Μάης ’68: στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στον κόσμο

Ο Νίκος Κουρμουλής είναι κινηματογραφικός συντάκτης στην εφημερίδα "Ο Κόσμος του Επενδυτή".

Αγγλίδα μοντέλο, ηθοποιός και κινηματογραφίστρια, αριστοκρατικής καταγωγής (εγγονή του κόμη Ντε Μπεντέρν), που σε ηλικία 23 ετών έγινε το σύμβολο του Μάη του '68, στο Παρίσι, ανεμίζοντας τη σημαία της εξέγερσης πάνω στους ώμους του φίλου της.

Ο Μπρις Λαλόντ (Neuilly-sur-Seine, 1946), είναι γάλλος πολιτικός στρατευμένος για χρόνια στις γραμμές των σοσιαλιστών και των οικολόγων. Έχοντας λάβει ενεργά μέρος στη εξέγερση του Μάη του '68, ως πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Γάλλων Φοιτητών (Union nationale des etudiants de france, UNEF), συμμετείχε ως ακτιβιστής της Greenpeace, τη δεκαετία του '70, στις ενέργειες κατά των γαλλικών πυρηνικών δοκιμών στη Νήσο Μουρουρόα, για τις οποίες συνελήφθη από το γαλλικό ναυτικό. Το 1981 έλαβε μέρος ως ανεξάρτητος υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας, απέναντι στους Βαλερύ Ζισκάρ ντ' Εστέν και Φρανσουά Μιτεράν. Το 1990 ίδρυσε το κόμμα "Generation Ecologie" που σημείωσε επιτυχία στις εκλογές, δύο χρόνια αργότερα, αλλά στη συνέχεια συρρικνώθηκε με την άνοδο των Γάλλων Πράσινων. Μεταξύ Μαΐου 1991-Απριλίου 1992 υπηρέτησε ως Υπουργός Περιβάλλοντος στην κυβέρνηση της Εντίθ Κρεσόν. Τα τελευταία χρόνια, μετατοπιζόμενος, πολιτικά, και ασκώντας κριτική από "δεξιά" στο κόμμα των Πράσινων, συνεργάστηκε με την κυβέρνηση του Νικολά Σαρκοζί, αναλαμβάνοντας τη θέση του Γάλλου επιτετραμμένου πρεσβευτή για τις Κλιματικές Αλλαγές.

