­νι­κού χώ­ρου. Ειδι­κεύ­ε­ται στην πο­λι­τι­κή-δι­πλω­μα­τι­κή και κοι­νω­νι­κή ιστο­ρία, στη με­λέ­τη των πο­λε­μι­κών συρ­ρά­ξε­ων και των εμ­φύ­λι­ων συ­γκρού­σε­ων, με ση­μεία ανα­φο­ράς τους δύο πα­γκόσμι­ους πο­λέ­μους.

Ο Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Άλλα έργα του είναι: Οι Μικρές Μόσχες (Παπαζήσης 1997), Γιασασίν Μιλλέτ - Ζήτω το Έθνος (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 2001), Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, 1946-1949 (Αλεξάνδρεια 2010), Ο ελληνικός εμφύλιος και το διεθνές κομμουνιστικό σύστημα (μαζί με τον Κώστα Τσίβο, Αλεξάνδρεια 2012).

Ο Μιχάλης Ν. Κατσίγερας γεννήθηκε το 1946 στην Αθήνα και σπούδασε θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Paris III. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον ΣΚΑΪ και στην "Καθημερινή", στην οποία ήταν υπεύθυνος για την πρώτη σελίδα από το 1989. Είχε συμμετάσχει με εισηγήσεις σε συνέδρια για θέματα ιστορίας του Τύπου και πολιτικής ιστορίας. Βιβλία: "Ελλάδα, 20ός αιώνας. Οι πρώτες σελίδες" (εκδ. Ποταμός, 1999). "Ελλάδα, 20ός αιώνας. Οι φωτογραφίες" (εκδ. Ποταμός, Α' έκδοση δίτομο, Β' έκδοση επίτομο). "Η Καθημερινή, πρώτες σελίδες, 1919-2000" (Β' έκδοση, "1919-2009"). "Οι εκλογές του 1946" (συλλογικό έργο, εκδ. Πατάκης, 2008). "Από τον ανένδοτο στη δικτατορία" (συλλογικό έργο, εκδ. Παπαζήσης, 2009). "Ο Μαλαπάρτε και οι Έλληνες" (επίμετρο στο Κούρτσιο Μαλαπάρτε: "Η τεχνική του πραξικοπήματος", εκδ. Ιωλκός, 2009).

Ο Αθανάσιος Λυκογιάννης μεγάλωσε στην Καστοριά και σπούδασε οικονομική ιστορία στην Αγγλία και Σουηδία. Είναι διδάκτωρ του London School of Economics (LSE) και στέλεχος της Τράπεζας της Ελλάδος. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες. Εργάστηκε ως λέκτορας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Έχει δημοσιεύσει μελέτες και άρθρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και τα βιβλία "Britain and the Greek Economic Crisis, 1944-1947: From Liberation to the Truman Doctrine" (2002, University of Missouri Press), "Κερδώα Αθηνά: Χρονικό της Τραπέζης της Ελλάδος 1928-2003" (2004, Εκδόσεις Ποταμός) και "The Greek Post-War Economy 1945-2005: A Bibliography" (2008, Alyko Editions).

Η Κατερίνα Α. Βαρελά είναι πολιτική επιστήμων - ιστορικός, πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στο Δημόσιο Δίκαιο και τις Πολιτικές Επιστήμες. Είναι Γενική Γραμματέας του Πνευματικού Ιδρύματος Γ. Παπανδρέου, συνεργάτης του Ιδρύματος Μπότση και μέλος του Institute of Contemporary British History.

