Έθνος και ταυτότητα

O Eρατοσθένης Γ. Kαψωμένος, από τα Xανιά της Kρήτης, είναι Kαθηγητής Nέας Eλληνικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Tμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1983 κ.ε.) και Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής. Πτυχιούχος και διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι [Αισθητική - Θεωρία της Τέχνης και του Πολιτισμού: Universite de Paris-Sorbonne (Paris I), Υφολογία - Σημειωτική της Λογοτεχνίας: Universite de Paris VII και Ecole des Hautes Etudes], έχει στρέψει την ερευνητική του προσπάθεια στους τομείς της Θεωρίας και της Ερμηνείας της Λογοτεχνίας. Υπήρξε ένας από τους εισηγητές στην Ελλάδα της Δομικής Θεωρίας και της Σημειωτικής (Αφηγηματολογία - Ποιητική - Κοινωνιοσημειωτική), καθώς και της Στατιστικής Υφολογίας. Την τελευταία δεκαετία το ερευνητικό του ενδιαφέρον έχει στραφεί προς τη Θεωρία του Πολιτισμού και την ανάλυση των πολιτισμικών φαινομένων. Με πρόσκληση των αντίστοιχων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, έχει πραγματοποιήσει επισκέψεις διδασκαλίας σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αυστραλίας. Είναι ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας (1978 κ.ε.), αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Σημειωτικών Εταιρειών των Βαλκανικών Χωρών (1997 κ.ε.) και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Διεθνούς Σημειωτικής Εταιρείας (1980 μέχρι σήμερα). Έχει αναπτύξει μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα των Διαπανεπιστημιακών Προγραμμάτων Συνεργασίας ERASMUS, LINGUA, ΣΩΚΡΑΤΗΣ/ERASMUS (1991 κ.ε.), με στόχο την ανάπτυξη των Νεοελληνικών Σπουδών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, λαογράφος και φιλόλογος Μ. Γ. Μερακλής γεννήθηκε το 1932 στην Καλαμάτα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Γοτίγγης της Γερμανίας, όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή. Το 1975 εξελέγη τακτικός καθηγητής λαογραφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του οποίου διετέλεσε και πρύτανης (1981-1982). Στο χρονικό διάστημα 1990-1999 δίδαξε το ίδιο αντικείμενο στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ύστερα από μετάκληση. Είναι προεδρος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και χρημάτισε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων. Έχει εκδώσει βιβλία αναφερόμενα στη λαογραφία και τη (νεοελληνική κατεξοχήν) φιλολογία και έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα άρθρα σχετικά με τα δύο αυτά αντικείμενα.

Ο Γιάννης Παπαμιχαήλ είναι σήμερα καθηγητής εκπαιδευτικής ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Από το 1992 έως το 2003 ήταν διευθυντής του Εργαστηρίου Πειραματικής Ψυχολογίας της Εκπαίδευσης και Διδακτικής των Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών και διευθυντής της έδρας ΟΥΝΕΣΚΟ στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης του ίδιου Πανεπιστημίου. Βιβλία του στην ελληνική γλώσσα είναι: "Εξατομίκευση και παγκοσμιοποίηση" (2 τόμοι), University Studio Press, 2001, "Αυτοκρατορία και συνειδήσεις", Gutenberg, 2005, "Πολιτικές ανεπάρκειες και κοινωνικές ψευδαισθήσεις στα ζητήματα της παιδείας: φεγγαράκι μου χλωμό...", Antilogos, 2007.

Η Ιωάννα Τσιβάκου είναι ομότιμη καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου. Πριν από την ακαδημαϊκή της καριέρα συνεργάστηκε με ξένες πολυεθνικές επιχειρήσεις στον τομέα της επιχειρηματικής διοίκησης και προγραμματισμού, ενώ αποτέλεσε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Καθ' όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας και της ερευνητικής της ενασχόλησης εντρύφησε στην Κοινωνιολογία των Οργανώσεων -δημοσίων και ιδιωτικών οργανισμών-, εστιάζοντας κυρίως στο φαινόμενο των θεσμών και των αλληλεπιδράσεών τους με τα δρώντα υποκείμενα, όπως και στις κοινωνικές σχέσεις των τελευταίων. Η επιστημονική της ενασχόληση την έφερε σε επαφή με τα μεγάλα θεωρητικά ρεύματα της Θεωρίας της Πράξης· επίσης, με τις συνέπειες επί της ανθρώπινης συνείδησης της ψηφιακής τεχνολογίας, αλλά και των νέων συνθηκών που εγκαθιστά η πληροφοριακή/διαδικτυακή συνεργασία στους χώρους της κοινωνικής δράσης. Το πιο πρόσφατο βιβλίο της, "Ατομικισμός και Φιλία: η ταυτότητα των Νέων Ελλήνων", έκδοση του οίκου Ι. Σιδέρης, το 2017, τιμήθηκε ως το καλύτερο κοινωνικο-φιλοσοφικό δοκίμιο από το ίδρυμα Φωτέα.

