Η Οκτωβριανή Επανάσταση και ο πρώιμος σοσιαλισμός στη λογική της ιστορίας

Ο Δημήτρης Σ. Πατέλης είναι επίκουρος καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Είναι μέλος της Διεθνούς Ερευνητικής Ομάδας "Η Λογική της Ιστορίας" και του "Ομίλου Επαναστατικής Θεωρίας".

Ο Μανώλης Δαφέρμος (Αθήνα, 1967) είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πραγματοποίησε τις βασικές και μεταπτυχιακές του σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου Λομονόσωφ της Μόσχας. Το 1995 ανακηρύχθηκε διδάκτορας Φιλοσοφίας (Ph.D.) του παραπάνω πανεπιστημίου. Η ερευνητική του δραστηριότητα πραγματοποιείται στα πλαίσια του θεωρητικού προγράμματος της διεθνούς Λογικο-Ιστορικής σχολής. Έχει εκδώσει τις μονογραφίες: "Η πολιτισμική-ιστορική θεωρία του Vygotsky" (Ατραπός, 2002), "Περιθωριοποίηση και εκπαιδευτική ένταξη" (Ατραπός, 2006), "Το ιστορικό γίγνεσθαι της Ψυχολογίας. Από τις μυθολογικές αντιλήψεις περί της ψυχής ως την μετατροπή της Ψυχολογίας σε ανεξάρτητη επιστήμη" (Guterberg, 2010), "Rethinking cultural-historical theory. A dialectical perspective to Vygotsky" (Springer, 2018). Εργασίες του έχουν δημοσιευτεί στα ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά, πορτογαλικά και ρωσικά. Έχει υπηρετήσει ως μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της International Society of Cultural-historical Activity Research (ISCAR). Είναι μέλος της διεθνούς ερευνητικής ομάδας "Η Λογική της Ιστορίας".

Ο Βίκτορ Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν γεννήθηκε στη Μόσχα το 1932 και πέθανε στην ίδια πόλη το 2012. ΄Ηταν Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Λομονόσοφ της Μόσχας, από τους σημαντικότερους σοβιετικούς στοχαστές, ιδρυτής μιας νέας κατεύθυνσης στο πεδίο της φιλοσοφίας, της διαλεκτικής λογικής και μεθοδολογίας της επιστήμης και της κοινωνικής θεωρίας. Τα βασικά επιστημονικά επιτεύγματα του είναι τα ακόλουθα: 1. Η αποκάλυψη της λογικής του θεωρητικού μέρους του «Κεφαλαίου» του Κ. Μαρξ, της διαλεκτικής μεθοδολογίας του οργανικού όλου. 2. Η συγκεκριμένη-ιστορική προσέγγιση του μαρξισμού, ως επιστημονικού συστήματος, αναπτυσσόμενου μέσω της εμφάνισης και επίλυσης νομοτελών αντιφάσεων. 3. Η ανάδειξη του θεωρητικού και μεθοδολογικού κεκτημένου του μαρξισμού, των ιστορικών δυνατοτήτων και περιορισμών του. 4. Η προσέγγιση της επιστημονικής νόησης ως φυσικοϊστορικής διαδικασίας. 5. Η ανακάλυψη της λογικής της δομής και της ιστορίας της ανθρωπότητας. Οι επιστημονικές ανακαλύψεις του, ως «επιστημονική προσπάθεια επαναστατικοποίησης της επιστήμης» και θεωρητικής εξέτασης των βαθύτερων αναγκών της ανθρωπότητας, άνοιξαν το δρόμο για την διαλεκτική ανάπτυξη – «άρση» του μαρξισμού, στα πλαίσια μιας πιο ανεπτυγμένης θεωρίας περί κοινωνίας, διανοίγοντας ένα φάσμα νέων ερευνητικών προγραμμάτων. Το ερευνητικό και παιδαγωγικό έργο του Β.Α. Βαζιούλιν ήταν εσωτερικά συνυφασμένο με την στάση ζωής του. Η σκέψη και η στάση του θεωρούταν «αιρετική» επί Ε.Σ.Σ.Δ. Ακόμα πιο «αιρετική» φαντάζει στους πεζούς καιρούς μας. Είναι δύσκολο να είναι κάποιος επαναστάτης στην επιστήμη σε συνθήκες καταιγιστικής αντεπίθεσης του πραγματισμού και κάθε λογής ανορθολογισμού. Ακόμα δυσκολότερο, υπό αυτές τις συνθήκες, είναι να συνειδητοποιήσει κάποιος την ζωτική σημασία της ανάπτυξης της κοινωνικής θεωρίας και σε αντίθεση με το ρεύμα, σκόπιμα να αφιερώνει τις προσπάθειές του σ’ αυτή την κατεύθυνση. Ο Βίκτωρ Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν υπήρξε ο εμπνευστής και ο επιστημονικός καθοδηγητής της διεθνούς σχολής «Λογική της Ιστορίας». Η Διεθνής Σχολή «Λογική της Ιστορίας» (Δ.Σ.Λ.Ι.) ιδρύθηκε από μαθητές-ομοϊδεάτες του από πολλές χώρες.