Κήρυγμα και ευχαριστία

Ο Γεώργιος Π. Πατρώνος είναι ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδαξε Ερμηνευτική και "Ερμηνεία της Καινής Διαθήκης, ενώ ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται ή συμβολή του στο ζήτημα της εσχατολογίας, καθώς εισήγαγε στην ορθόδοξη θεολογία τον όρο "λειτουργική έσχατολογία". Ο Γ. Πατρώνος γεννήθηκε το 1935 στο Λέχοβο της Φλώρινας και σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Συνέχισε με μεταπτυχιακά στην Οξφόρδη τής Αγγλίας στους τομείς των βιβλικών σπουδών και της Ιεραποστολής. Κατόπιν επισκέφθηκε τις χώρες της Ανατολικής Αφρικής και εργάσθηκε ιεραποστολικά μαζί με Έλληνες ιερείς, ως απεσταλμένος του ειδικού Γραφείου Εξωτερικής Ιεραποστολής της Εκκλησίας της Ελλάδος. Το 1975 υπέβαλε τη διδακτορική διατριβή του υπό τον τίτλο "Σχέσις παρόντος και μέλλοντος εις την περί βασιλείας του Θεού διδασχαλίαν της Ορθοδόξου θεολογίας" και αναγορεύτηκε Διδάκτωρ της Θεολογίας. Το 2002 ολοκλήρωσε την πανεπιστημιακή θητεία του στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Ως ακαδημαϊκός δάσκαλος διακρίθηκε τόσο στην εν λόγω Σχολή, όσο και στη Ριζάρειο και Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών. Προσέφερε ιεραποστολικό έργο στην Ουγκάντα, την Κένυα και την Τανζανία, ενώ το έργο ποιμαντικής διακονίας σε πολλά μέρη της Ελλάδας και της Κύπρου συνεχίζεται επί μία και πλέον πεντηκονταετία. Την τε-λευταία εικοσαετία συνεργάζεται με το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την Ορθόδοξη "Ιεραποστολή στην Άπω Ανατολή και στην ευρύτερη Ασία. Τα αυτοτελή έργα του ανέρχονται σε περισσότερα από τριάντα κείμενα.

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1935 και είναι καθηγητής της Ηθικής και της Κοινωνιολογίας του Χριστιανισμού στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από τα κυριότερα έργα του: Το διδασκαλικόν έργον του Ωριγένους, Θεσσαλονίκη 1960, Γρηγορίου Παλαμά, Πραγματείαι γραφείσαι κατά τα έτη 1341-1343, Θεσσαλονίκη 1966, Η χριστιανική κοινωνία και ο κόσμος, Θεσσαλονίκη 1967, Μέθεξις Θεού, Θεσσαλονίκη 1979, Soziologie des Christentums, Berlin 1981, Κείμενα πατερικής ηθικής, Θεσσαλονίκη 1982, The dedication of man, New York 1984, Etica e vita spirituale. Una prospettiva ortodossa, Bologna 1989, St. Gregoire Palamas. De le deification de l' etre humain, Lausanne 1990, Χρόνος και άνθρωπος, Θεσσαλονίκη 1992, Ορθόδοξη πνευματική ζωή, Θεσσαλονίκη 1993, Η εμπειρική θεολογία στην οικολογία και την πολιτική, Θεσσαλονίκη 1994, Orthodox spiritual life, Brookline Massachusetts 1994, Εισαγωγή στην ηθική, Η ηθική στην κρίση του παρόντος και την πρόκληση του μέλλοντος, Θεσσαλονίκη 1995 κ.ά.