Ο ομότιμος καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης γεννήθηκε το 1947 στο Νυδρί Λευκάδας. Χρημάτισε Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου. Μέλος διεθνών επιστημονικών ενώσεων και επιστημονικών περιοδικών, έχει διδάξει σε πλήθος ξένων πανεπιστημίων και επί σειρά ετών στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Διετέλεσε Τιτουλάριος της έδρας Franqui στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, Διευθυντής Ερευνών (Directeur de Recherche) στο γαλλικό CNRS, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μάστερ Πολιτικής Επιστήμης με έδρα το I.E.P. του Παρισιού, ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτικής Επιστήμης (EPSNET), μέλος της Ανωτάτης Διοίκησης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας, καθηγητής και μέλος της διοίκησης του Μάστερ Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σιένας, επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Οραντέα, επίτιμο μέλος του ΔΙ.Κ.Α.Μ. του Α.Π.Θ., αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και της Διεθνούς Ακαδημίας Πολιτισμού της Λισαβόνας. Κυριότερα έργα του συγγραφέα: La théorie des révolutions chez Aristote, LGDJ, Παρίσι, 1975/1978 (ελλ. μτφ. Η θεωρία των επαναστάσεων στον Αριστοτέλη, Λιβάνης, 1982). Κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα (Επιμέλεια), ΕΕΠΕ, Εξάντας, Αθήνα,1977.Η ελληνική λαϊκή ιδεολογία. Κοινωνικο-πολιτική μελέτη του Δημοτικού Τραγουδιού, Λιβάνης, Αθήνα, 1979. Κοινωνική δυναμική και πολιτική αυτονομία. Τα ελληνικά κοινά της τουρκοκρατίας, Λιβάνης, Αθήνα, 1982. Πολιτικό σύστημα και πολιτική, Πολύτυπο, Αθήνα, 1985. Histoire de la Grèce, Hatier, Παρίσι, 1992. Μετά τον κομμουνισμό, (Επιμέλεια, ελλην. μτφ), Παπαζήσης, Αθήνα,1997. «Le citoyen dans la cité», in B. Badie, P. Perineau, Le citoyen, Presses des sciences po, Paris, 2000. «Religion et politique dans le monde Hellène. Le paradigme Grec et les églises Occidentales et Slaves», Revue de science politique Pôle Sud 17/2002. Το Ιερατείο, EPICOM, Αθήνα, 2000. Νεοτερικότητα και πρόοδος, Κάκτος, Αθήνα, 2001.Το αυταρχικό φαινόμενο, Παπαζήσης, Αθήνα 2003. Πολίτης και πόλις. Έννοια και τυπολογία της πολιτειότητας, Παπαζήσης, Αθήνα, 2003. La Grèce du politique, Montpellier, 2003. «De la démocratie. Questions de concepts et de méthode», Revista Estudos do Século XX, ‟Democraciaˮ». 17/2017, ‟Political Culture in Greece’’, in Takashi Inogushi, Jean Blondel (ed.), Globalization and Political Culture of Democracy, Τόκιο, 2003. Έθνος και ‟εκσυγχρονιστικήˮ νεοτερικότητα, Εναλλακτικές εκδόσεις, Αθήνα, 2006. ‟Political Science in Greeceˮ, in H.-D. Klingemenn (ed.), The State of the Political Science in Western Europe, Barbara Budrich Publishers, Opladen, Η δημοκρατία ως ελευθερία. Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, Πατάκης, Αθήνα, 2007. Ελληνικότητα και διανόηση (από κοινού με Μίκη Θεοδωράκη), Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2007. Η ελληνική δημοκρατία του Ρήγα Βελεστινλή, Παρουσία/Αρμός, Αθήνα, 2008. 12/2008. Οι νέοι, η ελευθερία και το κράτος, Ιανός, Αθήνα, 2009. «La crise de la paix et les racines de la guerre. Le déficit interprétatif de la modernité», Estudos do seculo XX, (Les crises du XXème siècle), 10/2010 Universidade de Coimbra, Οικονομικά συστήματα και ελευθερία, Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 2010. «Médias et système politique. L'enjeu politique du pluralisme culturel», Eurolimes, 12/2011. Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας, Ιανός, Αθήνα, 2011. De lʼ Europe politique; LʼHarmattan, Paris 2011. L’Europe et le Monde, LʼHarmattan, Paris 2011. ‟Citizenship and political action. The case of Political Europe’’, Ariane Landuyt (ed.), European Integration Process between History and New Challenges, II Mulino, Bologna, 2011. Κομματοκρατία και δυναστικό κράτος, Πατάκης, Αθήνα, 2012. ‟Il fenomeno autoritario in Europaˮ and ‟La dittatura militare in Grecia (1967-1974). Questioni di approccio del fenomeno autoritarioˮ, in Giuliana Laschi (dir), Memoria d’Europa, Ed. Franco Angeli, Milano, 2012. Οι Ολιγάρχες, Πατάκης, Αθήνα, 2014, «From the Nation of the State to the Nation of Society. The Political Challenge of the Emergence of a Cultural Polysemy of Collective Identities», στο Dana PANTEA, Ioan HORGA, Mircea BRIE (Επιμ.), The Image of the Other in the European Intercultural Dialogue, LAP Lambert Academic Publishing, Saarbrucken, Germany, 2017).‟Aristotle and the Democracyˮ, Demetra Sfendoni-Mentzou (Ed), Aristotle.Contemporary Perspectives on his Thought, De Gruyter 2018, Η Συριζαία Αριστερά ως ‟Νέα Δεξιάˮ, Πατάκης, Αθήνα, 2016. Γνώση και Μέθοδος, Παρουσία/Αρμός, 2017. Ελληνισμός και ελλαδικό κράτος, Δύο αιώνες αντιμαχίας, 1821-2021, Ποιότητα, Αθήνα 2021. Το ελληνικό κοσμοσύστημα τόμοι. Α, Β, Γ. Δ, Ε, ΣΤ, I. Σιδέρης, Αθήνα, 2006-2021.

