Ποιητές του κόσμου

Ουαλός ποιητής, πεζογράφος, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στο Σουόνσι της Ουαλίας στις 27 Οκτωβρίου 1914, σ' ένα περιβάλλον που σημαδεύτηκε από εντάσεις ανάμεσα στην αγγλόφωνη και την τοπική κουλτούρα, παρά το ότι ο ίδιος δεν διδάχθηκε ποτέ ουαλικά. Δημοσίευσε ποιήματά του στα αγγλικά, για πρώτη φορά, στην εφημερίδα "Sunday Referee", στη στήλη "Poet's Corner", τo 1933. Η βράβευσή τους οδήγησε τον εκδότη της Victor Neuburg, την επόμενη χρονιά, να τα τυπώσει σε 250 δεμένα αντίτυπα με τίτλο "18 Ποιήματα". Το 1937 ο Dylan Thomas παντρεύτηκε την Caitlin Macnamara, με την οποία έμελλε να αποκτήσει τρεις γιους. Το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στο Laugharne της Ουαλίας. Το 1936 εκδόθηκε η δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο "25 Ποιήματα" και το 1940 η συλλογή διηγημάτων "Πορτραίτο του καλλιτέχνη ως νεαρού σκύλου". Εκτός από ποιήματα, ο Dylan Thomas έγραψε διηγήματα, σενάρια για τον κινηματογράφο (Strand Films) και το ραδιόφωνο (BBC), καθώς και το ραδιοφωνικό θεατρικό έργο "Under Milkwood" ("Κάτω από το γαλατόδασος", ελλ. εκδ. Ερμείας, μετάφραση Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ), που παίζεται μέχρι σήμερα. Το 1953, σε ηλικία 39 ετών, με υγεία φθαρμένη από το αλκοόλ, κατά τη διάρκεια του τέταρτου κύκλου διαλέξεών του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Dylan Thomas κατέρρευσε στο ξενοδοχείο του στη Ν. Υόρκη. Πέθανε στις 9 Νοεμβρίου 1953, στο νοσοκομείο St Vincent's και η σωρός του μεταφέρθηκε και τάφηκε στην πατρίδα του. Τα έργα του περιλαμβάνουν: "The Map of Love", 1939, "The World I Breathe", 1939, "Portrait of the Artist as a Young Dog", 1940, "New Poems", 1943, "Deaths and Entrances", 1946, "Collected Poems, 1934-1952", 1952, "The Doctors and the Devils", 1953. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα: "Under Milkwood", 1954, "Quite Early one Morning", 1954, "Adventures in the Skin Trade and Other Stories", 1955 (ελλ: το ημιτελές μυθιστόρημα "Περιπέτειες στο εμπόριο δέρματος", μετ. Γιώργου Μπλάνα, εκδ. Ροές), και τα διηγήματα "A Prospect of the Sea", 1955 (ελλ: "Προοπτική της θάλασσας", μετ. Μιράντας Σταυρινού, εκδ. Πλέθρον). Ποιήματα του Ντύλαν Τόμας έχουν αποδώσει στα ελληνικά ο Γιώργος Μπλάνας ("Το χρώμα της λαλιάς", εκδ. Ερατώ, 2003, "Κι ο θάνατος δεν θα 'χει εξουσία", εκδ. Ελ. Τύπος, 1989), η Λύντια Στεφάνου ("Ποιήματα", εκδ. Ερμείας, 1982), ο Νάνος Βαλαωρίτης ("Ποιήματα", περιοδικό "Νέα Συντέλεια", 2004), και οι Τ. Πορφύρης και Στ. Ροζάνης ("Ποιήματα", εκδ. Πανδώρα). Όπως σημειώνει η μεταφράστρια Μιράντα Σταυρινού: "Το συγγραφικό έργο του Ντύλαν Τόμας χαρακτηρίζεται από μια ιδιομορφία που διαφοροποιεί το γράψιμό του σε τέτοιο βαθμό, ώστε ν' αχρηστεύει a priori κάθε απόπειρα σύγκρισής του με το έργο άλλων συγχρόνων του. Όταν στη δεκαετία του 1930 ο σουρεαλισμός ήταν ακόμα η πρωτοπορία στην παγκόσμια λογοτεχνία, ο Τόμας επινόησε νέες λειτουργικές σχέσεις στη λογοτεχνική γλώσσα. Από τα πρώτα αυτοβιογραφικά του διηγήματα έφτασε σταδιακά στη δραματική αντικειμενικότητα της μεταγενέστερης πρόζας και