Ο Βασίλειος Τ. Γιούλτσης γεννήθηκε στα Γιαννιτσά. Σπούδασε θεολογία, κοινωνιολογία και πολιτική οικονομία. Είναι καθηγητής της κοινωνιολογίας και της κοινωνιολογίας της θρησκείας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τα σημαντικότερα έργα του είναι: Θεολογία και διαπροσωπικαί σχέσεις κατά τον Μέγαν Φώτιον 1974, Πνευματικότητα και κοινωνική ζωή 1975, Κοινωνιολογία του αθεϊσμού 1984, Τυπολογία και ορολογία των κοινωνικών επιστημών 1993, Γενική κοινωνιολογία 1994-4η έκδοση, Κοινωνιολογία της θρησκείας 1996-3η έκδοση.

O π. Δημήτριος Β. Τζέρπος γεννήθηκε το 1946 στα Κούρεντα Ζίτσας Iωαννίνων. Είναι αριστούχος απόφοιτος του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς Ιωαννίνων και της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, της οποίας είναι επίσης αριστούχος διδάκτωρ. Έκανε επί τετραετία μεταπτυχιακές σπουδές στην Γερμανία και τη Γαλλία, όπου ειδικεύτηκε στην Λειτουργική. Το 1978 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1980 πρεσβύτερος, διακονών έκτοτε ως εφημέριος- πρωτοπρεσβύτερος στον Ιερό Ναό της Αγίας Φιλοθέης Αττικής. Το 2002 το Τμήμα Θεολογίας του ΕΚΠΑ τον εξέλεξε Λέκτορα και το 2007 αν. καθηγητή, όπου σε πτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο διδάσκει ως σήμερα το μάθημα της Λειτουργικής. Είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης Λειτουργιολόγων (SOL) και έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε πλείστα συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Υπήρξε επίσης επιμελητής των λειτουργικών εκδόσεων της Αποστολικός Διακονίας, και στη συνέχεια πρώτος γραμματεύς και σταθερό μέλος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Λειτουργικής Αναγεννήσεως, της οποίας το έργο συνετέλεσε καθοριστικά στην ανάπτυξη των λειτουργικών σπουδών στην Ελλάδα. Για την προσφορά του αυτή το 2006 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος του απένειμε "τον χρυσούν Σταυρόν του Αποστόλου Παύλου". Είναι έγγαμος με σύζυγο την θεολόγο Πολυτίμη Κατσίκα-Τζέρπου και πατέρας πέντε τέκνων. Τα σπουδαιότερα επιστημονικά του έργα είναι τα εξής: α) "Η ακολουθία του Νεκρωσίμου Ευχελαίου κατά τα χειρόγραφα ευχολόγια του 14ου-16ου αι." (Διδακτορική διατριβή). β) "Εφόδιον ζωής. Η μετάδοση της Θείας Κοινωνίας στους ασθενείς που αντιμετωπίζουν κίνδυνο θανάτου. Συμβολή στην Ποιμαντική Λειτουργική". γ) "Λειτουργική Ανανέωση. Δοκίμια λειτουργικής αγωγής κλήρου και λαού". δ) "Ο αγιασμός της ζωής των πιστών. Μελέτες επί των Ιερών Ακολουθιών του Μικρού Ευχολογίου". ε) "Η ώρα του θανάτου και η Ακολουθία εις Ψυχορραγούντα. Συμβολή στη μελέτη του Βυζαντινού Ευχολογίου". Μετέφρασε επίσης στα νέα ελληνικά τα εξής βιβλία: α) π. Αλεξάνδρου Σμέμαν, "Η Εκκλησία προσευχομένη. Εισαγωγή στη Λειτουργική Θεολογία". (Απόδοση απά τα Αγγλικά). β) H.J. Schulz, "Η Βυζαντινή Λειτουργία. Μαρτυρία πίστεως και συμβολική έκφραση". (Απόδοση από τα Γερμανικά).

