Αποστασία: οι μέρες που συγκλόνισαν την Ελλάδα

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Σπούδασε μαθηματικά στην Αθήνα, στη Λωζάνη και στο Παρίσι και στη συνέχεια ειδικεύτηκε στην εκλογική κοινωνιολογία. Εργάστηκε επί πολλά χρόνια στο Εθνικό Κέντρο Kοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). Σήμερα είναι καθηγητής εκλογικής κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνεργάζεται τακτικά με την εφημερίδα "Τα Νέα" και τον τηλεοπτικό σταθμό "Mega Channel" για την ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων και των πολιτικών δημοσκοπήσεων. Στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται τα βιβλία: - "Άτλας των βουλευτικών εκλογών της 18ης Oκτωβρίου 1981", Αθήνα 1984. - "Κόμματα και βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα 1946-1964. Η εκλογική γεωγραφία των πολιτικών δυνάμεων", Αθήνα 1985. - "Εκλογές και κόμματα στη δεκαετία του ’80" (συν-επιμέλεια με τον Χ. Λυριντζή), Αθήνα 1990. - "Ο ελληνισμός της Αλβανίας" (συν-επιμέλεια με τους Θ. Βερέμη και Θ. Κουλουμπή), Αθήνα 1995. - "Κοινωνία και πολιτική. Όψεις της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, 1974-1994" (συν-επιμέλεια με τους Χ. Λυριντζή και Δ. Σωτηρόπουλο), Αθήνα 1996. -"H καχεκτική δημοκρατία: Κόμματα και εκλογές, 1946-1967", Αθήνα 2001

Η Αριστοτελία Πελώνη γεννήθηκε το 1978 στο Μαυρομάτι Βοιωτίας. Σπούδασε στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και πολιτική συντάκτρια στην εφημερίδα "Τα Νέα". Το βιβλίο "Ιδεολογία κατά ρεαλισμού" βασίστηκε στη διδακτορική της διατριβή.

Γιός των βασιλέων Παύλου Α' και Φρειδερίκης, διετέλεσε βασιλεύς της Ελλάδος μεταξύ 1964-1967 (τυπικά μέχρι το 1973, όταν παύθηκε με "δημοψήφισμα" της δικτατορίας· μετά το πραξικόπημα του 1967 είχε καταφύγει αυτοεξόριστος στην Ιταλία και στη συνέχεια στη Μ. Βρετανία). Μετά τη μεταπολίτευση, στις 8.12.1974, ο ελληνικός λαός επικύρωσε με μεγάλη πλειοψηφία, με δημοψήφισμα, τη μεταβολή του πολιτεύματος από βασιλευομένη σε αβασίλευτη, προεδρευομένη δημοκρατία. Είναι σύζυγος της Άννας-Μαρίας, αδελφής της βασίλισσας Μαργαρίτας Β' της Δανίας, με την οποία έχει αποκτήσει πέντε παιδιά (Αλεξία, Παύλο, Νικόλαο, Θεοδώρα και Φίλιππο) και αδελφός της βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας. Διαμένει μόνιμα στη Μ. Βρετανία και επιλέγει να διατηρεί τον -τέως- βασιλικό τίτλο κατά την προσφώνησή του, "Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας", στη θέση του ονόματος της δυναστείας Glucksburg, το οποίο, όπως λέει, αποτελεί απλώς τοπωνύμιο.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1888 στο Καλέντζι Αχαΐας. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολιτικές επιστήμες στο Βερολίνο. Το 1915 διορίστηκε Νομάρχης Λέσβου και στη συνέχεια ανέλαβε διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ελευθέριου Βενιζέλου, τον οποίο ακολούθησε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Πρωτοστάτησε στην έκπτωση του βασιλιά Κωνσταντίνου κι εναντιώθηκε στο δικτατορικό καθεστώς του στρατηγού Πάγκαλου. Το 1930, όταν ο Βενιζέλος επέστρεψε στην εξουσία, ο Γεώργιος Παπανδρέου διορίστηκε υπουργός Παιδείας κι έλαβε σημαντικά μέτρα για την αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Το 1935 ίδρυσε το "��ημοκρατικό Κόμμα", το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε "Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό". Ακολούθησαν