1821: Οι αθέατες όψεις

Ο Κωνσταντίνος Παπουλίδης είναι διδάκτορά θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Ορθόδοξου Θεολογικού Ινστιτούτου των Παρισίων. Υπήρξε για πολλά χρόνια ερευνητής για θέματα θεολογικού, ιστορικού και εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος.

Η Αννίτα Πρασσά γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ναύπλιο. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ' όπου έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία. Είναι προϊσταμένη των Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ) του νομού Μαγνησίας στο Βόλο. Στο πλαίσιο της λειτουργίας των ΓΑΚ έχει διοργανώσει σεμινάρια και εκπαιδευτικά προγράμματα για εκπαιδευτικούς και μαθητές. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας τα γνωστικά αντικείμενα "Νεότερη Ελληνική Ιστορία" και "Διδακτική της Ιστορίας". Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα καθώς και τα δημοσιεύματά της αφορούν κυρίως τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό, το Φιλελληνισμό, τα πρώτα χρόνια της συγκρότησης του νεοελληνικού κράτους, τη διαμόρφωση της νεοελληνικής συνείδησης καθώς και τη νεότερη θεσσαλική ιστορία. Έχει την επιστημονική ευθύνη ενός ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος με θέμα τον Ιωάννη Καποδίστρια. Έχει λάβει μέρος σε πολλά επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά. Το 1997 συμμετείχε στην επιστημονική επιτροπή του Ελληνορωσικού Επιστημονικού Συνεδρίου σχετικά με τον Ιωάννη Καποδίστρια, που διοργανώθηκε στο Ναύπλιο από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αργολίδας και τη ρωσική Πρεσβεία στην Αθήνα. Έχει γράψει τα βιβλία:" Ιωάννης Καποδίστριας. Ο αναγεννώμενος Φοίνιξ" (1776-1831), εκδ. Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννινα 1998, "Ο Φιλελληνισμός και η Επανάσταση του '21", εκδ. Δημιουργία, Αθήνα 1999, "Όψεις και πραγματικότητες της εκπαιδευτικής πολιτικής του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Η περίπτωση των Κυκλάδων (1828-1832)", εκδ. Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη 2003. Είναι τακτική συνεργάτις του περιοδικού "Ε-Ιστορικά" της εφημερίδας "Ελευθεροτυπία".

Ο Διονύσης Τζάκης διδάσκει στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).

Η Ντίνα Αδαμοπούλου γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτικής Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Εργάστηκε ως φιλόλογος σε σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης στον Πειραιά και στη Μεσσηνία. Από το 1989 εργάζεται ως αρχειονόμος στη θέση της προϊσταμένης του Ιστορικού Αρχείου-Μουσείου Ύδρας. Επιμελήθηκε προσωπικά την επαναλειτουργία του Μουσείου Ύδρας με την αναδιοργάνωση-επανέκθεση και προβολή εκθεμάτων του αυτοτελούς μουσειακού τμήματος της υπηρεσίας καθώς επίσης και τη δημιουργία και εφαρμογή (σε συνεργασία με το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος) ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων αρχειακού-μουσειακού περιεχομένου που απευθύνονται στους μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Αρχειακής Εταιρείας, έχει διατελέσει μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, ενώ διατελεί μέλος και άλλων επιστημονικών εταιρειών έχοντας παράλληλα εκλεγεί στα Διοικητικά Συμβούλια πολλών συλλόγων πολιτιστικού χαρακτήρα. Έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις της σε πολλά επιστημονικά πανελλήνια και διεθνή συνέδρια. Μελέτες και άρθρα της που αφορούν κυρίως τη νεότερη ελληνική ναυτική ιστορία καθώς και τη νεότερη υδραϊκή ιστορία δημοσιεύονται κατά καιρούς σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά. Συνεργάτις του περιοδικού "Ναυτική Επιθεώρηση", συνεργάζεται επίσης με το περιοδικό "Ε-Ιστορικά" της εφημερίδας "Ελευθεροτυπία". Αυτοτελείς δημοσιεύσεις: "Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας, Κατάλογος", εκδ. Artigraf- Σωματείο Φίλων ΙΑΜΥ, "Ύδρα 1997 (επανέκδοση 2000), "'Υδρα, λεύκωμα" (ιστορικό πλαίσιο-επιμέλεια προλογικών κειμένων), εκδ. Βέργας, Αθήνα 2001, "Υδραίικα καράβια: η συλλογή του Μουσείου Ύδρας (αναδρομή στις πηγές)", εκδ. Λιθογραφική Αθηνών, Αθήνα (υπό έκδοση).

