Δυο αγάπες

Ο Νίκος Βέλμος (ψευδώνυμο του Νίκου Βογιατζάκη) γεννήθηκε το 1890 στη συνοικία Πλάκα της Αθήνας από φτωχούς γονείς και πέθανε το 1930 από τροφική δηλητηρίαση. Σχεδόν ασπούδαχτος και αυτοδίδακτος είχε μια φυσική αίσθηση του κάλλους και ασχολήθηκε μ' επιτυχία με πολλά είδη τέχνης όπως, βασικά, το θέατρο -σαν ηθοποιός και διασκευαστής έργων- την πεζογραφία και τη ζωγραφική. Επίσης ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Το 1927 ίδρυσε το "Άσυλο Τέχνης" που μαζί με την έκδοση του περιοδικού του "Φραγγέλιο", πρόσφερε πολλά στην πνευματική ζωή της Αθήνας της εποχής του. Γιατί στο "Άσυλο Τέχνης" σύντομα συγκεντρώθηκαν πολλές από τις πιο αξιόλογες καλλιτεχνικές δυνάμεις της περιόδου 1920-1930, όπως ο Στρατής Δούκας, ο Φώτης Κόντογλου, ο Σπύρος Παπαλουκάς, ο Δημ. Πικιώνης κ.ά., που με τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις τους πάνω σε λογοτεχνικά, εικαστικά, θεατρικά και κοινωνικά θέματα, τις εκθέσεις -έργων δικών τους ή άλλων- και τα κείμενα τους στο "Φραγγέλιο" άνοιξαν καινούργιους δρόμους προετοιμάζοντας τη γόνιμη δεκαετία 1920-1930. Το λογοτεχνικό έργο του Βέλμου περιλαμβάνει τα βιβλία: "Ο ερωτόπαθος τραγουδιστής" (1910), "Σεβντάς"(1931), "Ο πιστός της απελπισίας" (1915), το "Κοινωνικό βιβλίο" (1921), "Δύο αγάπες" (1923-1939) και τα κείμενα του που δημοσιεύθυηκαν στο "Φραγγέλιο" και στα "Φύλλα Τέχνης" και που αρκετά από αυτά εκδόθηκαν ύστερα από το θάνατο του από τους συγγενείς ή φίλους του, όπως "Παλιά Αθήνα" και "Ποιήματα του Δ. Παπαρηγόπουλου, μεταφρασμένα στη δημοτική γλώσσα" (1955). Σαν πεζογράφος ο Νίκος Βέλμος ανήκει, μαζί με τον Φώτη Κόντογλου και το Στρατή Λουκά, στην ομάδα των λαϊκιστών που προσπάθησαν στη δεκαετία του '20 να απαλλάξουν την πεζογραφία μας από τα λόγια στοιχεία και να την οδηγήσουν με την ουσιαστικότητα αλλά και τη μαστοριά της γραφής τους στην απλότητα.