Ο Κώστας Χατζηαντωνίου γεννήθηκε το 1965 στη Ρόδο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πολιτικές επιστήμες και δημόσια διοίκηση. Δοκιμιογράφος και πεζογράφος, έχει συνεργαστεί με έγκριτες περιοδικές και εγκυκλοπαιδικές εκδόσεις. Σήμερα διευθύνει το λογοτεχνικό περιοδικό "Κοράλλι". Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά. Έχει τιμηθεί με το βραβείο δοκιμίου του PENClub και το βραβείο Φωτέα για το βιβλίο του "Εναντίον του χρόνου". Το 2011 τιμήθηκε με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Union Prize for Literature) για το μυθιστόρημά του "Αγκριτζέντο", το οποίο μεταφράστηκε στα ιταλικά, τα πολωνικά, τα σερβικά, τα κροατικά και τα αλβανικά.

Ο Χαράλαμπος Μηνάογλου είναι διδάκτωρ νεώτερης ιστορίας του Tμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Ε.Κ.Π.Α και διευθυντής του Προτύπου Λυκείου της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά. Διετέλεσε υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση και του Ι.Κ.Υ. Έχει εργαστεί στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Πρόγραμμα ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ) και στο Κέντρον Ερεύνης Ιστορίας Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει δημοσιεύσει πέντε βιβλία και δεκάδες επιστημονικά άρθρα την Ελλάδα και το εξωτερικό. Εχρημάτισε μέλος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται κυρίως στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και ειδικότερα στον πνευματικό βίο των Ελλήνων, τους Έλληνες περιηγητές, την ελληνική ιστοριογραφία, τους Φαναριώτες, την Ελληνική Επανάσταση, τον Ανθελληνισμό και την εκκλησιαστική ιστορία