Παρασπουδές στη γαλλική ποίηση

O Γάλλος ποιητής Ρενέ Σαρ (1907-1988) γεννήθηκε στο Λιλ-συρ-Σοργκ και πέθανε στο Παρίσι. Έλαβε ενεργό μέρος στην αντίσταση κατά των Γερμανών. Υπήρξε μέλος της ομάδας των σουρεαλιστών, σύντομα όμως τους εγκατέλειψε και δημιούργησε μια εντελώς προσωπική γραφή, υπαινικτική και αποφθεγματική. Ποιητικές συλλογές: "Le marteau san maitre", 1934· "Les feuillets d' Hypnos", 1946· "Fureur et mystere", 1948· "Le soleil des eaux", 1949· "A une serenite crispee", 1951· "Recherche de la base et du sommet", 1955· "Parole en archipel", 1962· "Commune presence", 1964· "L'age cassant", 1965· "Dans la pluie giboyeuse", 1968· "Le nu perdu", 1971· "Les voisinages de Van Cogh", 1985, κ.ά.

Γεννήθηκε το 1899 στο Μονπελιέ. Ξεκίνησε σπουδές στη Νομική και στη Φιλοσοφική Σχολή, καθώς και στην Ecole Normale Superieure, τις οποίες όμως δεν ολοκλήρωσε. Το 1922 έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Το 1937 συμμετείχε για λίγους μήνες στο σουρεαλιστικό κίνημα και στη συνέχεια προσχώρησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο εγκατέλειψε οριστικά μετά τον πόλεμο, το 1946. Έλαβε μέρος στην Αντίσταση κατά των Γερμανών. Η σημαντικότερη ποιητική του συλλογή "Le parti pris des choses" ("Η προτίμηση στα πράγματα") εκδόθηκε το 1942. Τιμήθηκε με δύο διεθνή λογοτεχνικά βραβεία, του Κάπρι, το 1959, και με το Books Abroad Neustadt, το 1974. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Columbia ως επισκέπτης καθηγητής. Μεταξύ των έργων του συγκαταλέγονται: "La rage de l' expression" ("Το πάθος της έκφρασης", 1952). "Le Grand Recueil" ("Η Μεγάλη Συλλογή", 1961), "Le savon" ("Το σαπούνι", 1967). Πέθανε στο Μονπελιέ το 1988.

Η ταχύτητα, το χάος και η μνήμη συνοψίζουν το έργο και τη ζωή του Blaise Cendrars (Mπλεζ Σαντράρ). Γάλλος ελβετικής καταγωγής, γεννήθηκε στο La Chaux-de-Fonds, (1887) και πέθανε στο Παρίσι, (1961). Από τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια προσπάθησε με πάθος να κατακτήσει τον κόσμο, ταξιδεύοντας από τη Νεάπολη στην Κίνα και από τη Ρωσία στις Ινδίες. Άσκησε ποικίλα επαγγέλματα και στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου έχασε το χέρι του υπηρετώντας στη Λεγεώνα των Ξένων. Αρνήθηκε να είναι "άνθρωπος των γραμμάτων" και προτίμησε, ζώντας επικίνδυνα, να αιχμαλωτίσει στο πεζογραφικό και ποιητικό του έργο την ένταση , το παρόν, τη δράση. Αντιμετώπισε τη γραφή σαν ένα ταξίδι. Σημαντικότερα πεζά έργα του: "Το χρυσάφι" (L'or, 1925), "Mοραβαζίν, βίος και πολιτεία" (Moravagine, 1926), "Νέγρικα παραμυθάκια για τα παιδιά των λευκών" (Petits contes negres pour les enfants des blancs, 1928), "Ρούμι" (Rhum, 1930), "O Κεραυνοβολημένος" (L'homme foudroye, 1945), "To κομμένο χέρι" (La main coupee, 1946), "Περιπλανήσεις" (Bourlinguer, 1948). Ποιητικά έργα: "Πάσχα στη Νέα Υόρκη" (Paques a New York, 1912), "H πρόζα του Υπερσιβηρικού και της Μικρής Ιωάννας της Γαλλίας" (La prose du Transsiberien et de la Petite Jeanne de France, 1913), "Νέγρικη ανθολογία" (Anthologie Negre, 1921).