Ο Βασίλης Αλεξάκης (1943-2021) γεννήθηκε στην Αθήνα το Δεκέμβρη του 1943. Σπούδασε στην ανωτάτη Δημοσιογραφική Σχολή της Λιλ. Εγκατεστημένος στη Γαλλία από το 1969, υπήρξε επί σειρά ετών συνεργάτης της εφημερίδας Le Monde και έγραψε τα πρώτα του βιβλία στα γαλλικά. Εκεί δούλεψε ως δημοσιογράφος, κριτικός βιβλίου και χρονογράφος. Έτσι εξοικειώθηκε με τη γαλλική γλώσσα στην οποία έγραψε τα πρώτα του μυθιστορήματα. Ο Βασίλης Αλεξάκης ασχολήθηκε επίσης με το χιουμοριστικό σκίτσο και με τον κινηματογράφο. Έχει δημοσιεύσει τις συλλογές "Mon amour", στην Ιταλία ("Citta armoniosa", 1978), "Γδύσου" (Αθήνα, Εξάντας, 1982) καθώς και έξι ιστορίες με εικόνες, υπό τον γενικό τίτλο "Η σκιά του Λεωνίδα" (Αθήνα, Εξάντας, 1984) που έχουν κυκλοφορήσει και στα γερμανικά ("Leonidas' Schatten", Romiosini, μετάφραση του Klaus Eckhardt, 1986). Έχει σκηνοθετήσει την ταινία μικρού μήκους "Είμαι κουρασμένος", βραβείο φεστιβάλ Τουρ και Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου (1982), τις τηλεταινίες "Ο Νέστως Χαρμίδης περνά στην επίθεση" (1984) και "Το τραπέζι" (1989) και τη μεγάλου μήκους ταινία του "Αθηναίοι", η οποία απέσπασε το Α΄ βραβείο διεθνούς φεστιβάλ ταινιών χιούμορ του Charmousse (1991). Επίσης έχει ασχοληθεί με το θέατρο ("Εγώ δεν...", "Μη με λες Φωφώ"). Ως πεζογράφος έχει τιμηθεί στη Γαλλία με τα βραβεία Αλμπέρ Καμύ, Αλεξάντρ Βαιλάτ, Σαρλ Εσμπραγιά, Medicis (το 1995, για το βιβλίο του "Η μητρική γλώσσα"), καθώς και με το Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας (το 2007, για το βιβλίο του "μ.Χ."). Έργα του έχουν εκδοθεί, εκτός από τη Γαλλία, όπου κυκλοφορούν ταυχόχρονα σχεδόν με την Ελλάδα, στη Γερμανία, την Ισπανία, την Αρμενία, την Ιταλία, τη Ρωσία, την Τουρκία, την Αργεντική, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Ο Βασίλης Βασιλικός του Νικολάου γεννήθηκε στην Καβάλα στις 18 Νοεμβρίου 1934. Σπουδές: Λύκειο Καρυωτάκη (Καβάλα), Σχολή Βαλαγιάννη, Αμερικάνικο Κολέγιο Ανατόλια (Θεσσαλονίκη), Νομική Σχολή (ΑΠΘ), Yale University - Drama School, SRT - School of Radio and Television (Νέα Υόρκη) για τηλεσκηνοθεσία. Bοηθός σκηνοθέτη σε ξένες παραγωγές, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος, επιμελητής (Dr) σεναρίων, εισηγητής σεναρίων στην Arte (1990-1993), ερασιτέχνης ηθοποιός, δημοσιογράφος, συγγραφέας, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής στην ΕΡΤ-1 (1981-1984), Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αθηναίων (1994-1996), Πρέσβης εκ προσωπικοτήτων της Ελλάδας στην Ουνέσκο (1996-2004), Πρόεδρος της Εταιρίας Συγγραφέων (2001-2005). Τιμητικές διακρίσεις: Βραβείο των "12" (1961, για την τριλογία "Το φύλλο. Το πηγάδι. Τ' αγγέλιασμα"), Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1980, για το "Τελευταίο Αντίο") το οποίο δεν αποδέχθηκε, Διεθνές βραβείο Meditteraneo (1970). Επίτιμος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών στην έδρα της Φιλολογίας, Ταξιάρχης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας (1984), Μέλος του Διεθνούς Κοινοβουλίου των Συγγραφέων με έδρα το Στρασβούργο, Μέλος του Δ.Σ. των Γάλλων συγγραφέων (Maison des Ecrivains. Γαλλία, 1990-1993). Είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας μετά τους Καζαντζάκη, Ρίτσο, Καβάφη. Βιβλία του έχουν εκδοθεί και στην γραφή Μπράιγ. Είναι παντρεμένος με την υψίφωνο Βάσω Παπαντωνίου και έχουν μια κόρη, την Ευρυδίκη.

Ο Κώστας Β. Βεργόπουλος γεννήθηκε το 1942 στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, οικονομικές και πολιτικές επιστήμες στη Σορβόννη. Διδάκτωρ οικονομικών επιστημών (Doctorat d' Etat) του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Επισκέπτης καθηγητής σε Πανεπιστήμια της Βόρειας και Νότιας Αμερικής. Διεθνής εμπειρογνώμων στα Ηνωμένα Έθνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βιβλία του έχουν μεταφραστεί και διδάσκονται σε δέκα γλώσσες. Έργα του ιδίου:"Το Αγροτικό Ζήτημα στην Ελλάδα" (Εξάντας, 1975)."Ο Δύσμορφος Καπιταλισμός" (σε συνεργασία με τον Samir Amin, Παπαζήσης, 1975). "Κράτος και Οικονομική Πολιτική στον 19ο αιώνα" (Εξάντας,1978). "Εθνισμός και Οικονομική Ανάπτυξη" (Εξάντας, 1979). "Η Ελλάδα σε εξέλιξη" (διεύθυνση, Εξάντας, 1985). "Οι Νέες Τεχνολογίες στην Ευρωπαϊκή Οικονομία Τροφίμων" (Βρυξέλλες, 1986). "Η Απο-ανάπτυξη σήμερα" (Εξάντας, 1987), κ.ά. Εκδόσεις των έργων του κυκλοφορούν επίσης στα γαλλικά, αγγλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, ιταλικά, ολλανδικά, κινέζικα. Έφυγε από τη ζωή στις 9 Νοεμβρίου 2017 στο Παρίσι, σε ηλικία 75 ετών.