Ο Θανάσης Χρήστου είναι Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών (Καλαμάτα) του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Γεννήθηκε το 1963 στις Θεσπιές Θηβών, όπου ολοκλήρωσε την εγκύκλια παιδεία του και στη συνέχεια σπούδασε Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή των Πανεπιστημίων της Θεσσαλονίκης, του Μονάχου και των Αθηνών. Από τον Σεπτέμβριο του 2004 έως σήμερα διδάσκει ανελλιπώς στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου το γνωστικό αντικείμενο της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας. Eπίκεντρο των μελετών και των άρθρων του αποτελεί η Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία του Ελληνικού Κράτους (1830 έως σήμερα) και ειδικότερα η συγκρότηση των πολιτικών θεσμών, η ίδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι ζυμώσεις του φοιτητικού κινήματος, η συγγραφή βιογραφιών σημαντικών προσωπικοτήτων που σημάδευσαν την ελληνική κοινωνία, η ανάδειξη άγνωστων πτυχών της ιστορίας της Κατοχής και της Αντίστασης μέσα από τα γερμανικά αρχεία και η διαμόρφωση των ιδεολογικών ρευμάτων στον μείζονα ελληνικό και ευρωπαϊκό χώρο κατά τον 19ο, τον 20ό και τον 21ο αιώνα. Το επιστημονικό του έργο απαρτίζεται από μία σειρά βιβλίων, μελετών και άρθρων.

Ο Ιωάννης Λουκάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960, σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών και αναγορεύτηκε αριστοβάθμιος Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει διδάξει ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία σε διάφορα Πανεπιστήμια του εξωτερικού και έχει διατελέσει Διευθυντής ή μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου διαφόρων ευρωπαϊκών οργανισμών. Σήμερα είναι καθηγητής και Διευθυντής της Τακτικής Έδρας Ναυτικής Ιστορίας της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων καθώς και μέλος του Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού της Ναυτικής Σχολής Πολέμου όπου διδάσκει ιστορία και γεωπολιτική. Επίσης είναι ο Α Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ιστορίας και Στρατηγικής των Βαλκανίων (έδρα: Στρασβούργο), στέλεχος του Ινστιτούτου Αμυντικών Αναλύσεων του ελληνικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Institut de Strategie Comparee (Παρίσι) και μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Στρατιωτικής Ιστορίας, της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, του Arbeitskreis Geschichte der Nachrichtendienste e.V., του U.S. Naval Institute και της Society for Military History. Έχει συμμετάσχει σε πολλά επιστημονικά διεθνή συνέδρια και έχει γράψει πολλά βιβλία, μονογραφίες, μελέτες και άρθρα για θέματα ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας και γεωπολιτικής. Σπουδαιότερα βιβλία του ιδίου: 1. "Εθνικοσοσιαλισμός και ελληνισμός", Αθήνα εκδ. Γρηγόρη, 1991. 2. "Αιγαίο πέλαγος. Ιστορία και γεωπολιτική του ελληνισμού από την προϊστορία στους αλεξανδρινούς χρόνους", Αθήνα εκδ. Παπαζήσης, 1993. 3. "Η νοηματοδότηση του 1821 και η ναυτική ισχύς του ελληνισμού. Ιδεολογία και προπαγάνδα στις προκηρύξεις του Αλ. Υψηλάντη", Αθήνα, εκδ. Παπαζήσης, 1996 κ.ά.