O καθηγητής Σταύρος Δ. Πάνου γεννήθηκε στην Aθήνα. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Aθηνών, Mονάχου, Στρασβούργου και Παρισιού φιλοσοφία, κοινωνιολογία, πολιτικές επιστήμες και ψυχολογία. Πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Aθηνών, διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Mονάχου, Στρασβούργου και Θεσσαλονίκης, καθηγητής στα Πανεπιστήμια Mονάχου και Pέγκενσμπουργκ. Δίδαξε επίσης στα Πανεπιστήμια Στρασβούργου, Mπόχουμ, Φραγκφούρτης, Mύνστεφ, Aθηνών, Θεσσαλονίκης, Iωαννίνων και στο "Kέντρο Mεταπτυχιακών σπουδών" (Inter-University Centre of Postgraduate Studies) του Nτουμπρόβνικ. Συνεργάτης του Max-Planck-Institut. Iδρυτικό μέλος της "Eνώσεως Eλλήνων Πανεπιστημιακών Δυτικής Eυρώπης" και της πρώτης αντιδικτατορικής οργανώσεως στο εξωτερικό (Mόναχο). Eκδότης της σειράς "Kείμενα Φιλοσοφίας και Kοινωνιολογίας" (1978 κ.ε.) και της σειράς "Kείμενα" (1977 κ.ε.). Mέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών. Πρόεδρος του Eλληνικού Tμήματος της "Διεθνούς Eταιρείας Kοινωνικής Φιλοσοφίας και Φιλοσοφίας του Δικαίου" (IVR) και γεν. γραμματέας της "Διεθνούς Eταιρείας Φαινομενολογίας" (SIPH).

Ο Γεώργιος Μαρτζέλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε θεολογία, ιστορία και φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Αθηνών και Χαϊδελβέργης. Είναι καθηγητής στο Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. και διδάσκει ιστορία της ορθόδοξης θεολογίας και δογματική. Το συγγραφικό του έργο στα ελληνικά, γερμανικά, αγγλικά, ιταλικά καθώς και σε άλλες γλώσσες, ανέρχεται στις 100 και πλέον μελέτες.

Ο Δημήτριος Ι. Τσελεγγίδης είναι Καθηγητής της Ορθόδοξης Δογματικής στο Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ.

Ο Χρίστος Θ. Κρικώνης, είναι καθηγητής της Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας-Πατρολογίας και Ερμηνείας Πατερικών Κειμένων της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε στη Θεολογική και Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης· μεταπτυχιακές σπουδές έκανε στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, στο King's College University του Λονδίνου. Διδάκτωρ της θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, ανήλθε όλες τις βαθμίδες της πανεπιστημιακής ιεραρχίας. Διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας επί δύο θητείες (1991-93 και 1993-95) καθώς και Διευθυντής Τομέως (1989-91 και 2000-2002). Επίσης πρόεδρος της Ενώσεως Θεολόγων Βορ. Ελλάδος επί 10ετία (1987-1997) καθώς και υπεύθυνος-συντονιστής για το θεολογικό κύκλο του "Ανοικτού Πανεπιστημίου του Δήμου Θεσσαλονίκης". Μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών, συνοδικών επιτροπών της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Υπουργείου Παιδείας καθώς και διοικητικών συμβουλίων επιστημονικών Ιδρυμάτων. Έχει τιμηθεί με το οφφίκιο του Άρχοντος Ακτουαρίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου καθώς και με άλλες διακρίσεις από Εκκλησίες και Ιδρύματα. Έχει δημοσιεύσει περί τα 12 βιβλία και περισσότερες από 100 θεολογικές πραγματείες και μελέτες αναφερόμενες σε πατρολογικά, εκκλησιολογικά, ερμηνευτικά, ιστορικά, αγιολογικά, κοινωνικά και άλλα συναφή θέματα. Επίσης έκανε κριτικές εκδόσεις πατερικών έργων από ανέκδοτα χειρόγραφα, μεταφράσεις πατερικών έργων και βιβλιοκρισίες θεολογικού περιεχομένου.