Ο Δημήτρης Λιβιεράτος γεννήθηκε το 1927. Είναι ιστορικός και ένας από τους σημαντικότερους ερευνητές της ιστορίας του ελληνικού εργατικού κινήματος. Γνωστότερα έργα του είναι: "Κοινωνικοί αγώνες στην Ελλάδα (1918-1936)", τόμοι 1-4, Εναλλακτικές Εκδόσεις, "Παντελής Πουλιόπουλος: ένας διανοούμενος επαναστάτης", Γλάρος, 1992, "Τα Συνέδρια της ΓΣΕΕ", Προσκήνιο, 1997, "Η εργατική πρωτομαγιά στην Ελλάδα", Προσκήνιο, 1999, και "Το αόρατο εργοστάσιο της επανάστασης (1959-1962)", Μαύρη Λίστα, 2001.

Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1937. Είναι ομότιμος καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, docteur es Lettres et Sciences Humaines στο Πανεπιστήμιο Παρισίων και επίτιμος διδάκτωρ στα Πανεπιστήμια Κρήτης και Πελοποννήσου. Μετά τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές Φιλοσοφίας του Δικαίου και Κοινωνιολογίας στα Πανεπιστήμια Heidelberg, Μονάχου, Παρισιού και Yale. To 1974 ανακηρύσσεται Διδάκτορας Γραμμάτων και Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Παρισίων. Από το 1961 έως το 1998 ασκεί δικηγορία στην Αθήνα. Απασχολήθηκε ως ερευνητής στο Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Αθηνών (1963-1967) και στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (1968). Κατά τα έτη 1968-1985 υπήρξε καθηγητής κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Παρισίων και από το 1985 είναι ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Παρισίων αριθ. 8 και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1981-1985), επιστημονικός διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (1981-1989), επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια Columbia της Νέας Υόρκης, Princeton, New York University (NYU), της Πόλης της Νέας Υόρκης (CUNY), Iztapalapa της Πόλεως του Μεξικού, Παρισίων (Paris 1), καθώς και στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει επίσης διατελέσει μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, αρχηγός της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη Κορυφής του ΟΗΕ για την Κοινωνική Ανάπτυξη (1994-1996), μόνιμο μέλος του "Carrefour pour la science et la culture" που οργανώθηκε από την Ε.Ε. υπό την προεδρία του Jacques Delors, πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Κοινωνιολόγων της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης και βουλευτής επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Είναι πρόεδρος του Δ.Σ. του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού.

Ο Μπιλ Έιερς (γεν. 1944) είναι θεωρητικός της μεταρρύθμισης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, πρώην ακτιβιστής κατά του πολέμου στις δεκαετίες του '60 και του '70. Σπούδασε αμερικανικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, από το οποίο αποφοίτησε το 1968. Το 1969 ίδρυσε μαζί με άλλους την επαναστατική οργάνωση "Weather Underground". Παρέμεινε στην παρανομία, αλλάζοντας ονόματα και ταυτότητες, μέχρι το 1981, όταν παραδόθηκε στο FBI που τον καταζητούσε. Σήμερα διδάσκει στο College of Education του Πανεπιστημίου του Ιλινόις, στο Σικάγο, έχοντας κατακτήσει τις διακρίσεις του Distinguished Professor of Education και του Senior University Scholar.

Ο Αντρέας Μπίρο (γεν. 1928) αποτελεί μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του φιλειρηνικού κινήματος στη Γερμανία κατά τις δεκαετίες του '50 και του '60, από τους βασικούς διοργανωτές των "διαδηλώσεων του Πάσχα" (Ostermarsch). Το 1968, από τη θέση του καθηγητή διεθνούς πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, παρακολουθεί τη μετατροπή του φοιτητικού κινήματος σε αντάρτικο πόλεων.

