Παίζουμε λογοτεχνία;

Ο Αχιλλέας Κυριακίδης γεννήθηκε το 1946 στο Κάιρο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει εκδώσει εννέα βιβλία με διηγήματα, μικρά πεζά και δοκίμια (κινηματογραφικά και φιλολογικά), έχει γράψει τρία σενάρια που γυρίστηκαν σε ισάριθμες κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους, και έχει σκηνοθετήσει επτά ταινίες μικρού μήκους σε δικά του σενάρια. Κυκλοφορούν πάνω από σαράντα πέντε μεταφράσεις του έργων συγγραφέων όπως ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο Ζορζ Περέκ, ο Ρεϊμόν Κενό, ο Λουίς Σεπούλβεδα, ο Αλφρέντ Ζαρί, ο Ρολάν Τοπόρ, ο Άντριου Κρούμι, ο Ζαν Εσενόζ, ο Κάρλο Φραμπέτι κ.ά. Το 2004 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τις "Τεχνητές αναπνοές", το 2006 με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης, για τη μετάφραση των πεζογραφικών "Απάντων" του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (στην οριστική έκδοση των "Ελληνικών Γραμμάτων" -η απονομή έγινε το 2007), την επόμενη χρονιά με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης, στο πλαίσιο των Καβαφείων 2007, και το 2009 με το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας του ΕΚΕΜΕΛ, για τη μετάφραση του μυθιστορήματος "Στο cafe της χαμένης νιότης" του Πατρίκ Μοντιανό.

Ο Ρεϊμόν Κενώ γεννήθηκε στη Χάβρη το 1903. Σπούδασε φιλοσοφία και ψυχολογία στη Σορβόνη (1921-1923), όπου παρακολούθησε και μαθηματικά, και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην Αλγερία και το Μαρόκο. Μέλος της ομάδας των Γάλλων σουρεαλιστών μεταξύ 1926-1933, διετέλεσε αργότερα διευθυντής της περίφημης "Encyclopedie de la Pleiade" και από το 1951 μέλος της Ακαδημίας Γκονκούρ. Μεταξύ 1955-1957 υπήρξε μέλος της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ των Κανών. Το 1959 γνώρισε την επιτυχία με το παιγνιώδες αφήγημα "Η Ζαζί στο μετρό", που εισήγαγε εκδοχές της καθομιλουμένης στον τρόπο γραφής του, το οποίο μετέφερε την επόμενη χρονιά στον κινηματογράφο της νουβέλ βαγκ ο Λουί Μαλ. Το 1960 ίδρυσε μαζί με άλλους την ομάδα Ouvroir de litterature potentielle (OULIPO). Στις 3 Φεβρουαρίου του 1973, κατά τη διάρκεια έκθεσης προς τιμήν του, του απονεμήθηκε το Μετάλλιο της Πόλης του Παρισιού. Εξέδωσε πεζογραφήματα, ποιητικές συλλογές, δοκίμια και ημερολόγια. Πέθανε στο Παρίσι το 1976.

H Ελισάβετ (Λίζυ) Τσιριμώκου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλοσοφία και φιλολογία στο πανεπιστήμιο Αθηνών (1967-1972) και στη συνέχεια στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης/Paris I, στο Παρίσι (μεταπτυχιακές σπουδές: 1972-1977, διδακτορική διατριβή: 1979, με θέμα: "La mise en scene d’Aristophane dans le theatre grec contemporain" ("Η σκηνοθεσία του Αριστοφάνη στο νεοελληνικό θέατρο") και επιβλέποντα τον Olivier Revault d’Allonnes). Από το 1979-80 δίδαξε θεωρία της λογοτεχνίας και συγκριτική γραμματολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (μεταξύ 1979-80 ως επιμελήτρια, από το 1982 ως λέκτορας του τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών/ΒΝΕΣ, από το 1985 ως λέκτορας του τμήματος Φιλολογίας, από το 1987 ως επίκουρη καθηγήτρια, από το 2001 ως αναπληρώτρια καθηγήτρια και στη συνέχεια ως τακτική και, πλέον, ομότιμη καθηγήτρια του τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ). Τα βιβλία της περιλαμβάνουν τη μελέτη "Λογοτεχνία της πόλης: πόλεις της λογοτεχνίας" (Λωτός, 1988), τον συγκεντρωτικό τόμο δοκιμίων "Εσωτερική ταχύτητα" (Άγρα, 2000), τη σχολιασμένη αλληλογραφία του Γιάννη Ρίτσου με την Καίτη Δρόσου και τον Άρη Αλεξάνδρου ("Τροχιές σε διασταύρωση", Άγρα, 2008). Μεταφράζει κείμενα κριτικά είτε λογοτεχνικά από τα γαλλικά (Charles Baudelaire, "Περί της ουσίας του γέλιου και γενικά περί του κωμικού στις καλές τέχνες", Άγρα, 2000), Georges Bataille, "H αγιοσύνη, ο ερωτισμός και η μοναξιά", Το Ροδακιό, 1993, Georges Perec, "Σκέψη/Ταξινόμηση", Άγρα, 2005). Μελέτες, δοκίμια και άρθρα της φιλοξενούνται σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Έχει ασκήσει κριτική βιβλίου στην εφημερίδα "Τα Νέα" (2008-2014). Σήμερα συνεργάζεται τακτικά ως βιβλιοκριτικός με το ένθετο "Βιβλία" της εφημερίδας "Το Βήμα", καθώς και με έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά ("Εντευκτήριο", "The Books' Journal", www.anagnostis.gr, κ.ά.)