Ο Παναγιώτης Σκαλτσής γεννήθηκε στο Αγρίδιο Βάλτου Αιτολωακαρνανίας. Σπούδασε Θεολογία στό Α.Π.Θ. και Λειτουργική στο Istituto Orientale της Ρώμης. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. και διδάσκει το μάθημα της Λειτουργικής. Είναι επίσης υπεύθυνος του Ναού της Σχολής, όπου κάθε εβδομάδα, στα πλαίσια της λειτουργικής εκπαίδευσης των φοιτητών τελούνται οι βυζαντινές θείες Λειτουργίες, αρχαίες θείες Λειτουργίες όπως Μάρκου, Ιακώβου, Αποστολικών Διαταγών και άλλες ακολουθίες του ασματικού και μοναχικού τυπικού. Είναι τακτικό μέλος των Συνοδικών Επιτροπών Θείας Λατρείας και Ποιμαντικού Έργου και Λειτουργικής Αναγεννήσεως. Έχει λάβει μέρος σε πολλά επιστημονικά λειτουργικά συνέδρια.

Ο Αθανάσιος Καραθανάσης γεννήθηκε το 1946 στο Βόλο. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής (1969), πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Iνστιτούτο Bυζαντινών και Mεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας (1969-1972), στη Σορβόννη (Paris IV) και στην Ecole Pratique des Hautes Etudes (1979-1981). Το 1985, έγινε πτυχιούχος της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και διδάκτωρ των ίδιων σχολών το 1975 και 1987 αντιστοίχως. Είναι υπότροφος της Ακαδημίας Αθηνών. Έλαβε μέρος σε επιστημονικά Συνέδρια, εντός και εκτός Ελλάδος. Από το 1969 έως το 1972 διετέλεσε επιστημονικός συνεργάτης-ερευνητής στο Eλληνικό Iνστιτούτο Bενετίας και από το 1974 έως το 1987 Eρευνητής του I.M.X.A. Tο 1984, εξελέγη υφηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1988 εξελέγη επίκουρος καθηγητής του Tμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Aθηνών και από το 1989 αναπληρωτής Καθηγητής της Iστορίας του Eλληνικού Πολιτισμού στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 1992, εξελέγη καθηγητής του ιδίου Πανεπιστημίου στο γνωστικό αντικείμενο της Iστορίας του Eλληνισμού. Διδάσκει στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Tμήματα Eλληνικής Φιλολογίας και Iστορίας - Eθνολογίας), καθώς και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Παιδαγωγικά Τμήματα). Tο 1999, εξελέγη Πρόεδρος του Tμήματος Ποιμαντικής και Kοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του A.Π.Θ. Είναι παντρεμένος με την Eλένη-Aιμιλία Παπαεμμανουήλ και έχει δύο κόρες.

Ο Βασίλειος Διονυσίου Κουκουσάς είναι Αναπληρωτής Καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ. Γεννήθηκε στην Κοζάνη. Σπούδασε στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΠΘ και μετεκπαιδεύτηκε στο Μπάρι και τη Ρώμη. Ασχολείται ιδιαίτερα με θέματα σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, ορθοδόξου παρουσίας στην Ιταλία, του Οικουμενικού και των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων.