Ο Ζακ Πρεβέρ γεννήθηκε το 1900 στο Νεγύ και πέθανε το 1977 στο Παρίσι. Το 1926 συνδέθηκε με την ομάδα των σουρεαλιστών αλλά διαφώνησε με τον Μπρετόν κυρίως σε θέματα κινηματογράφου και αποχώρησε το 1930. Ασχολήθηκε με το τραγούδι και τον κινηματογράφο. Η ποίησή του υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής. Ποιητικές συλλογές: "Paroles", 1945· "Histoires", 1946· "Spectacle", 1951· "La pluie et le beau temps", 1955· "Fatras", 1966 κ.ά. Ελληνικές μεταφράσεις: "Λόγια και άλλα" (Δημήτρης Καλοκύρης, χ.χ.)· "Θέαμα και ιστορίες" (Γιάννης Βαρβέρης, 1982)· κ.ά.

Απ' όλη την πρώτη γενιά των υπερρεαλιστών, ο Robert Desnos (1900-'45) υπήρξε εκείνος κατ' εξοχήν που συνδύασε επιθυμητική παραφορά και γλωσσική τόλμη: από τα εκτυφλωτικά προϊόντα του αυτόματου λόγου του μέχρι την εκδίπλωση του ερωτικού πάθους στα όρια των λέξεων.

Ο Wilhelm Apollinaris de Kostrowitsky, γνωστός ως Guillaume Apollinaire, γεννήθηκε στη Ρώμη το 1880 και πέθανε στο Παρίσι το 1918. Από τους δημιουργούς της Σχολής του Παρισιού, ποιητής πρωτοποριακός της Ειρήνης και του Πολέμου, πρόδρομος του σουρεαλισμού, στενός φίλος του Πικασό και απολογητής του κυβισμού και όλων των νέων ρευμάτων της Τέχνης, παραμένει μέχρι σήμερα ο πιο διάσημος εκπρόσωπος μιας εποχής που είχε σαν μέλημά της την ανανέωση του ποιητικού λόγου και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η προσφορά του κατέχει το προνόμιο της μοναδικότητας. Παρ' όλη την τεράστια επιρροή της, δεν μπόρεσε να βρει αξιόλογους μιμητές.

Ο Antoine Marie Joseph Artaud, περισσότερο γνωστός ως Antonin Artaud (4 Σεπτεμβρίου, 1896 - 4 Μαρτίου 1948) ήταν Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, ηθοποιός και θεατρικός σκηνοθέτης.

Ο Λεόν - Πωλ Φαργκ γεννήθηκε το 1876 στο Παρίσι και πέθανε στην ίδια πόλη το 1947. Κυριότερο θέμα του έργου του είναι η καθημερινή ζωή του Παρισιού. Εκτός από την ποίηση ασχολήθηκε με την πεζογραφία, την κριτική, το δοκίμιο και την αρθρογραφία. Ποιητικές συλλογές: "Idee de retard", 1893· "Tancrede", 1895· "Poemes", 1912· "Epaisseurs", 1928· "Banalite", 1928, κ.ά. Πεζογραφήματα: "D' apres Paris", 1932· "Le pieton de Paris", 1939, κ.ά.