ποίησής του, όπως αναφέρει εύστοχα ο Κ. Φράιερ. Δαιμονικά ποιητική φύση, ο Τόμας ανέσυρε τη λέξη απ' την φθορά της καθημερινής τριβής και την τοποθέτησε σ' ένα συμβολικό εννοιολογικό επίπεδο που επεκτείνεται στο μεταφυσικό όραμα. Ο Ντ. Τόμας παίζει με τις λέξεις, συνδυάζει απαράμιλλα την καθομιλουμένη με την αρχαΐζουσα, εμφυτεύοντας ανάμεσά τους λέξεις ιδιωματικές, αργκό. Οι πυκνά εναλλασσόμενες εικόνες, οι μεγάλες παράγραφοι που τις διατρέχει μια ανάσα, η ιδιόρρυθμη χρήση του συντακτικού, ο πλούτος των συνηχήσεων, η επινόηση λέξεων, τα λογοπαίγνια, η εσκεμμένη κρυπτικότητα των λέξεων, η μουσική ροή της έκφρασής του, μαρτυρούν έναν εξουθενωτικό λογοπλάστη που αναζητά, "πιέζει και πλάθει" τη λέξη, για να της προσδώσει τελικά μία επιλογή νοηματική, ένα φάσμα συγκινησιακών και μεταφυσικών σημασιοδοτήσεων. Ο Ντ. Τόμας θεωρείται σήμερα μια από τις πιο εξέχουσες μορφές της σύγχρονης πεζογραφίας και ποίησης. Ο κριτικός J. W. Lambert έγραψε στους Sunday Times ότι "... ο Ντ. Τόμας καθιερώθηκε ως καλλιτέχνης που κατόρθωσε να δημιουργήσει ποίηση σε μορφή πρόζας".

Ο Άλεν Γκίνσμπεργκ γεννήθηκε στις 3 Ιουνίου 1926 στο Πάτερσον του Νιού Τζέρσι, από τη Ναόμι Γκίνσμπεργκ, Ρωσίδα μετανάστρια και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος ΗΠΑ, και τον Λιούις Γκίνσμπεργκ, λυρικό ποιητή και δημοδιδάσκαλο. Από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της λογοτεχνίας των μπητ, γνωστός κυρίως για τις συλλογές του "Ουρλιαχτό" ("Howl and Other Poems", 1956) και "Καντίς" ("Kaddish and Other Poems", 1961). Ο ίδιος, αναφερόμενος στα προσωπικά του στοιχεία, γράφει: "Γυμνάσιο και λύκειο στο Πάτερσον ώς τα 17, Κολέγιο της Κολούμπια, εμπορικό ναυτικό, Τέξας και Ντένβερ, χειριστής φωτοτυπικού, Τάιμς Σκουαίρ, φίλοι πίσω από τα σίδερα, λαντζιέρης, βιβλιοκριτικές, Μέξικο Σίτυ, έρευνα αγοράς, Σατόρι στο Χάρλεμ, Γιουκατάν και Τσιάπας 1954, Δυτική Ακτή τρία χρόνια. Αργότερα ταξίδι στην Αρκτική θάλασσα, Ταγγέρη, Βενετία, Άμστερνταμ, Παρίσι, ανάγνωση σε Οξφόρδη Χάρβαρντ Κολούμπια Σικάγο, τα παράτησε, έγραψε το "Καντίς" το 1959, ηχογράφησε μια κασέτα για να λένε ότι άφησε κάτι πίσω του και χάθηκε στην Ανατολή πρόσκαιρα. Ο Κάρλ Σόλομον, στον οποίο απευθύνεται το "Ουρλιαχτό", είναι ενορατικός ντανταϊστής από το Μπρόνξ και πεζοποιητής". Στην περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ συμμετείχε ενεργά στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις, ενώ σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και 1980 είχε έντονη πολιτική δράση, με συμμετοχή σε κινήματα υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων, κατά των πυρηνικών όπλων και υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος. Όταν, αργότερα, εκλέχθηκε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων, προσπάθησε να προωθήσει το σύνολο της μπητ λογοτεχνίας με αυτή του την ιδιότητα. Το 1986 έγινε επίτιμος καθηγητής φιλολογίας στο Brooklyn College. Το 1993 τιμήθηκε από τον υπουργό πολιτισμού της Γαλλίας, Ζακ Λανγκ, με τον τίτλο Chevalier des Arts et des Lettres ("Ιππότης Τεχνών και Γραμμάτων"). Πέθανε στη Νέα Υόρκη στις 5 Απριλίου 1997.