Ο Herve Le Tellier (Ερβέ Λε Τελιέ) γεννήθηκε το 1957 και ζει (από τότε) στο Παρίσι. Έχει γράψει μυθιστορήματα ("Ο κλέφτης της νοσταλγίας", "Ινουκσούκ"), διηγήματα ("Οι σονάτες των μπαρ", "Μερικοί σωματοφύλακες"), καθώς επίσης και πολύ σύντομα κείμενα, μεταξύ αφορισμού και άσκησης ύφους ("Όλα τα μανιτάρια τρώγονται", "99+1 απόψεις για την Τζοκόντα"). Δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή, "Zindien", αφιερωμένη στον μοναχογιό του Μελβίλ. Συγγράφει λιμπρέτα για όπερες και είναι μέλος του OULIPO (Εργαστήριο Δυνητικής Λογοτεχνίας), μια ομάδα που συγκεντρώνει μαθηματικούς και συγγραφείς και ιδρύθηκε το 1960 από τον Raymond Queneau και τον Francois Le Lyonnais. Του αρέσουν οι μελαχρινές γυναίκες, τα μακαρόνια al dente και το κόκκινο κρασί, όχι κατ' ανάγκην με αυτή τη σειρά.

O Zωρζ Περέκ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1936 από Eβραίους γονείς, που τους έχασε στον πόλεμο. Tο 1965 τιμήθηκε με το βραβείο Renaudot για το πρώτο του μυθιστόρημα "Tα πράγματα" και το 1978 με το βραβείο Medicis για το "Zωή οδηγίες χρήσεως". Πέθανε στο Παρίσι το 1982. Kυριότερα έργα: "Tα πράγματα" (1965), "Ποιο μοτοποδήλατο με νικέλινο τιμόνι στο βάθος της αυλής;" (1966), "Η εξαφάνιση" (1969), "Tο σκοτεινό μαγαζί" (1973), "Xορείες χώρων" (1974), "W ή η ανάμνηση των παιδικών χρόνων" (1975), "Zωή οδηγίες χρήσεως" (1978). Παρά τα δύο έγκυρα λογοτεχνικά βραβεία που τίμησαν το έργο του, ο Περέκ, ενόσω ζούσε, παρέμεινε ένας μάλλον περιθωριακός συγγραφέας, στα όρια της εκκεντρικότητας. Σήμερα, καθιερωμένος και πολυμεταφρασμένος, εκτιμάται ως μείζων εκπρόσωπος της σύγχρονης γαλλικής αυτοβιογραφικής γραφής, στην οποία έδωσε νέα ώθηση και προοπτική, δίχως να παραγνωρίζεται η συμβολή του στην αυστηρή παράδοση των τεχνοπαιγνίων του Oulipo. Η επινόηση του νέου και η ανάμνηση του παλαιού είναι οι δύο πόλοι μεταξύ των οποίων κινείται και τους οποίους συνεχώς συνδυάζει ο Περέκ στα κείμενά του. Επιχειρώντας απεγνωσμένα να ολοκληρώσει το παζλ της προσωπικής του ζωής, από το οποίο λείπουν βασικά κομμάτια (πατέρας, μητέρα, οικείοι, παιδικές μνήμες), διατάσσει και αναδιατάσσει αδιαλείπτως, ταξινομώντας επίμονα και ευρηματικά γνώσεις, εμπειρίες, ενθυμήσεις, αναγνώσματα, προγράμματα, ευφρόσυνες και τραυματικές στιγμές, συνθέτοντας ένα είδος εύτακτης αταξίας.