η δικτατορία Μεταξά και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Εξαιτίας της αντιστασιακής του δράσης, το 1942 συνελήφθη και φυλακίστηκε. Δύο χρόνια αργότερα κατέφυγε στη Μέση Ανατολή για να οργανώσει το συνέδριο του Λιβάνου, όπου αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό την προεδρία του, και αμέσως μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα. Την περίοδο 1947-1950 ανέλαβε διάφορα υπουργεία σε μεταβατικές κυβερνήσεις. Η συνεργασία που ακολούθησε με τους Φιλελεύθερους του Σοφοκλή Βενιζέλου δεν κράτησε για πολύ. Το 1961 αναγνωρίστηκε αρχηγός της Ενώσεως Κέντρου και στις εκλογές του ίδιου χρόνου εξασφάλισε το 1/3 των εδρών της Βουλής. Μην αναγνωρίζοντας το κύρος του αποτελέσματος, κήρυξε τον "ανένδοτο" στην ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το 1963 κέρδισε τις εκλογές με σχετική πλειοψηφία. Πανηγυρική ήταν η νίκη το Φεβρουάριο του 1964, με την Ένωση Κέντρου να λαμβάνει το 53% των ψήφων. Όμως, οι ιδεολογικές, πολιτικές και προσωπικές διαφορές στους κόλπους του κόμματος ήταν το αδύνατο σημείο, το οποίο εκμεταλλεύθηκε η παρασκηνιακή ηγεσία της Δεξιάς. Τον Ιούλιο του 1965, οι αποστάτες ανέτρεψαν τον Γεώργιο Παπανδρέου, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας μακράς περιόδου πολιτικής κρίσης. Από την 21 Απριλίου 1967, οπότε εκδηλώθηκε το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, ο Παπανδρέου τέθηκε σε περιορισμό στο σπίτι του στο Καστρί, όπου και πέθανε την 1η Νοεμβρίου του 1968. Δύο ημέρες αργότερα, η κηδεία του "Γέρου της Δημοκρατίας" αποτέλεσε τη μεγαλύτερη αντιδικτατορική διαδήλωση. Την πομπή ακολούθησε μια πραγματική λαοθάλασσα 300.000 ανθρώπων.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1918-2017) γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1918 στα Χανιά της Κρήτης. Προερχόμενος από οικογένεια Κρητών με μεγάλη παράδοση στην πολιτική, ήταν ανιψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σπούδασε νομικά, πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έλαβε μέρος στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός στη Μακεδονία και στην Αντίσταση ως ηγετικό στέλεχος της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης. Για τη δράση του φυλακίστηκε και καταδικάστηκε δύο φορές σε θάνατο. Κατά τη δεύτερη φυλάκιση, σώθηκε με ανταλλαγή του με Γερμανούς αιχμαλώτους. Μετά την Κατοχή εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Χανίων με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Εξακολούθησε να πολιτεύεται με το Κόμμα των Φιλελευθέρων ή με τα Κόμματα του Κέντρου έως το πραξικόπημα του 1967. Υπηρέτησε ως υφυπουργός Οικονομικών το 1951 στην κυβέρνηση Πλαστήρα. Αργότερα ανέλαβε και τα υπουργεία Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ενώσεως Κέντρου λαμβάνοντας μέρος στον επονομαζόμενο Ανένδοτο Αγώνα των ετών 1961-63, κατά της Κυβέρνησης του 1961 του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που οδήγησε την κεντρώα παράταξη στην εξουσία. Υπουργός Οικονομικών στις κυβερνήσεις της Ενώσεως Κέντρου το 1963 και 1964. Τον Ιούλιο του 1965 διαφωνώντας με τον Γεώργιο Παπανδρέου, αποχώρησε μαζί με άλλα στελέχη από την Ένωση Κέντρου (οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν από την παράταξή τους ως Αποστάτες) και έλαβε μέρος στις κυβερνήσεις των Αθανασιάδη-Νόβα, Τσιριμώκου και Στεφανόπουλου