Άγιον Όρος: Κειμήλια Πρωτάτου

Ο Πλούταρχος Θεοχαρίδης είναι αρχιτέκτονας. Εργάζεται ως αναστηλωτής στη 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης.

Ο Ευθύμιος Τσιγαρίδας γεννήθηκε στην Βλάστη Κοζάνης το 1937. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και θεολογία στην Θεολογικής Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου. Το 1966 εισήλθε στον κλάδο των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, στην οποία υπηρέτησε έως το 1996, στην αρχή ως Επιμελητής και αργότερα ως Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Με την ιδιότητα αυτή εργάστηκε στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, στην Ήπειρο, στην Αιτωλοακαρνανία, στα Επτάνησα, στην Μακεδονία και επί μακρόν στο Άγιον Όρος. Το 1984 αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 1989 εκλέχτηκε καθηγητής της χριστιανικής αρχαιολογίας και τέχνης στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, θέση από την οποία απεχώρησε το 2004 ως ομότιμος καθηγητής. Η επιστημονική του δραστηριότητα είναι πλούσια. Έχει πραγματοποιήσει πολλές δημοσιεύσεις σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά που αναφέρονται κυρίως σε θέματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Το 1987, για το βιβλίο του "Οι τοιχογραφίες της Μονής Λατόμου (Όσιος Δαβίδ) Θεσσαλονίκης και η βυζαντινή ζωγραφική του 12ου αιώνα" τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει λάβει μέρος σε πολλά συνέδρια και συμπόσια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ο Βασίλης Δημητριάδης είναι ομότιμος καθηγητής τουρκολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ο Φλορίν Μαρινέσκου είναι ιστορικός-ερευνητής στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Σπούδασε στο Βουκουρέστι, στη Φιλοσοφική Σχολή του εκεί Πανεπιστημίου, όπου υποστήριξε και τη διδακτορική του διατριβή. Μέχρι το 1978 εργάστηκε στο Τμήμα Χειρογράφων και Σπάνιων Βιβλίων της Βιβλιοθήκης της Ρουμανικής Ακαδημίας, όπου ειδικεύτηκε στη ρουμανική κυριλλική παλαιογραφία (είναι ο μόνος παλαιογράφος με αυτήν την ειδικότητα στην Ελλάδα). Από το 1979 μέχρι σήμερα εργάζεται στο προαναφερόμενο Ινστιτούτο. Τα πεδία έρευνάς του είναι: οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ Ελλά��ας και Ρουμανίας, γενεαλογία φαναριώτικων οικογενειών, ο Ελληνισμός της Ρουμανίας, σχέσεις του Αγίου Όρους με τις περιοχές της σημερινής Ρουμανίας, ιστορία του ρουμανικού και του ελληνικού εντύπου, σχέσεις της Ηπείρου με Μολδαβία, Βλαχία και Τρανσυλβανία. Είναι μέλος επιστημονικών σωματείων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε σχεδόν 50 επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει συγγράψει οκτώ βιβλία και πάνω από 80 μελέτες και άρθρα (μόνος ή σε συνεργασία) και έχει βραβευτεί με το βραβείο Comnene της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Εραλδικής και Γενεαλογίας (Λουξεμβούργο 1994).

Ο Ιωακείμ Αθ. Παπάγγελος είναι δρ. αρχαιολόγος. Υπηρετεί στη 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης.

Ο Αγαμέμνων Τσελίκας είναι προϊστάμενος του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου και του Εργαστηρίου Συντήρησης Χειρογράφων του ΜΙΕΤ.

Η Χρυσάνθη Μαυροπούλου - Τσιούμη γεννήθηκε το 1939. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και ιστορία της τέχνης στη Χαϊδελβέργη. Πήρε το διδακτορικό δίπλωμά της το 1973 από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Η θητεία της στην Αρχαιολογική Υπηρεσία άρχισε το 1965 και διεκόπη για πέντε χρόνια από το 1969 έως το 1975, οπότε εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών και δύο χρόνια στη Γερμανία ως υπότροφος του Ιδρύματος Αlexander von Humboldt. Το 1975 επανήλθε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και το 1981, όταν πέρασαν αποκλειστικά στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων οι αναστηλώσεις των μνημείων της Θεσσαλονίκης μετά τους σεισμούς του 1978, ανέλαβε τη διεύθυνση της Εφορείας και συνέχισε το αναστηλωτικό έργο. Το διάστημα 1986-2006 ήταν καθηγήτρια της αισθητικής παιδείας στο τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 2007 είναι ομότιμη καθηγήτρια του ίδιου πανεπιστημίου. Επιστημονικά ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της βυζαντινής τέχνης, ιδιαίτερα όμως με τη βυζαντινή ζωγραφική.

Ο ομότιμος καθηγητής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Θανάσης Παλιούρας, εξ Αγρινίου ορμώμενος, περπατά στα μονοπάτια της ιστορικής και αρχαιολογικής έρευνας καθώς περιέρχεται, χρόνια τώρα, τις αυλές πότε τις βυζαντινές και πότε τις μεταβυζαντινές, ανάμεσα σε πόλεις ερειπωμένες, δρόμους ιστορικούς, θάλασσες πειρατικές, σπήλαια απόκρημνα, μνημεία ονομαστά και ταπεινά. Επισκέπτεται επώνυμους και ανώνυμους ζωγράφους, διαβάζει επιγραφές, μελετά τοιχογραφίες και φορητές εικόνες, προσκυνά θαυματουργές Παναγιές από τον Προυσό μέχρι την Βενετία, το Άγιον Όρος, την Κωνσταντινούπολη, το Σινά, τα Ιεροσόλυμα και την Καππαδοκία. Μέσα από τις ανασκαφές γυρίζει στο παρελθόν και ανασταίνει τον βυζαντινό πολιτισμό. Από πολύ νωρίς αγάπησε παράλληλα την ποίηση και σμίλεψε μικρά πεζά κείμενα. Μέσα του, μια ζωή, παλεύει ο αρχαιολόγος με τον λογοτέχνη.

Η Μαρία Βασιλάκη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια της ιστορίας της βυζαντινής τέχνης στο τμήμα ιστορίας, αρχαιολογίας και κοινωνικής ανθρωπολογίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Παράλληλα, ως επιστημονικός συνεργάτης του Μουσείου Μπενάκη έχει οργανώσει το πρόγραμμα "Σχέδια εργασίας των ζωγράφων μετά την Άλωση", το οποίο ασχολείται με τη μελέτη, έρευνα και τελική δημοσίευση των φακέλων των ανθιβόλων και των σχεδίων των μεταβυζαντινών ζωγράφων, που φυλάσσονται και ανήκουν στο Μουσείο Μπενάκη. Επίσης έχει οργανώσει για το Μουσείο Μπενάκη την έκθεση "Μήτηρ Θεού. Απεικονίσεις της Παναγίας στη βυζαντινή τέχνη" (Οκτώβριος 2000 - Ιανουάριος 2001). Έχει επιμεληθεί την έκδοση μονογραφιών, όπως: "Το πορτραίτο του καλλιτέχνη στο Βυζάντιο", Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997· "Βυζαντινές εικόνες: τέχνη, τεχνική, τεχνολογία", Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2002· "Images of the Mother of God. Perceptions of the Theotokos in Byzantium", Ashgate Aldrshot 2005, κ.ά. Μελέτες της πάνω σε θέματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά.