Cinema em Transe: Βραζιλιάνικος κινηματογράφος

Ο Νίκος Σαββάτης δημοσιεύει θεωρητικά δοκίμια για τον κινηματογράφο και τη μουσική από το 1975 (περιοδικό "Σύγχρονος Κινηματογράφος"). Σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους αφιερωμένους σε σκηνοθέτες ή σε εθνικές κινηματογραφίες (Ναγκίσα Όσιμα, Κεν Λόουτς, Ερίκ Ρομέρ, Φριτς Λανγκ, Αμπάς Κιαροστάμι, Χου Χσιάο-Χσιέν, Βραζιλιάνικος κινηματογράφος, Μίκιο Ναρούσε, Ουσμάν Σεμπέν, κ.ά.). Επίσης έχει εργαστεί ως ραδιοφωνικός παραγωγός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης μιας ταινίας μεγάλου μήκους. Από το 1994 ως το 2001 δίδαξε κινηματογράφο στο Θεατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών.

Ο ποιητής, μεταφραστής, θεωρητικός του κινηματογράφου και δοκιμιογράφος, Αντρέας Παγουλάτος (1948-2010) γεννήθηκε και έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του στην Αθήνα. Από το 1970 έως το 1988, στο Παρίσι, συμμετείχε ενεργά στη γέννηση και την εξέλιξη του ποιητικού γλωσσοκεντρικού κινήματος. Τα βιβλία ποίησής του, "Επίμαχα" (1973), "Κορμί κείμενο" (1975) και ποιήματά του, που δημοσιεύτηκαν σε γνωστά περιοδικά ("Change", "Perimetres", "N.R.S.", "Change International", "Les Temps Modernes", κ.ά.), θεωρούνται από τα πρώτα γλωσσοκεντρικά κείμενα. Το 1973 ιδρύει το περιοδικό "Χνάρι" (πρώτη περίοδος 1973-1976) και ακολουθούν τα "Χνάρια", το 1985, που συνδιευθύνει μαζί με το ζωγράφο Γιώργο Λαζόγκα. Υπήρξε για πολλά χρόνια υπεύθυνος του τομέα ποίησης στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. Διηύθυνε μαζί με το Νάνο Βαλαωρίτη το περιοδικό "Συντέλεια" (εκδ. Εξάντας), και συνδιηύθυνε μαζί του τη "Νέα Συντέλεια" (εκδ. Άγκυρα), ως το τέλος της ζωής του. Δημοσίευσε δοκίμιά του σε περιοδικά και εφημερίδες και σε ειδικές εκδόσεις των Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Δράμας και του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών (στο πλαίσιο, ιδιαίτερα, των εκδηλώσεων "Κινηματογράφος και πραγματικότητα", τις οποίες εγκαινίασε μαζί με τον Β. Σπηλιόπουλο). Εργάστηκε στις βασικές ομάδες των εκπομπών: "Χρώματα" (Ε.Τ.1), "Ψηφιδωτό" (Ε.Τ.2), "Νέες εικόνες", "Η τέχνη της φωτογραφίας", ως ερευνητής - σεναριογράφος. Πάνω στην (ή με) την ποίησή του έγιναν ταινίες (Καπλανίδης, Πλαϊτάκης κ.α.) και βιντεο-ποιήματα (Σαντοριναίος). Παρουσίασε στο Centre Georges Pompidou ποιητικά του δρώμενα καθώς και μια επιλογή ελληνικών ντοκιμαντέρ ("Ελληνικός Πολιτιστικός Μήνας", 1981). Διοργάνωσε στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Κύπρο, ποιητικές και άλλες εκδηλώσεις, και εκπροσώπησε την ελληνική ποίηση στο εξωτερικό, στις συναντήσεις "Διεθνές Φεστιβάλ Καινούργιας Ποίησης" (Παρίσι, 1983), "Διεθνείς Συναντήσεις Ποίησης" (Cogolin, 1985), "Polyphonix" (Παρίσι, 1986) και "Φωνές της Μεσογείου" (Lodeve, 2005). Ποίησή του μελοποίησαν οι συνθέτες Θωμάς Σλιώμης, Χάρης Ξανθουδάκης, Πάρις Παρασχόπουλος, Ηλίας Βαμβακούσης. Εξέδωσε, εν όλω, τις ποιητικές συλλογές: "Όργια και εμπόδια" (Εξάντας), "Προς, Στοιχειώσεις, Πόροι" (Μαραθιά), "Επίμαχα, Κορμί κείμενο" (β' έκδοση, Μαραθιά) και "Πέραμα" (Μανδραγόρας). Για την ποίησή του έγραψαν δοκίμια, άρθρα και μελετήματα οι Ζαν-Πιερ Φάυ, Ανδρέας Μπελεζίνης, Μαντώ Αραβαντινού, Νάνος Βαλαωρίτης, Τάκης Σινόπουλος, κ.ά. Πέθανε απροσδόκητα στην Αθήνα, τη Δευτέρα 22 Μαρτίου 2010, από οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο. Μόλις τρεις μέρες πριν, είχε λάβει μέρος στις εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης στο Bacaro, διαβάζοντας μεταφράσεις του των ποιητών Κάρλος Ντρουμόντ ντε Αντράδε και Φερνάντο Πεσόα.

Ο Caetano Emanuel Vianna Telles Velloso, συνθέτης και τραγουδιστής (γεν. 1942), είναι ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στη μουσική σκηνή της Βραζιλίας μετά τη δεκαετία του '60, που η φήμη του έχει ξεπεράσει εδώ και χρόνια τα σύνορα της χώρας του. Στα πρώτα του μουσικά βήματα συνεργάστηκε με τον επίσης διάσημο, σήμερα, Gilberto Gil, ενώ ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο, σκηνοθετώντας μια πειραματική μεγάλου μήκους ταινία ("O Cinema Falado"), παίζοντας σε ταινίες , και, φυσικά, γράφοντας μουσική για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Πλήρη εργοβιογραφικά στοιχεία περιλαμβάνονται στην ιστοσελίδα: www.caetanoveloso.com.br.