Ο Βαλερύ Λαρμπώ γεννήθηκε και πέθανε στο Βισύ (1881-1957). Ήταν μοναχογιός του φαρμακοποιού Nicolas Larbaud και παραχαϊδεμένος από τους πάμπλουτους γονείς του. Μπήκε εσωτερικός στο κολέγιο Sainte-Barbe-des-Champs στο Fonteney-aux-Roses: "παλιό σχολείο, πιο κοσμοπολίτικο κι από παγκόσμια έκθεση". Εκεί είχε συμμαθητές νεαρούς Νοτιοαμερικανούς, γεγονός που τον οδήγησε αργότερα να πει ότι ο κόσμος της Καστίλλης υπήρξε η δεύτερη πατρίδα του. Η μύησή του αυτή στον εξωτισμό έμελλε να τον σημαδέψει για πάντα. Τελειώνει τον δεύτερο κύκλο των σπουδών του στο λύκειο Henri IV του Παρισιού και μπαίνει στη Σορβόννη. Αφού κληρονόμησε την πατρική περιουσία στα εικοσιένα του χρόνια, ολοκλήρωσε τη μόρφωσή του με διάφορα ταξίδια: Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, Σουηδία και, βεβαίως, Ισπανία, την οποία είχε ήδη επισκεφτεί όταν ήταν δεκαπέντε ετών. Το 1908 πήρε το πτυχίο του της Φιλολογίας. Εν συνεχεία θα μοιράσει το χρόνο του ανάμεσα στο Παρίσι και την ιδιαίτερη πατρίδα του. Σύντομα έγινε ο μεγάλος Ευρωπαίος που θα δάνειζε τη μορφή του στον ήρωα του Barnabooth. To πρώτο του δοκίμιο το έγραψε όταν ήταν δώδεκα ετών: μια μικρή ιστορία με θέμα τη ζωή στο κολέγιο. Ήδη από το 1901 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό La plume κι έγινε γνωστός με τη μετάφραση του "The Rime of the Ancient Mariner" του Coleridge. Από το 1902 ως το 1907 συνέγραψε τη συλλογή ποιημάτων "Poemes par un riche amateur", την οποία εξέδωσε ανώνυμα το 1908 και την επανεξέδωσε το 1923 με τον τίτλο "Poesies de A.O. Barnabooth". Το 1906 άρχισε να γράφει τη "Φερμίνα Μάρκες", ένα μικρό μυθιστόρημα το οποίο ολοκλήρωσε το 1909 και το εξέδωσε το 1911. Το 1913 κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του "Α.Ο. Barnoboth. Le pauvre chemisier. Son journal intime", με το οποίο και καθιερώθηκε. Το 1919, έχοντας γνωρίσει προσωπικά τον James Joyce, γοητεύεται με τον "εσωτερικό μονόλογο" του τελευταίου και χρησιμοποιεί το λογοτεχνικό αυτό σχήμα σε μια συλλογή αφηγημάτων που εκδίδει αργότερα με τίτλο "Εραστές, ευτυχισμένοι εραστές..." Θέλοντας να τιμήσει τον Τζόυς, του προτείνει να ξαναδούν μαζί τη δύσκολη μετάφραση του Οδυσσέα που είχαν εκπονήσει ο A.Morel και ο Stuart Gilbert (1929). Mετά τους "Εραστές...", ο Λαρμπώ σταμάτησε να γράφει μυθιστορήματα και αφιερώθηκε στα δοκίμια, στις κριτικές και τη μετάφραση. Όπως είχε φροντίσει να διαδώσει τη σύγχρονη γαλλική λογοτεχνία στο εξωτερικό, ο Λαρμπώ, χάρη στη γλωσσομάθειά του, αποκάλυψε στους συμπατριώτες του πολλούς σπουδαίους Άγγλους συγγραφείς σαν τον Μπέκετ, τον Τσέστερτον, τον Κόνραντ, τον Τζόυς κτλ., αλλά και άλλους όπως τον Gomez de la Serna και τον Guiraldes. Μπορούσε επιπλέον να διαβάσει με άνεση αρχαία ελληνικά και λατινικά, και γνώριζε καλύτερα από τον καθένα την παλιά γαλλική λογοτεχνία. Η μεγάλη του αγάπη για τη λογοτεχνική έρευνα είναι εμφανής σε έργα του που σήμερα είναι γνωστά στους ανθρώπους των γραμμάτων: "Ce vice inpuni, la lecture" (1925-1941), "Jaune, bleu, blanc, Techniques" (1932), "Aux couleurs de Rome". Χτυπημένος από ημιπληγία τον Οκτώβριο του 1935, ο Λαρμπώ δεν ήταν πλέον σε θέση να εγκαταλείψει το Βισύ. Αισθησιακός, σκεπτικιστής, λόγιος και τρομερά ακριβολόγος, ο Βαλερύ Λαρμπώ δεν είναι συγγραφέας που απευθύνεται στην πλατιά μάζα. Έχει, ωστόσο, επηρεάσει με τον πιο λεπταίσθητο τρόπο τη γαλλική λογοτεχνία, τόσο στον τομέα της κριτικής όσο και στους τομείς της λογοτεχνίας και της ποίησης.