Ο Γιάννης Σακκάς γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1965. Είναι καθηγητής νεότερης και σύγχρονης ιστορίας της Μεσογείου στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Σπούδασε στο ΑΠΘ και αργότερα στα Πανεπιστήμια του Λάνκαστερ και του Χαλ στη Βρετανία. Ειδικεύεται στα ακόλουθα αντικείμενα α) δεκαετία του 1940 β) ελληνική εξωτερική πολιτική γ) Ελλάδα και Μεσόγειος δ) ιστορία του αραβικού κόσμου ε) ιστορία του Ψυχρού Πολέμου. Γνωρίζει αγγλικά (πολύ καλά) και ιταλικά. Έχει λάβει μέρος σε πολλά διεθνή συνέδρια και έχει διδάξει μέσω του προγράμματος Erasmus στα πανεπιστήμια του Mannheim (Γερμανία) και Πάδοβας (Ιταλία). Είναι επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμμος e-learning - ΔΙΑ ΒΙΟΥ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου με τίτλο "Η Ελλάδα στη Νεότερη και Σύγχρονη Εποχή". Επίσης λειτουργεί ως εμπειρογνώμονας - αξιολογητής ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Είναι μέλος της Royal Historical Society στη Βρετανία. Από το 2105 είναι διευθυντής του ΠΜΣ του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών με τίτλο "Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο". Στις επιστημονικές δημοσιεύσεις του περιλαμβάνεται το Britain and the Greek Civil War, 1944-49 (Germany, 2012). Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά Hellenic Studies/Etudes Helleniques, Thetis, Journal of the Hellenic Diaspora, Journal of Southern Europe and the Balkans, Βalkan Studies κ.ά. Το επόμενο σύγγραμμά του εξετάζει το ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με την ποίηση και τη σχέση της ιστορίας με τη λογοτεχνία.

Ο Θανάσης Δ. Σφήκας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1963. Δίδαξε ευρωπαϊκή ιστορία στο University of Central Lancashire, στη Μ. Bρετανία και νεώτερη ελληνική ιστορία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σήμερα είναι αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία "The British Labour Government and the Greek Civil War, 1945-1949: The Imperialism of Non-Intervention" (Keele: Keele University Press, 1994· ελληνική έκδοση, "Οι Άγγλοι Εργατικοί και ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα: Ο Ιμπεριαλισμος της Μη Επέμβασης", Αθήνα, Φιλίστωρ, 1997)· "Η Ελλάδα και ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος: ιδεολογία, οικονομία, διπλωματία" (Αθήνα: Στάχυ, 2000)· "Πόλεμος και ειρήνη στη στρατηγική του ΚΚΕ 1945-1949" (Αθήνα: Φιλίστωρ, 2001)· και σε επιμέλεια με τον Christofer Williams: "Ethnicity and Nationalism in the CIS and the Baltic States" (Aldershot: Ashgate, 1999) και "Ethnicity and Nationalism in Eastern Europe and the Balkans" (Aldershot: Ashgate, 1999).

