Οι πολιτισμοί

Ο Σμούελ Νόα Άιζενσταντ (1923-2010) αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους κοινωνικούς διανοητές της εποχής του. Ανανέωσε την κοινωνιολογική ανάλυση των μεγάλων πολιτισμών συνδέοντας τις οικουμενικές θρησκείες που αναπτύχθηκαν στους κόλπους των με τη νεοτερικότητα, και αναγνωρίζοντας την ποικιλομορφία της νεοτερικότητας και του πολιτικού της προγράμματος, ποικιλομορφία που αναπτύχθηκε ακριβώς επειδή η ευρωγεννημένη νεοτερικότητα επικάθησε σε διαφορετικά πολιτισμικά, θρησκευτικά πρότυπα. Το βιβλίο του "Οι μεγάλες επαναστάσεις και οι πολιτισμοί της νεοτερικότητας" αποτελεί την τελευταία συνεισφορά του συγγραφέα στην κατανόηση των πολλαπλών ατραπών που ακολούθησε η νεοτερικότητα τα τελευταία τριακόσια χρόνια διά μέσου των πιο κρίσιμων καμπών της σύγχρονης ιστορίας: τις επαναστάσεις, που βίαια επανακαθόρισαν την κοινωνία και τα πολιτικά της οράματα, καθορίζοντας το απώτερο μέλλον της νεοτερικότητας τόσο στη Δύση, όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Οι μεγάλες επαναστάσεις, κατά τον συγγραφέα, δεν προκαλούνται ούτε από οικονομικές καταρρεύσεις, ούτε από γεωπολιτικά αδιέξοδα, αλλά από πνευματικούς επανακαθορισμούς της ταυτότητας της κοινωνίας οι οποίοι προωθούνται από νέες ελίτ οι οποίες μεταμορφώνουν τις πολιτειακές κρίσεις σε καινούργια πνευματικά προτάγματα και θεσμοθετήσεις. Η συνεισφορά του Σμούελ Άιζενσταντ στην κατανόηση της εποχής μας αναγνωρίσθηκε σε αμφότερες τις όχθες του Ατλαντικού με μία σειρά από τιμητικές διακρίσεις και ακαδημαϊκές θέσεις: Ήταν κάτοχος του Βραβείου Μπάλζαν (1988), του ερευνητικού βραβείου Max-Planck (1994), του Humboldt Research Award (2002), του Holberg International Memorial (2006), ενώ κατά διαστήματα δίδαξε στα πανεπιστήμια του Σικάγο, Χάρβαρντ, Ζυρίχης, Βιέννης, Βέρνης, Στανφορντ και Χαϊδελβέργης. Καθ' όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του παρέμεινε καθηγητής κοινωνιολογίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.