Πρακτικές και όρια της διαλογικότητας στον Μιχαήλ Μπαχτίν

Ο Φώτης Τερζάκης γεννήθηκε το 1959 στην Πάτρα. Ίδρυσε και διηύθυνε τις εκδόσεις "Praxis" (1982-1990), ενώ υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εκδόσεων "Πρίσμα" (1990-94). Από το 1998 σχεδιάζει και επιμελείται τη σειρά "Ιστάρ. Ανθρωπολογία της σεξουαλικότητας" στις εκδόσεις "Οξύ". Έχει εργαστεί ερευνητικά, στο πλαίσιο σεμιναρίων, σε ποικίλους τομείς των ανθρωπιστικών επιστημών. Από το 1992 συνδιοργανώνει ένα Ανεξάρτητο Θρησκειολογικό Σεμινάριο, που το 1997 οδήγησε στη δημιουργία της Εταιρείας Θρησκειολογικών Ερευνών (της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος γραμματέας), ενώ ήταν από τους βασικούς συντάκτες του "Θρησκειολογικού Λεξικού" των εκδόσεων "Ελληνικά Γράμματα". Έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια και κριτικές στον περιοδικό Τύπο, συνεργάζεται δε ως βιβλιοκριτικός με τις εφημερίδες "Ελευθεροτυπία" και "Καθημερινή". Έχει επίσης παρουσιάσει μεγάλο αριθμό μεταφράσεων σε συναφή πεδία. Έργα του είναι: "Τα αίματα της γλώσσας". "Έξι ποιήματα" (Όστρακα, Πάτρα 1988)· "Φύση και κοινωνία: γενεαλογία ενός τύπου συνείδησης και μιας σχέσης κυριαρχίας" (Έρασμος, 1990)· "Σημειώσεις για μιαν ανθρωπολογία της μουσικής" (Πρίσμα, 1990)· "Φιλελευθερισμός και τρομοκρατία. Πολιτικά κείμενα" (Πρίσμα, 1991)· "Οι αντίποδες του '60: πίσω από τη διφορούμενη έννοια του μεταμοντερνισμού και μέσα από τα νέα κοινωνικά κινήματα" (Πρίσμα, 1992)· "Το φάντασμα μιας δεκαετίας: κουλτούρα και εναλλακτικός πολιτισμός στη δεκαετία του 1960" (συλλ. τόμος, επιμ. με τη Σώτη Τριανταφύλλου, Δελφίνι, 1994)· "Φιλοσοφικός ρεφορμισμός. Προβλήματα διαλεκτικής και ολότητας στη φιλοσοφία και την πολιτική θεωρία του Jurgen Habermas" (Έρασμος, 1996)· "Η διαλεκτική επαναπροσδιορισμένη. Συμβολή στη διερεύνηση των φιλοσοφικών και ανθρωπολογικών θεμελίων μιας έννοιας" (Φιλίστωρ, 1996)· "Μελέτες για το ιερό" (Ελληνικά Γράμματα, 1997)· "Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση: τα χρώματα της σκακιέρας" (Ελληνικά Γράμματα, 1998)· "Τα ονόματα του Διονύσου. Προαναγγελίες μιας διαρκώς ματαιούμενης έλευσης" (Οξύ, 2000).

Ο Γιάννης Κιουρτσάκης γεννήθηκε το 1941 στην Αθήνα και σπούδασε νομικά στο Παρίσι. Ύστερα από μια σειρά μελέτες για τον Σεφέρη, τον Καραγκιόζη, την προφορική παράδοση και τον λαϊκό πολιτισμό, δούλεψε, μεταξύ 1995-2007, μια μυθιστορηματική και δοκιμιακή τριλογία με γενικό τίτλο "Το ίδιο και το άλλο" και με πειραματόζωο τον εαυτό του. Το 1986 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου και το 1996 με το Βραβείο μυθιστορήματος του περιοδικού "Διαβάζω".

Ο Βασίλης Αλεξίου (Σαλονίκη Θεσπρωτίας, 1959) σπούδασε Νομική και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία (Πανεπιστήμιο του Munster) και την Ισπανία (Πανεπιστήμιο της Salamanca) όπου (με υποτροφία του ΙΚΥ) παρουσίασε τη διδακτορική του διατριβή στον τομέα της Συγκριτικής Φιλολογίας. Εργάστηκε για χρόνια ως φιλόλογος καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση και από το 2003 διδάσκει Θεωρία της λογοτεχνίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ.

Ο Μάριος Α. Πουρκός γεννήθηκε στη Τριμίκλινη της Κύπρου. Πραγματοποίησε το σύνολο των σπουδών του στο Jagiellonian University στην Κρακοβία της Πολωνίας, από το οποίο απόκτησε τα ακόλουθα διπλώματα: Master of Arts στη Φιλοσοφία, Master of Arts στην Κοινωνιολογία, Master of Arts στην Ψυχολογία με κύρια ειδίκευση στην Κλινική Ψυχολογία, Μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Θρησκειολογία, Διδακτορικό δίπλωμα Ανθρωπιστικών Επιστημών στην Ψυχολογία. Εργάστηκε τριάμισι χρόνια ως επιστημονικός ερευνητής και βοηθός καθηγητή στο τμήμα Ψυχολογίας του ίδιου πανεπιστημίου στον τομέα της Αναπτυξιακής και Παιδαγωγικής Ψυχολογίας σε προγράμματα που αφορούσαν τις Ψυχοπαιδαγωγικές βάσεις της Γνωστικής, Υπαρξιακής και Κοινωνικο-ηθικής Μάθησης και Ανάπτυξης. Από το 1989 μέχρι το 1992 εργάστηκε σε οργανική θέση Παιδοψυχολόγου στο Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής όπου διατέλεσε υπεύθυνος στο Κέντρο Αποκατάστασης και Συμβουλευτικής Δυσλεκτικών Παιδιών και Εφήβων. Από το 1992 έως το 1996 δίδαξε στο ΠΕΚ Ηρακλείου ειδικά μαθήματα Παιδαγωγικής Ψυχολογίας. Από το 1989 μέχρι το 1992 δίδαξε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και στη συνέχεια εκλέχτηκε Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο της Παιδαγωγικής Ψυχολογίας στο ίδιο Τμήμα. Σήμερα είναι καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Βασικός πυρήνας των επιστημονικών του ενδιαφερόντων είναι οι ποιοτικές και οι βασισμένες στο σώμα, το παιχνίδι, την τέχνη και την αφήγηση μεθοδολογίες-μέθοδοι έρευνας και οι οικολογικές-συστημικές, κοινωνικο-ιστορικο-πολιτισμικές και πολυτροπικές-βιωματικές προσεγγίσεις των διαδικασιών μάθησης και προσωπικής ανάπτυξης. Έχει δημοσιεύσει πολλά κείμενα σχετικά με αυτά τα ζητήματα.