Ο Νίκος Βασιλάτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947 και σπούδασε νομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Παρισίων (Sorbonne-Paris I). Ως φοιτητής έλαβε ενεργό δράση στον αγώνα κατά της δικτατορίας και για την αντιδικτατορική του δράση, έχει τιμηθεί με μετάλλιο από την ελληνική πολιτεία. Έχει χρηματίσει πρόεδρος των Φίλων του Μουσείου Μπενάκη, καθώς και πρόεδρος των φίλων του Πολεμικού Μουσείου, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Φίλων των Μουσείων και αντιπρόεδρος του Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (1989-1993), όπου και διέσωσε τα εικαστικά έργα του Οργανισμού οργανώνοντας δυο μεγάλες εκθέσεις με αυτά. Επίσης, μετά από συνεννόηση με τον τότε Υπουργό Παιδείας Βασίλη Κοντογιαννόπουλο και τους άλλους παράγοντες του ΟΕΔΒ ξεκίνησε για πρώτη φορά την έκδοση των σχολικών βιβλίων της ελληνικής μουσουλμανικής μειονότητας από τον ΟΕΔΒ. Από το 2004 μέχρι το 2007 διετέλεσε Πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, όπου και ξεκίνησε την ψηφιοποίηση των αρχείων. Είναι μόνιμο μέλος της Γ. Σ. Greenpeace Ελλάδος, και παλαιό μέλος της Βρετανικής Arms and Armour Society. Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και έχει δημοσιεύσει δέκα βιβλία με θέματα ιστορίας και τέχνης. Έχει τιμηθεί για το συγγραφικό του έργο με έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών καθώς και με τιμητικές διακρίσεις από πολλούς άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς. Έχει λάβει μέρος ως ομιλητής σε πολλά συνέδρια με αντικείμενο την ιστορία και την τέχνη. Άρθρα του με πολιτικό, κοινωνικό και ιστορικό περιεχόμενο έχουν δημοσιευθεί στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει διαχειριστεί μερικές από τις πιο σημαντικές υποθέσεις που απασχόλησαν τα ελληνικά δικαστήρια, όπως την "επανάληψη της δίκης των έξι" με αποτέλεσμα την αποκατάσταση της μνήμης τους.

Επίκουρος καθηγητής Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1960 και μέχρι την τουρκική εισβολή του 1974 κατοικούσε στη Λάπηθο της επαρχίας Κερύνειας. Από τον Οκτώβριο του 1974 η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της ίδιας σχολής. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και οι επιστημονικές του δημοσιεύσεις επικεντρώνονται στην ιστορία του κυπριακού ενωτικού κινήματος, με έμφαση στη μελέτη του κυπριακού εθελοντισμού, και στη δεκαετία του 1940 στην Ελλάδα. Έχει δημοσιεύσει δεκάδες ιστορικές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους και βιβλία.

H ιστορικός Αικατερίνη Κουμαριανού γεννήθηκε το 1919, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη, από τη μεριά του πατέρα της, και από τη Χίο, από τη μεριά της μητέρας της. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ακολούθησε στο Παρίσι μεταπτυχιακές σπουδές στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS, 1969-1974). Oνομάστηκε καθηγήτρια Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Universite Paris - Sorbonne, Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neoellenique (1978-1983) του ιδίου Πανεπιστημίου. Επισκέπτρια καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου στο τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999-2008). Oι εργασίες της είχαν ως αντικείμενο την ιστορία της νεοελληνικής γραμματείας και παιδείας σε σχέση με την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεών. Oι ερευνητικές εργασίες και δημοσιεύσεις της πραγματοποιήθηκαν σε τομείς όπως η ελληνική εκδοτική παραγωγή, η ιστορία του ελληνικού Τύπου, ο περιηγητισμός, το κίνημα του νεοελληνικού διαφωτισμού και καθορίζονται χρονικά από τον 17ο έως και τον 19ο αιώνα. Υπήρξε μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών. Διετέλεσε επί μακρόν πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χαρτογραφίας. Μεταξύ των έργων της περιλαμβάνονται "Η νεωτερική γεωγραφία των Δημητριέων" (εκδ. Ζήτη), "Ιστορία του ελληνικού Τύπου" (εκδ. Ερμής), "Καϊρικά μελετήματα" (Καΐριος Βιβλιοθήκη), "Αθήνα, η πόλη-οι άνθρωποι" (εκδ. Ποταμός), και πολλά άρθρα, ανακοινώσεις και συμμετοχές σε συλλογικά έργα. Έφυγε από τη ζωή "πλήρης ημερών", στην Αθήνα, στις 14 Μαΐου 2012.

Η Έλλη Δρούλια είναι φιλόλογος και ιστορικός. Εργάζεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Η Νάση Μπάλτα είναι ιστορικός νεότερης και σύγχρονης ιστορίας. Μετά τις σπουδές της στην Ελλάδα (Ιστορικό - Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών) συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Παρίσι, όπου σπούδασε ευρωπαϊκή ιστορία του 20ου αι. και όπου εκπόνησε και την διδακτορική της διατριβή με θέμα σχετικό με τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Διδάσκει νεότερη και σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία και ιστορία του Τύπου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε πολλά επιστημονικά συνέδρια, έχει δημοσιεύσει μελέτες σε ιστορικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν κυρίως την ιστορία και ανάλυση του Τύπου ως ιστορικής πηγής, τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο και την μεταπολεμική ιστορία του 20ου αι.