Ο συγγραφέας καθηγητής Μιχ. Μακράκης, πτ. Θεολ. του Παν/μίου Αθηνών, μετεκπαιδεύτηκε στο Ρωσικό Ινστιτούτο Θεολογίας του Αγ. Σεργίου (Παρίσι) και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Καλιφορνίας (Μπέρκλεϋ), υποβάλλοντας ειδικές διατριβές για τον Λ. Τολστόι και τον Τζ. Σανταγιάνα, αντίστοιχα. Μετά την επστροφή του στην Ελλάδα υπηρέτησε ως Διευθυντής Εκδόσεων της Αποστολικής Διακονίας της Ε. Ε. Παράλληλα δίδαξε φιλοσοφία στο Διδασκαλείο Μ. Ε. στην ΑΣΚΕΔ και στη ΣΕΛΜΕ. Δρ. Θεολ. του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1979, με διατριβή για τον Τολστόι, έγινε υφηγητής της Φιλοσοφίας της θρησκείας, στο ίδιο Πανεπιστήμιο, με έργο του για τον Ντοστογιέφσκι, για το οποίο πήρε και Α΄ βραβείο λογοτεχνίας. Εκτός από Φιλοσοφία της θρησκείας, δίδαξε επίσης από το 1985 ως επίκουρος καθηγητής, αναπληρωτής καθηγητής και τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ψυχολογία της Θρησκείας και Φιλοσοφία στη Λογοτεχνία. Το 1992 έγινε Διεθυντής του Τομέα Θρησκειολογίας. Είναι μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων και της Εταιρείας Φίλων του Λαού. Έργα: Λευκές χώρες (1974), Η αίσθηση του θανάτου και ο πόθος για λύτρωση στον Τολστόι (1978), Εμμένεια και υπέρβαση στη φιλοσοφία του Kierkegaard (1983), Εισαγωγή στη φιλοσοφία της θρησκείας (1988), Φιλοσοφία της θρησκείας στη λογοτεχνία (1989), Τέχνη και ηθική (1991). Το πρόβλημα της αλήθειας στη φιλοσοφία της θρησκείας (1992), Ψυχολογία της θρησκείας (1993), Ιστορία της φιλοσοφίας της θρησκείας (1994), Ψυχαναλυτική ερμηνεία της θρησκείας (1995) κ.ά.

Ο Κωνσταντίνος Κορναράκης είναι Επίκουρος Καθηγητής Χριστιανικής Ηθικής στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1965. Σπούδασε Θεολογία στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Ψυχολογία στο τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του ιδίου Πανεπιστημίου. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Πατερική Θεολογία στο Πανεπιστήμιο του Durham (Αγγλία) και είναι διδάκτορας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε ως θεολόγος-καθηγητής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος και συγγραφέας της συγγραφικής ομάδας των βιβλίων Θρησκευτικών της Ε΄ Δημοτικού (εκπαιδευτικού και μαθητή).

Ο Εμμανουήλ Π. Περσελής γεννήθηκε στην Αίγυπτο και αποφοίτησε από το εξατάξιο Γυμνάσιο Κάσου (Δωδεκάνησα). Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών στο Πανεπιστήμιο του Lancaster (Αγγλία) σε θέματα χριστιανικής θρησκευτικής αγωγής και κοινωνιολογίας της θρησκείας και της θρησκευτικής εκπαίδευσης. Από το τελευταίο Πανεπιστήμιο απέκτησε τους μεταπτυχιακούς τίτλους Master of Arts in Religious Education (1979) και Ph. D. (1987). Είναι αναπληρωτής καθηγητής της θεωρίας και πράξης της χριστιανικής αγωγής στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, του οποίου διετέλεσε αναπληρωτής προέδρου (2002-3). Κατά το ακαδ. έτος 1987-88 δίδαξε ως ειδικός επιστήμων στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις ή εισηγήσεις σε πολλά επιστημονικά θεολογικά και παιδαγωγικά συνέδρια. Επίσης έχει επανειλημμένως εκπροσωπήσει το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας σε διάφορα διεθνή θεολογικά συνέδρια και διασκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στο εξωτερικό.

Γεννήθηκε το 1934 στην Αθήνα. Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1952-56) και με υποτροφία του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών και της Γερμανικής κυβερνήσεως, θεολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Gottingen και θεολογία και νομική στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών το 1970 και εκλέχθηκε υφηγητής του Κανονικού Δικαίου το 1980 και (τακτικός) καθηγητής το 1986. Διετέλεσε Πρόεδρος του "Φοιτητικού Θεολογικού Συνδέσμου", Αντιπρόεδρος της "Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων", Συγκλητικός Πρόεδρος του τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεν. Γραμματέας του Επικοινωνιακού και Μορφωτικού Ιδρύματος, της Εκκλησίας της Ελλάδος και μέλος σε διάφορες επιτροπές της Εκκλησίας και των υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού.