Περί δουλείας και ελευθερίας του ανθρώπου

Ο Νικολάι Αλεξάντροβιτς Μπερντιάεφ (Κίεβο 6 Μαρτίου 1874 - Παρίσι 23 Μαρτίου 1948) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Ρώσους λογίους και στοχαστές του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στο Κίεβο το 1874 σε οικογένεια στρατιωτικών αριστοκρατών, αλλά ουδέποτε θέλησε να ακολουθήσει την παράδοση της οικογένειάς του. Το 1894 έγινε δεκτός στην Σχολή Ευελπίδων του Κιέβου. Ωστόσο, το περιβάλλον της στρατιωτικής σχολής δεν ενέπνευσε τον ανήσυχο νεαρό και έτσι την εγκαταλείπει και εγγράφεται στην Σχολή Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου "Άγιος Βλαδίμηρος" του Κιέβου. Η συμμετοχή του στο φοιτητικό κίνημα καταλήγει στην σύλληψή του το 1898, την προφυλάκισή του για ένα μήνα, την δίκη, την καταδίκη και την εξορία του στην Βολογκντά για το διάστημα 1901-1902. Την εποχή εκείνη ήταν ήδη γνωστός ως μαρξιστής και ως ο συγγραφέας του άρθρου "Α. Φ. Λάνγκε και η κριτική φιλοσοφία σε σχέση με τον σοσιαλισμό", το οποίο ο Κάουτσκι είχε δημοσιεύσει στο επίσημο όργανο του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος "Νέα Εποχή". Το διάστημα 1905-1906 από κοινού με τον Σ. Ν. Μπουλγκάκοφ ο Μπερντιάγιεφ αναλαμβάνει επικεφαλής του περιοδικού "Ζητήματα Ζωής". Το ταξίδι του στο Παρίσι τον χειμώνα του 1907-1908 και η στενή του φιλία με τον Μερεζκόφσκι και τον κύκλο του τον ωθούν να στραφεί προς την Ορθοδοξία. Επιστρέφοντας στη Ρωσία εγκαθίσταται στη Μόσχα, γίνεται μέλος ενός κύκλου φιλοσόφων, οι οποίοι συσπειρώνται γύρω από τον εκδοτικό οίκο "Δρόμος" και λαμβάνει ενεργό μέρος στην ίδρυση και λειτουργία της θρησκευτικής και φιλοσοφικής εταιρείας στην μνήμη του Βλαδίμηρου Σολοβιόφ. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των αναζητήσεων είναι ένα από τα κορυφαία του έργα, "Η φιλοσοφία της ελευθερίας", το οποίο είδε το φως της δημοσιότητας το 1911. Το 1918 ιδρύει την Ελεύθερη Ακαδημία Πνευματικού Πολιτισμού ενώ παράλληλα γράφει το βιβλίο του "Η φιλοσοφία της ανισότητας", το οποίο κυκλοφόρησε στο Βερολίνο το 1923. Το 1920 εκλέγεται τακτικός καθηγητής της Ιστορικο-Φιλολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μόσχας. Το 1921 συλλαμβάνεται για την υπόθεση του επονομαζόμενου "κέντρου τακτικής", αλλά απελευθερώνεται. Το καλοκαίρι του 1922 συλλαμβάνεται και πάλι, ενώ το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς απελαύνεται από την Ε.Σ.Σ.Δ. Τα επόμενα δύο χρόνια, 1922-24 ζει στο Βερολίνο, απ' όπου η φήμη του εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και κυρίως ο πόλεμος μεταξύ της χιτλερικής Γερμανίας και της Ε.Σ.Σ.Δ., προκάλεσε μια όξυνση των πατριωτικών συναισθημάτων του μεγάλου αυτού Ρώσου στοχαστή. Το πρώτο μεταπολεμικό του βιβλίο "Η ρωσική ιδέα", που κυκλοφόρησε στο Παρίσι το 1946, ήταν αφιερωμένη στον αναστοχασμό της ιστορίας της Ρωσικής επανάστασης. Πέθανε δουλεύοντας στο γραφείο του, στο σπίτι του λίγο έξω από το Παρίσι, στις 23 Μαρτίου 1948.