Ο Nicanor Parra (Νικανόρ Πάρρα) γεννήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1914 στο Chillan, μια μικρή πόλη στη νότια Χιλή. Στις φλέβες της οικογένειας φαίνεται ότι έρεε καλλιτεχνικό αίμα· ο αδελφός του, Angel Parra, που φυλακίστηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Pinochet, υπήρξε διάσημος λαϊκός τραγουδιστής και η αδελφή του, Violeta Parra, σημαντική ζωγράφος. Ο ίδιος έδειξε, αρχικά, κλίση προς τα μαθηματικά και τη φυσική, και σπούδασε αυτές τις επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Χιλής. Στη συνέχεια, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Μπράουν, και διετέλεσε καθηγητής θεωρητικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Χιλής. Στα γράμματα πρωτ��εμφανίστηκε το 1937, με τη συλλογή "Cancionero sin nombre" ("Βιβλίο τραγουδιών δίχως όνομα"). Είναι ωστόσο το 1954, με τα "Poemas y antipoemas" ("Ποιήματα και αντιποιήματα"), που θα βρει τον εντελώς δικό του δρόμο. Προσπαθώντας να απομακρυνθεί από τις συμβάσεις της ποίησης, αποκηρύσσει την αβρότητα, που κυριαρχεί στο μεγαλύτερο μέρος της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας, και υιοθετεί ένα ύφος πιο κουβεντιαστό, πλησιέστερο προς τον πεζό λόγο. Το βιβλίο αυτό θεωρείται ως μία από τις πιο επηρεαστικές συλλογές ισπανόφωνης ποίησης του 20ού αιώνα και αναφέρεται, ως πηγή έμπνεησης, από αμερικανούης beat ποιητές, όπως o Allen Ginsberg. O Parra δεν φαίνεται να εκτιμούσε ιδιαίτερα τον Neruda, εκπρόσωπο της αμέσως προηγούμενης ποιητικής γενιάς. Πλήθος είναι τα καρφιά και τα υπονοούμενα, στα ποιήματά τοιυ, για τους ακαταλαβίστικους, δήθεν κομμουνιστές, αλλά, στην ουσία, αστούς ποιητές που, ενώ κόπτονται για τα δίκαια του λαού, κυνηγούν κάθιδροι τίτλους και αξιώματα. Ο ίδιος ο Parra υπήρξε επίσης αριστερός, αλλά μάλλον αναρχικών αποκλίσεων και, οπωσδήποτε, αντισταλινικός. Το 1969 τιμήθηκε με το Χιλιανό Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το βιβλίο του "Οbra gruesa" ("Χοντροκομμένο έργο"). Υπήρξε επίσης, αρκετές φορές, υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ. Το 2011 του απονεμήθηκε το Βραβείο Θερβάντες, το μεγαλύτερο βραβείο της ισπανόφωνης λογοτεχνίας, για το σύνολο του έργου του. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του, "Lear Rey & Mentigo" ("Βασιλιάς Ληρ & ζητιάνος"), εκδόθηκε το 2004. Τα "Ποιήματα επείγουσας ανάγκης" (εκδ. Γαβριηλίδης, 2008) συνιστούν επιλογή από το έργο του και εκδόθηκαν από τον οίκο Editorial Universitaria, S.A., Chile, το 1972, ένα χρόνο πριν από το πραξικόπημα του Pinochet. Έφυγε από ζωή στις 23 Ιανουαρίου 2018.