Γεννήθηκε το 1889 οτη Ναρμπόν της Γαλλίας. Σπούδασε στην Τουλούζη και στη Ναρμπόν. Τον Οκτώβριο του 1910 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου και συνδέθηκε με τους λογοτεχνικούς κύκλους. Το 1917 ξεκίνησε μαζί με τον Ζακόμπ και τον Απολλιναίρ την έκδοση του περιοδικού Nord-Sud, στο οποίο συμμετείχαν πολλοί ντανταϊστές και σουρεαλιστές. Το 1926, σε ηλικία 37 ετών, εγκατέλειψε το Παρίσι και ασπάστηκε τον καθολικισμό. Μεταξύ των έργων του συγκαταλέγονται: "Sources du vent", "Ferraille" και "Le Chant des morts". Πέθανε το 1960.

Ο Φράνσις Πικαμπιά (22 Ιανουαρίου 1879 - 30 Νοεμβρίου 1953) ήταν σημαντικός ζωγράφος και ποιητής, γεννημένος από Γαλλίδα μητέρα και Ισπανό πατέρα, ο οποίος εργαζόταν στην κουβανική πρεσβεία στο Παρίσι. Γεννήθηκε στο Παρίσι όπου σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών. Οι πρώτες του δημιουργίες ήταν ιδιαίτερα επηρεασμένες από τον ιμπρεσιονιστή ζωγράφο Άλφρεντ Σίσλευ. Το 1909 είναι η χρονιά που έρχεται σε επαφή με το κίνημα του κυβισμού που θα τον επηρεάσει σημαντικά. Λίγο αργότερα μάλιστα (1911) θα γίνει μέλος της ομάδας κυβιστών "Puteaux" όπου θα γνωρίσει τον Μαρσέλ Ντυσάν. Την περίοδο 1913-1915, ταξιδεύει συχνά στη Νέα Υόρκη όπου συμμετέχει στα ρεύματα της αβάν γκαρντ στην Αμερική. Αργότερα, το 1916 και ενώ βρίσκεται στην Βαρκελώνη, δημοσιεύει το ντανταϊστικό περιοδικό "391" όπου και εμφανίζονται για πρώτη φορά τα λεγόμενα μηχανικά σχέδια του. Ο Πικαμπιά συνέχισε την ενασχόληση του με το ντανταϊστικό κίνημα το 1919 στη Ζυρίχη και το Παρίσι μέχρι που το εγκατέλειψε για να ακολουθήσει τον υπερρεαλισμό. Κάτω από την επίδραση του σουρρεαλισμού και περί τα 1925 σηματοδοτείται και μια αλλαγή στην τεχνική των έργων του. Τη δεκαετία του 1930 συνδέεται φιλικά με την Γερτρούδη Στάιν, σημαντική μορφή της μοντέρνας τέχνης. Πριν τη λήξη του Β' Παγκοσμίου πολέμου επιστρέφει στο Παρίσι όπου ασχολείται κυρίως με την αφηρημένη ζωγραφική αλλά γράφει και ποιήματα. Το 1949 παρουσιάζεται σημαντική αναδρομική έκθεση για τον Πικαμπιά στο Παρίσι, στην γκαλερί Rene Drouin. Χαρακτηριστικό του Πικαμπιά είναι το γεγονός ότι δεν ακολούθησε ποτέ δογματικά κάποιο ρεύμα ή τεχνοτροπία στη ζωγραφική, ο ίδιος όμως υπήρξε πρόδρομος των κυριότερων ρευμάτων της μοντέρνας τέχνης. Είναι αξιοσημείωτο επίσης πως ο Πικαμπιά υπήρξε μεγάλος συλλέκτης αυτοκινήτων (υπολογίζεται ότι περισσότερα από 150 αυτοκίνητα περιήλθαν στην κατοχή του).