ως υπουργός Συντονισμού. Το βράδυ του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου του 1967 συνελήφθη. Τον Αύγουστο διέφυγε κρυφά με τελικό προορισμό το Παρίσι, όπου παρέμεινε εξόριστος για τα επόμενα έξι χρόνια. Συνεργάστηκε στενά με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και με την άρση του στρατιωτικού νόμου το 1973 επέστρεψε στην Ελλάδα. Φυλακίστηκε ξανά από το καθεστώς Ιωαννίδη στις φυλακές Χανίων. Αποφυλακίστηκε με τη μεταπολίτευση και την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα. Το 1977 εκλέχθηκε βουλευτής, επικεφαλής του μικρού κεντρώου κόμματος των Νεοφιλελεύθερων. Το 1978 προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία, και ανέλαβε το υπουργείο Συντονισμού. Το 1980 διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών επί κυβέρνησης Ράλλη έως τις εκλογές του 1981. Εν συνεχεία διετέλεσε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ μέχρι το 1984, οπότε εκλέχθηκε πρόεδρος του κόμματος. Στις Εκλογές του Ιουνίου του 1989 η Νέα Δημοκρατία εκλέχθηκε πρώτο κόμμα με 44,2% χωρίς να συγκεντρώσει αυτοδυναμία. Διαπραγματεύσεις με τον Συνασπισμό οδηγούν στην κυβέρνηση Τζαννετάκη. Το Νοέμβριο του 1989 η έλλειψη αυτοδυναμίας οδήγησε στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα. Ορκίστηκε πρωθυπουργός το 1990 μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές με ποσοστό 46,88%. Μετά τις πρόωρες εκλογές του Οκτωβρίου 1993 και την ήττα της Νέας Δημοκρατίας παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και πρόεδρος του κόμματος. Στις 3 Νοεμβρίου του 1993 του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου προέδρου της ΝΔ. Μετά από τις εκλογές του 2004 έπαψε να θέτει υποψηφιότητα ως βουλευτής. Τον Νοέμβριο του 1998 ίδρυσε τη μη κερδοσκοπική εταιρεία "Ιστορικό Αρχείο Κωνσταντίνου Μητσοτάκη", η οποία μετεξελίχθηκε στο Ίδρυμα Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το οποίο συστάθηκε με προεδρικό διάταγμα τον Απρίλιο του 2001. Το 2000 δώρισε τη συλλογή του με αρχαιολογικά ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, η οποία φιλοξενείται έκτοτε σε ειδική αίθουσα που φέρει το όνομά του. Τον Οκτώβριο του 2005 ιδρύθηκε προς τιμήν του η Έδρα Ελληνικών Σπουδών "Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης" στη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στις ΗΠΑ, μετά από δωρεά οικογένειας ομογενών. Απέκτησε τέσσερα παιδιά με τη σύζυγό του από το 1953, Μαρίκα Γιαννούκου-Μητσοτάκη (1930-2012), τα εξής: Κυριάκο Μητσοτάκη (πρόεδρο της ΝΔ μετά τις εσωκομματικές εκλογές του Ιανουαρίου 2016), Ντόρα Μπακογιάννη, Αλεξάνδρα Μητσοτάκη και Αικατερίνη Μητσοτάκη. Πέθανε στην Αθήνα στις 29 Μαΐου 2017, σε ηλικία 98 ετών.

Ο Ρόμπερτ Κήλυ υπήρξε πολιτικός σύμβουλος της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα το 1966 και πρέσβης στην Αθήνα μεταξύ 1985-1989. Διετέλεσε, επίσης, πρέσβης των ΗΠΑ στον Αγ. Μαυρίκιο και στη Ζιμπάμπουε και πρόεδρος του Ινστιτούτου για τη Μέση Ανατολή, μεταξύ 1990-1995, στην Ουάσινγκτον. Είναι αδελφός του γνωστού φιλέλληνα και μεταφραστή της ποίησης του Σεφέρη Έντμουντ Κήλυ. Η σχέση του με την Ελλάδα χρονολογείται από το 1936, όταν σε ηλικία έξι ετών είχε ακολουθήσει τον διπλωμάτη πατέρα του στη Θεσσαλονίκη. Σήμερα αρθρογραφεί σε αμερικανικές εφημερίδες και εκδίδει τα βιβλία του μέσω του δικού του εκδοτικού οίκου, "The Five and Ten Press".