Ο Λώρενς Φερλινγκέττι (1919 - 2021) γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου του 1919 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Ήταν το πέμπτο παιδί Ιταλού μετανάστη από την Λομβαρδία της και Γαλλίδας μητέρας. Ορφάνεψε γρήγορα, υιοθετήθηκε από θείους του και μεταφέρθηκε στο Στρασβούργο όπου πέρασε τα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του. Ξαναγυρίζοντας στην Αμερική μπήκε εσωτερικός σε μια μεσοαστική οικογένεια καθηγητών, τους Μπίσλαντ και έμεινε μαζί τους μέχρι που τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας και πήρε το πτυχίο του στη φιλολογία το 1941. Αμέσως κατατάχθηκε στο ναυτικό. Έλαβε μέρος στην απόβαση της Νορμανδίας και δούλεψε για την Αντίσταση μαζί με τους ελεύθερους Γάλλους και Νορβηγούς. Αργότερα εγκαταστάθηκε στο Γκρίνουιτς Βίλατζ, σπουδάζοντας παράλληλα στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια ως το 1947. Το 1948 πήγε στο Παρίσι για να κάνει το διδακτορικό του στη Σορβόννη. Εκεί άρχισε να γράφει το πρώτο του μυθιστόρημα -το "Her", που εκδόθηκε 12 χρόνια αργότερα- και να μεταφράζει Πρεβέρ. Παντρεύτηκε μια Αμερικανίδα φοιτήτρια και γύρισε στο Σαν Φρανσίσκο. Έγραφε κριτική τέχνης σε περιοδικά, έκανε παρέα με εξπρεσιονιστές ζωγράφους και παρακολουθούσε τις ποιητικές συγκεντρώσεις της πόλης. Δημιουργήθηκε έτσι ο πυρήνας του ποιητικού κινήματος του Σαν Φρανσίσκο. Δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στην τοπική επιθεώρηση City Lights. Μαζί με τον διευθυντή του περιοδικού ίδρυσε το βιβλιοπωλείο City Lights Books το 1953 με σκοπό να ειδικευτούν στις "ποιητικές εκδόσεις τσέπης". Το 1955 ο Ferlinghetti τύπωσε το πρώτο του βιβλίο "Εικόνες του κόσμου που έφυγε". Έχει ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο διαβάζοντας ποίηση, έχει λάβει μέρος σε ταινίες και ζωντανές ηχογραφήσεις, είναι εκδότης και φίλος πολλών beat (και μη) ποιητών. Άνθρωπος της δράσης, πολιτικοποιημένος και ειρηνόφιλος, είναι ευρύτατα γνωστός στην Ευρώπη και στην Αμερική

Ο Ezra Pound γεννήθηκε στο Hailey του Αϊντάχο (1885), μεγάλωσε στο Wyncote της Πενσυλβανίας και φοίτησε στο κολέγιο του Χάμιλτον και στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας. Δίδαξε για λίγο γαλλικά και ισπανικά στο Κολέγιο Wabash της Ιντιάνα και απολύθηκε γιατί ένα βράδυ πρόσφερε στέγη σε μια απένταρη χορεύτρια. Αμέσως ξενιτεύτηκε στην Ευρώπη (1907). Έμεινε ένα χρόνο στη Βενετία, όπου τύπωσε (1908) την πρώτη του συλλογή "A lune spento" . Τον ίδιο χρόνο εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και άρχισε να εμφανίζεται με προκλητική εμφάνιση στα καλλιτεχνικά σαλόνια. Εκεί τύπωσε τις συλλογές του: "Personae" και "Exultations" (1909), πρωτοστατώντας στο αμερικάνικο ποιητικό κίνημα του "εικονισμού" που καθιέρωνε μια ποίηση λιτή, απέριττη αντικειμενική και ελλειπτική. Το 1914 παντρεύτηκε τη Dorothy Shakespear, απόχτησε από το γάμο του ένα γιο (1926) κι αργότερα την εγκατέλειψε για να συνδεθεί εως το τέλος της ζωής του με την πιανίστα Όλγα Rudge, ερωμένη και πιστή του φίλη. Καρπός του δεσμού τους υπήρξε η κόρη του πριγκήπισσα Mary de Rachewiltz. Στα χρόνια που προηγήθηκαν του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου πρωτοστάτησε στα κινήματα του ιμαζισμού και του βορτισισμού, ενώ συντέλεσε με την επιρροή του ώστε να έρθουν στο προσκήνιο έργα σπουδαίων συγγραφέων, όπως του Τζέιμς Τζόις, του Ουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς, του Ρόμπερτ Φροστ κ.