Η Φωτεινή Τομαή γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Birmingham. Δημοσιεύματά της έχουν φιλοξενήσει ελληνικά, αγγλικά και βουλγαρικά αρχαιολογικά περιοδικά. Η ίδια δημοσιεύει επίσης άρθρα της στον αθηναϊκό ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Ερευνήτρια στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών μέχρι το 1982, υπηρέτησε ως ακόλουθος Τύπου και Μορφωτικών Θεμάτων της ελληνικής πρεσβείας στη Σόφια. Το 1984 τοποθετήθηκε στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, όπου από το 1996 διευθύνει την Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου. Με επιμέλειά της έχουν κυκλοφορήσει συλλογές διπλωματικών εγγράφων, που η ίδια έχει κληθεί να παρουσιάσει σε ξένα πανεπιστημιακά ιδρύματα και διεθνείς διασκέψεις με συναφές περιεχόμενο. Την πρώτη της εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα έκανε με τις νουβέλες "Η πιατέλα και άλλα εύθραυστα" (1999). Η "Οδός Παραδείσου κλειστή" (2001) ήταν το πρώτο της μυθιστόρημα. Είναι μητέρα δύο κοριτσιών, της Μαριέτας και της Ελένης.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1918-2017) γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1918 στα Χανιά της Κρήτης. Προερχόμενος από οικογένεια Κρητών με μεγάλη παράδοση στην πολιτική, ήταν ανιψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σπούδασε νομικά, πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έλαβε μέρος στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός στη Μακεδονία και στην Αντίσταση ως ηγετικό στέλεχος της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης. Για τη δράση του φυλακίστηκε και καταδικάστηκε δύο φορές σε θάνατο. Κατά τη δεύτερη φυλάκιση, σώθηκε με ανταλλαγή του με Γερμανούς αιχμαλώτους. Μετά την Κατοχή εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Χανίων με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Εξακολούθησε να πολιτεύεται με το Κόμμα των Φιλελευθέρων ή με τα Κόμματα του Κέντρου έως το πραξικόπημα του 1967. Υπηρέτησε ως υφυπουργός Οικονομικών το 1951 στην κυβέρνηση Πλαστήρα. Αργότερα ανέλαβε και τα υπουργεία Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ενώσεως Κέντρου λαμβάνοντας μέρος στον επονομαζόμενο Ανένδοτο Αγώνα των ετών 1961-63, κατά της Κυβέρνησης του 1961 του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που οδήγησε την κεντρώα παράταξη στην εξουσία. Υπουργός Οικονομικών στις κυβερνήσεις της Ενώσεως Κέντρου το 1963 και 1964. Τον Ιούλιο του 1965 διαφωνώντας με τον Γεώργιο Παπανδρέου, αποχώρησε μαζί με άλλα στελέχη από την Ένωση Κέντρου (οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν από την παράταξή τους ως Αποστάτες) και έλαβε μέρος στις κυβερνήσεις των Αθανασιάδη-Νόβα, Τσιριμώκου και Στεφανόπουλου ως υπουργός Συντονισμού. Το βράδυ του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου του 1967 συνελήφθη. Τον Αύγουστο διέφυγε κρυφά με τελικό προορισμό το Παρίσι, όπου παρέμεινε εξόριστος για τα επόμενα έξι χρόνια. Συνεργάστηκε στενά με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και με την άρση του στρατιωτικού νόμου το 1973 επέστρεψε στην Ελλάδα. Φυλακίστηκε ξανά από το καθεστώς Ιωαννίδη στις φυλακές Χανίων. Αποφυλακίστηκε με τη μεταπολίτευση και την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα. Το 1977 εκλέχθηκε βουλευτής, επικεφαλής του μικρού κεντρώου κόμματος των Νεοφιλελεύθερων. Το 1978 προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία, και ανέλαβε το υπουργείο Συντονισμού. Το 1980 διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών επί κυβέρνησης Ράλλη έως τις εκλογές του 1981. Εν συνεχεία διετέλεσε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ μέχρι το 1984, οπότε εκλέχθηκε πρόεδρος του κόμματος. Στις Εκλογές του Ιουνίου του 1989 η Νέα Δημοκρατία εκλέχθηκε πρώτο κόμμα με 44,2% χωρίς να συγκεντρώσει αυτοδυναμία. Διαπραγματεύσεις με τον Συνασπισμό οδηγούν στην κυβέρνηση Τζαννετάκη. Το Νοέμβριο του 1989 η έλλειψη αυτοδυναμίας οδήγησε στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα. Ορκίστηκε πρωθυπουργός το 1990 μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές με ποσοστό 46,88%. Μετά τις πρόωρες εκλογές του Οκτωβρίου 1993 και την ήττα της Νέας Δημοκρατίας παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και πρόεδρος του κόμματος. Στις 3 Νοεμβρίου του 1993 του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου προέδρου της ΝΔ. Μετά από τις εκλογές του 2004 έπαψε να θέτει υποψηφιότητα ως βουλευτής. Τον Νοέμβριο του 1998 ίδρυσε τη μη κερδοσκοπική εταιρεία "Ιστορικό Αρχείο Κωνσταντίνου Μητσοτάκη", η οποία μετεξελίχθηκε στο Ίδρυμα Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το οποίο συστάθηκε με προεδρικό διάταγμα τον Απρίλιο του 2001. Το 2000 δώρισε τη συλλογή του με αρχαιολογικά ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, η οποία φιλοξενείται έκτοτε σε ειδική αίθουσα που φέρει το όνομά του. Τον Οκτώβριο του 2005 ιδρύθηκε προς τιμήν του η Έδρα Ελληνικών Σπουδών "Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης" στη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στις ΗΠΑ, μετά από δωρεά οικογένειας ομογενών. Απέκτησε τέσσερα παιδιά με τη σύζυγό του από το 1953, Μαρίκα Γιαννούκου-Μητσοτάκη (1930-2012), τα εξής: Κυριάκο Μητσοτάκη (πρόεδρο της ΝΔ μετά τις εσωκομματικές εκλογές του Ιανουαρίου 2016), Ντόρα Μπακογιάννη, Αλεξάνδρα Μητσοτάκη και Αικατερίνη Μητσοτάκη. Πέθανε στην Αθήνα στις 29 Μαΐου 2017, σε ηλικία 98 ετών.