Η Ευαγγελή Αρ. Ντάτση γεννήθηκε στο Ριζοβούνι της επαρχίας Νικοπόλεως Πρεβέζης. Το 1969 αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το διάστημα 1981-1983 πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, όπου παρακολούθησε μαθήματα κοινωνικής και πολιτισμικής ανθρωπολογίας. Το διάστημα 1990-1991 παρακολούθησε στο Πανεπιστήμιο της Βενετίας μαθήματα ιστορικής ανθρωπολογίας. Εργάζεται ως αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Ο Χρήστος Δερμεντζόπουλος σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα και Ανθρωπολογία, Ιστορία και Θεωρία Κινηματογράφου στο Paris I - Sorbonne και στην Ecole des Hautes Etudes en Science στη Γαλλία. Διδάσκει Ανθρωπολογία της Τέχνης, Ιστορία των Πολιτισμών και Ιστορία-θεωρία του Κινηματογράφου στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και είναι μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Είναι συγγραφέας του βιβλίου "Το ληστρικό μυθιστόρημα στην Ελλάδα. Μύθοι, παραστάσεις, ιδεολογία" ("Πλέθρον", 1997) και συνεπιμελητής (με τον Μ. Σπυριδάκη) του συλλογικού τόμου "Ανθρωπολογία, κουλτούρα και πολιτική" ("Μεταίχμιο", 2004). Στον ίδιο οίκο διευθύνει τη σειρά "Κινηματογραφικές Σπουδές". Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται σε θέματα οπτικού πολιτισμού και λαϊκής κουλτούρας.

Ο Μανώλης Δαφέρμος (Αθήνα, 1967) είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πραγματοποίησε τις βασικές και μεταπτυχιακές του σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου Λομονόσωφ της Μόσχας. Το 1995 ανακηρύχθηκε διδάκτορας Φιλοσοφίας (Ph.D.) του παραπάνω πανεπιστημίου. Η ερευνητική του δραστηριότητα πραγματοποιείται στα πλαίσια του θεωρητικού προγράμματος της διεθνούς Λογικο-Ιστορικής σχολής. Έχει εκδώσει τις μονογραφίες: "Η πολιτισμική-ιστορική θεωρία του Vygotsky" (Ατραπός, 2002), "Περιθωριοποίηση και εκπαιδευτική ένταξη" (Ατραπός, 2006), "Το ιστορικό γίγνεσθαι της Ψυχολογίας. Από τις μυθολογικές αντιλήψεις περί της ψυχής ως την μετατροπή της Ψυχολογίας σε ανεξάρτητη επιστήμη" (Guterberg, 2010), "Rethinking cultural-historical theory. A dialectical perspective to Vygotsky" (Springer, 2018). Εργασίες του έχουν δημοσιευτεί στα ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά, πορτογαλικά και ρωσικά. Έχει υπηρετήσει ως μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της International Society of Cultural-historical Activity Research (ISCAR). Είναι μέλος της διεθνούς ερευνητικής ομάδας "Η Λογική της Ιστορίας".

Η Χρυσή Καρατσινίδου είναι επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα γαλλικής γλώσσας και φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Η Μαρία Καραΐσκου είναι Λέκτορας στο τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης με γνωστικό αντικείμενο "Νεοελληνική Φιλολογία: πεζογραφία και μικρό παιδί". Αποφοίτησε από το τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (King's College), απ' όπου της απονεμήθηκε ο τίτλος του Μaster of Arts στη Νεοελληνική Λογοτεχνία (1996). Στο ίδιο πανεπιστήμιο εκπόνησε και τη διδακτορική της διατριβή (ΡΗD) με τίτλο "The Formation of the Modern Greek Short Story: Critical Perspectives and Narrative Practice (1880-1920), 2002. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη νεοελληνική πεζογραφία, στη συγκριτική φιλολογία και στην παιδική λογοτεχνία.

Ο Νίκος Παπαχριστόπουλος είναι ψυχολόγος-ψυχαναλυτής. Σπούδασε ψυχολογία (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Φιλοσοφία (Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών), Κοινωνιολογία (Πάντειο Πανεπιστήμιο). Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην ψυχανάλυση (Paris VIII-Saint Denis), στην ψυχοπαθολογία (Paris VII-Denis Diderot), στη σημειολογία και τη λογοτεχνική θεωρία (Paris VII-Denis Diderot), στην ιστορία (Paris I-Pantheon-Sorbonne). Έχει συγγράψει, μεταφράσει και επιμεληθεί συγγράμματα για την ψυχανάλυση. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Εργάζεται ως ψυχαναλυτής στην Πάτρα και στην Αθήνα.