ά., έργα που οδήγησαν στη διαμόρφωση του μοντερνισμού. Το 1920 ο Πάουντ μετακόμισε στο Παρίσι και ήρθε σε επαφή με πλήθος καλλιτεχνών, μουσικών και συγγραφέων. Παρεκίνησε τον Τζόυς και τον Έλιοτ να τυπώσουν τα έργα τους και μάλιστα περιέκοψε σχεδόν τη μισή "Έρημη χώρα" του Έλιοτ και της έδωσε την τελική της μορφή. Παράλληλα ασχολήθηκε και με τη μουσική. Συνέθεσε (μουσική και λιμπρέτο) την όπερα "Francois Villon" και ήταν από τους πρώτους που ανακάλυψαν στον αιώνα μας τον Βιβάλντι. Το 1924 μετακόμισε στην Ιταλία και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρίσκει εκεί να υπερασπίζεται θερμά τον Μουσολίνι, εκφράζοντας αντισημιτικά αισθήματα και αποδοκιμάζοντας την αμερικανική συμμετοχή μέσω ραδιοφωνικών εκπομπών και άρθρων σε εφημερίδες. Φύση αντιφατική με τραγικές μεταπτώσεις από την τρυφερότητα έως την αυτοκαταστροφή, μπορούσε να βοηθάει από το υστέρημα του τους φίλους του ή να αναπτύσει μια δική του οικονομική θεωρία περί κοινωνικής πίστεως, να μελετά επί χρόνια νεκρές γλώσσες για να μεταφράζει ή να παραφράζει αρχαία κείμενα από το πρωτότυπο ή να φωνασκεί υπέρ του Μουσολίνι και κατά των Εβραίων από το ραδιοφωνικό σταθμό της Ρώμης. Αυτές οι τακτικές εκπομπές συνεχίστηκαν σ' όλο το διάστημα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ακολούθησε η σύλληψή του (1945) από τα αμερικάνικα στρατεύματα που απελευθέρωσαν την Ιταλία, η απομόνωσή του σ' ένα ξέσκεπο κλουβί με συρματοπλέγματα στην Πίζα και η μεταφορά του στην Ουάσιγκτον (1945) για να δικαστεί επί προδοσία. Κρίθηκε διανοητικά ακατάλληλος για δίκη και κλείστηκε σε ψυχιατρική κλινική. Αποφυλακίστηκε (1958) και ξαναγύρισε τον ίδιο χρόνο στην Ιταλία. Πέθανε στη Βενετία, στις 2 Νοεμβρίου 1972.

Γεννήθηκε στον Άγιο Λουδοβίκο του Μισούρι, στις ΗΠΑ, το 1888 από πουριτανή αριστοκρατική οικογένεια διαπρεπών επιστημόνων και ανατράφηκε με τις αρχές του παππού του που ήταν θεολόγος. Σπούδασε στην Ακαδημία Σμιθ της Μασαχουσέτης, βραβεύτηκε με χρυσό μετάλιο στα λατινικά από την Milton Academy. Σπούδασε τέσσερις γλώσσες: ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, γερμανικά και συνάμα μεσαιωνική ιστορία, συγκριτική φιλολογία και ιστορία νεώτερης φιλοσοφίας. Παρακολούθησε επίσης μαθήματα φιλοσοφίας στο Χάρβαρντ από τον Μπ. Ράσελ, το 1914 καθώς και σανσκριτική και νεώτερη ινδική φιλοσοφία. Γνώστης της γαλλικής φιλολογίας επιδόθηκε στην ποίηση. Το 1915 ο Έλιοτ εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο παραδίνοντας μαθήματα σε σχολεία και αργότερα διορίστηκε στη Lloyd' s Bank του Λονδίνου όπου εργάστηκε οχτώ χρόνια. Η ποίηση του κατατάσσεται σε πέντε περιόδους. Η πρώτη περίοδος (1909-1919) περιλαμβάνει τα ποιήματα: "Το τραγούδι της αγάπης του Άλφρεντ Προύλφροκ", "Το πορτραίτο μιας κυρίας", "Πρελούδια", κ.ά. Η δεύτερη περίοδος (1920-1925) περιλαμβάνει τα ποιήματα: "Γερόντιον", "Ιπποπόταμος", "Η έρημη χώρα", κ.ά. Στην τρίτη περίοδο ανήκουν "Οι άδειοι άνθρωποι", ενώ στην τέταρτη περίοδο (1927-1934) περιλαμβάνονται τα ποιήματα: "Το ταξίδι των Μάγων", "Ένα τραγούδι για τον Συμεών", "Animula", "Βράχος", κ.ά. Στην πέμπτη περίοδο (1935-1942) ανήκουν τα "Τέσσερα κουαρτέτα". Τα θεατρικά του έργα είναι τα "Φονικό στην εκκλησιά" ("Murder in the Cathedral"), "Sweeny Agonistes", "Κοκτέιλ πάρτυ" κ.ά. Ως δημοσιογράφος και κριτικός έδωσε αξιόλογα δείγματα. Από το 1922 που ήταν εκδότης του περιοδικού "Κριτήριον" σκοπό είχε να δημιουργήσει μια θέση για τις νέες τάσεις της λογοτεχνίας και την κριτική. Στα δοκίμια και τις μελέτες ανήκουν: "Η παράδοση και το ατομικό ταλέντο", 1919, "Η χρήση της ποίησης και η χρήση της κριτικής", 1933, "Σημειώσεις για τον ορισμό της κουλτούρας", 1948, "Ποίηση και δράμα", 1951, κ.ά. Το 1948 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πέθανε στις 4 Ιανουαρίου 1965.