Ο E. J. Hobsbawm γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1917, από πατέρα βρετανό πολωνικής καταγωγής και μητέρα αυστριακή εβραϊκής καταγωγής, και σπούδασε στη Βιέννη, το Βερολίνο, το Λονδίνο και το Καίμπριτζ. Ήταν μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας και της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, επίτιμο μέλος του King's College στο Καίμπριτζ και επίτιμος διδάκτωρ πολλών πανεπιστημίων σε αρκετές χώρες. Δίδαξε ως τη συνταξιοδότησή του στο Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου -ένα περιβάλλον/έμπνευση και κίνητρο για το ιστορικό του έργο, όπως ομολόγησε ο ίδιος- και κατόπιν στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης. Εκτός από τα διάσημα βιβλία του "The Age of Revolution, 1789-1848" ("Η εποχή των επαναστάσεων, 1789-1848", μτφρ. Μαριέτα Οικονομοπούλου, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ.), "The Age of Capital, 1848-1875" ("Η εποχή του κεφαλαίου, 1848-1875", μτφρ. Δημοσθένης Κούρτοβικ, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ.), "The Age of Empire, 1875-1914" ("Η εποχή των αυτοκρατοριών, 1875-1914", μτφρ. Κωστούλα Σκλαβενίτη, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ.) και "Age of Extremes: The Short Twentieth Century 1914-1991" ("Η εποχή των άκρων: ο σύντομος 20ος αιώνας 1914-1991", μτφρ. Βασίλης Καπετανγιάννης, εκδ. Θεμέλιο), έχει συγγράψει και τα βιβλία: "Primitive Rebels", "Labouring Man and Worlds of Labour", "Industry and Empire", "Nations and Nationalism Since 1780", "The Invention of Tradition" ("Η επινόηση της παράδοσης", μτφρ. Θανάσης Αθανασίου, εκδ. Θεμέλιο), "The Jazz Scene" ("Η σκηνή της τζαζ", μτφρ. Τάκης Τσήρος, εκδ. Εξάντας), "Uncommon People" ("Ξεχωριστοί άνθρωποι", μτφρ. Παρασκευάς Ματάλας, εκδ. Θεμέλιο), "Bandits" ("Ληστές") και "Globalisation, Democracy and Terrorism" ("Παγκοσμιοποίηση, δημοκρατία και τρομοκρατία", μτφρ. Νίκος Κούρκουλος, εκδ. Θεμέλιο), τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, καθώς και την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αυτοβιογραφία του "Interesting Times: A Twentieth-century Life" ("Συναρπαστικά χρόνια: μια ζωή στον 20ο αιώνα", μτφρ. Σταματίνα Μανδηλαρά, εκδ. Θεμέλιο). Έφυγε από τη ζωή "πλήρης ημερών", την 1η Οκτωβρίου 2012, στο Royal Free Hospital του Λονδίνου, σε ηλικία 95 ετών.

Ο Μιχάλης Ν. Ράπτης (1911-1996) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και σπούδασε μηχανικός στο Ε. Μ. Πολυτεχνείο. Απο νεαρός είχε ενταχθεί ενεργά στο αριστερό κίνημα. Διακρίθηκε για την απόσταση που κράτησε απο τα καθεστώτα του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού και στη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, αναδείχθηκε στο Παρίσι γραμματέας της Τέταρτης Διεθνούς. Χαρακτηριζόμενος ως διεθνιστής επαναστάτης ταξίδεψε σε πολλές χώρες οπου έλαβε μέρος σε απελευθερωτικά κινήματα και υπήρξε σύμβουλος και συνεργάτης ηγετικών μορφών όπως του Μπεν Μπελά στην Αλγερία, του Μακάριου και του Αλιέντε στη Χιλή. Το πλούσιο συγγραφικό έργο του είναι στενά συνδεδεμένο με την πολιτική του δράση και χαρακτηρίζεται από μια κριτική και δημιουργική προσέγγιση του μαρξισμού, από τη σταθερή του προσήλωση στις ουμανιστικές αρχές, από το όραμά του για ένα σοσιαλισμό βασισμένο στην άμεση δημοκρατία και τη "γενικευμένη κοινωνική αυτοδιαχείριση", της οποίας ήταν ο κύριος θεωρητικός. Πέθανε στην Αθήνα στις 20 Φεβρουαρίου 1996, σε ηλικία 85 ετών.