Ο Ρις Χιουζ γεννήθηκε το 1966 στο Cardiff της Ουαλίας. Πρόκειται για πολυγραφότατο συγγραφέα με επιρροές από τους Italo Calvino, Milorad Pavic, Jorge Louis Borges, Vladimir Nabokov, και από το λογοτεχνικό ρεύμα OuLiPo. Το έργο του χαρακτηρίζεται από στοιχεία εκκεντρικότητας, σουρεαλισμού και παρωδίας.

Η Ελένη Κοσμά γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Συγκριτική Λογοτεχνία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει δημοσιεύσει άρθρα, δοκίμια και μεταφράσεις στα περιοδικά "Αντί", "Εντευκτήριο", "Παλίμψηστον", "Ποιητική", και στις εφημερίδες "Αυγή" και "Εποχή". Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Πιερ Πάολο Παζολίνι "Οι στάχτες του Γκράμσι" και έχει γράψει την εισαγωγή για αυτή την έκδοση (Οροπέδιο, 2016). Τα "Φιλιά στη γη" είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.

Γάλλος ποιητής, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και καθηγητής Μαθηματικών. Μέλος του Εργαστηρίου Δυνητικής Λογοτεχνίας (Oulipo), έχει αναπτύξει ένα γόνιμο έργο που περιλαμβάνει βιβλία σε πεζό, ποιήματα, αυτοβιογραφικά κείμενα και δοκίμια. Το ενδιαφέρον του στρέφεται προς τη χρήση των Μαθηματικών και της Πληροφορικής στη γραφή του Oulipo, η οποία βασίζεται στην έννοια των γλωσσικών περιορισμών. Έχει τιμηθεί με πολλά λογοτεχνικά βραβεία για το συνολικό του έργο: με το Μεγάλο Εθνικό Βραβείο Ποίησης το 1990 και με το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας της Γαλλικής Ακαδημίας (βραβείο Paul Morand) το 2008. Η ποιητική του συλλογή "Quelque chose noir" είχε συμπεριληφθεί στην εξεταστέα ύλη για την εισαγωγή στο Τμήμα Λογοτεχνίας και Επιστημών του Ανθρώπου στην Ecole normale superieure (Fontenay-Saint-Cloud) την περίοδο 2007-2008. Οι πιο πρόσφατες εκδόσεις έργων του: "Eros melancolique" (σε συνεργασία με την Anne F. Garreta), Grasset, 2009 - "Les Fastes" (σε συνεργασία με τον Jean-Paul Marcheschi), "Lienart", 2009 - "Ciel et terre et ciel et terre, et ciel", Argol, 2009 - "Ode a la ligne 29 des autobus parisiens", Attila, 2012.

O Φρασουά Λε Λιονέ (1901-1984) γεννήθηκε στο Παρίσι και πέθανε στο Μπουλόν-Μπιγιανκούρ της Γαλλίας, σε ηλικία 82 ετών. Υπήρξε χημικός, μαθηματικός και δεινός σκακιστής, καθώς και συνιδρυτής, μαζί με τον Ρεϊμόν Κενό, του OuLiPo. Το 1944 συνελήφθη για αντιστασιακή δράση και εκτοπίστηκε στο ναζιστικό στρατόπεδο Ντόρα, εμπειρία την οποία κατέγραψε στη μαρτυρία του "La peinture a Dora" ("Η ζωγραφική στο Ντόρα", εισαγωγή-μετάφραση Ελένη Κοσμά, περιοδικό "Ένεκεν", τχ. 27, Ιανουάριος-Μάρτιος 2013). Το 1946 ίδρυσε τον Σύλλογο Επιστημόνων Συγγραφέων και το 1960 το Εργαστήρι Πειραματικής Λογοτεχνίας (Atelier de Litterature Experimentale), που τον επόμενο χρόνο μετονομάστηκε σε Εργαστήρι Δυνητικής Λογοτεχνίας (Ouvroir de Litterature Potentielle ή OuLiPo). Εξέδωσε πολλά βιβλία, ανάμεσα στα οποία τα: "Les Grands courants de la pensee mathematique", 1948, "Le Temps", 1959, "Dictionnaire des Mathematiques", 1979, κ.ά.