Μια συζήτηση για την ποίηση τώρα

Η Γιάννα Μπούκοβα είναι δίγλωσση ποιήτρια, πεζογράφος και μεταφράστρια, γεννημένη στη Σόφια, Βουλγαρίας. Έχει εκδώσει στα βουλγαρικά τρεις ποιητικές συλλογές, μία συλλογή διηγημάτων κι ένα μυθιστόρημα. Σπούδασε Κλασσική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας και σε δική της μετάφραση έχουν δημοσιευτεί στη χώρα της πάνω από δέκα βιβλία σύγχρονης ελληνικής ποίησης, το σύνολο του σωζόμενου έργου της Σαπφούς, τα άπαντα του Κάτουλλου και οι "Πυθιόνικοι" του Πινδάρου (Κρατικό βραβείο μετάφρασης 2012). Από το 1994 ζει στην Αθήνα. Είναι μέλος της πλατφόρμας "Greek Poetry Now" και της συντακτικής ομάδας του περιοδικού ποίησης "ΦΡΜΚ". Έχει λάβει μέρος στη διοργάνωση και την εκτέλεση παραστάσεων εναλλακτικής ανάγνωσης ποίησης, ποιητικών performance και διαδραστικών παιχνιδιών λόγου. Γράφει κριτικές και παρουσιάσεις ποιητικών βιβλίων. Στα ελληνικά κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή της "Ο ελάχιστος κήπος", εκδόσεις Ίκαρος 2006, σε μετάφραση του Δημήτρη Άλλου. Ποιήματα και πεζά της έχουν μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες, μεταξύ των οποίων αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, αραβικά και γερμανικά και έχουν συμπεριληφθεί σε πολλές ανθολογίες όπως "Austerity Measures: the new greek poetry" (Penguin Books, 2016, New York Review of Books, 2017), "Kleine Tiere zum Schlachten. Neue Gedichte aus Griechenlan" (Parasitenpresse, K?ln, 2017), "Best European Fiction 2017" (Dalky Archive, US) κ.α. Η ποιητική της συλλογή "Drapetomania" (Μικρή Άρκτος, 2018) γράφτηκε στα ελληνικά.

Ο Βασίλης Αμανατίδης είναι ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής, περφόρμερ. Γεννήθηκε το 1970 στην Έδεσσα. Μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορία της τέχνης ("Λόγος και Εικόνα στα χρόνια του Μοντερνισμού - Η ελληνική περίπτωση του Οδυσσέα Ελύτη"). Εργάστηκε ως εικαστικός επιμελητής στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, και δίδαξε ιστορία τέχνης και λογοτεχνία στη Δραματική Σχολή του Κ.Θ.Β.Ε. και σε άλλες σχολές. Πρωτοδημοσίευσε ποίηση το 1991 στο περιοδικό "Εντευκτήριο", από τις εκδόσεις του οποίου εκδόθηκε το 1999 το πρώτο του βιβλίο ποίησης "Υπνωτήριο - Εννιά νυχτικές παραβολές". Από τότε έχει εκδώσει άλλα επτά βιβλία ποίησης [πρόσφατα: "εσύ: τα στοιχεία", Νεφέλη, 2017 (Βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης), "μ_otherpoem: μόνο λόγος", Νεφέλη, 2014, 2η έκδοση: 2015, "7: ποίηση για video games", Νεφέλη, 2011 (υποψήφιο για το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού "Διαβάζω")], καθώς και τις συλλογές διηγημάτων "Ο σκύλος της Χάρυβδης" (Καστανιώτης, 2008), "Μη με φας" (Καστανιώτης, 2005), και τη συγκεντρωτική -αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη- επανέκδοσή τους στον τόμο "Πλαγκτόν: οι ιστορίες" (Νεφέλη, 2019). Δύο θεατρικά έργα του παίχτηκαν στη Θεσσαλονίκη, ενώ από το 2007 παρουσιάζει και ο ίδιος τα κείμενα και τα βιβλία του στο κοινό, με επιτελεστικές αναγνώσεις και λογοτεχνικές περφόρμανς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αξιοποιώντας χειροποίητα υλικά, τη σύγχρονη τεχνολογία και τη συνέργεια των υπόλοιπων τεχνών ("Τρικυμία: ένα video game", "μ_otherpoem: μόνο λόγος", "εσύ: τα στοιχεία", "_μ_otherlands_"). Ασχολείται με τη διδασκαλία της ποίησης ως δημιουργικής γραφής (μέσα από τη διοργάνωση μαθημάτων και σεμιναρίων στην Ελλάδα και στην Κύπρο), καθώς και με την επιμέλεια εικαστικών εκθέσεων και εκδηλώσεων λόγου και επιτέλεσης ("Μετα_σύνορα / Post_borders" - Ινστιτούτο Goethe και LABattoir, 2018, "3ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών" - 13η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, 2016, "Exulat: poeta in terra" - 50ά Δημήτρια, 2015, "Αιδώ/Εδώ" - Action Field Kodra, 2013). Ασχολείται, επίσης, με τη μετάφραση πεζογραφίας (Witold Gombrowicz, "Κόσμος", Νεφέλη, 2012, έργα του Isaac Bashevis Singer κ.ά.) και ποίησης [E. E. Cummings, "[μόνο με την άνοιξη] 44 ποιήματα", Νεφέλη, 2010 (υποψήφιο για το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης του ΕΚΕΜΕΛ), έργα των Bertolt Brecht, Russel Edson, Anne Carson κ.ά.]. Ποίηση και πεζογραφία του έχει δημοσιευτεί στα κυριότερα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά, ενώ δημοσιεύει δοκίμια και κριτική ποίησης σε εφημερίδες, λογοτεχνικά περιοδικά και ιστότοπους. Το 2018 συμμετείχε στον συλλογικό τόμο δοκιμίων "Μια συζήτηση για την ποίηση τώρα" (εκδόσεις [φρμκ]). Είναι σύμβουλος έκδοσης του περιοδικού "Εντευκτήριο" [όπου διατηρεί τη στήλη "μπονζάι" κριτικών "1x3x201 (λέξεις)"], μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού "[φρμκ]" (https://frmk.gr) και της διαδικτυακής πλατφόρμας "Greek Poetry Now" (www.greekpoetrynow.com), και εμπνευστής-επιμελητής του -ατελείωτου- ψηφιακού πρότζεκτ "λ_ink" (https://fairead.net/link). Από το 2014 είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ ποίησης, ενώ κείμενά του έχουν μεταφραστεί σε δεκατέσσερις γλώσσες και έχουν συμπεριληφθεί σε περιοδικά και ανθολογίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στα ρωσικά κυκλοφόρησε η δίγλωσση επιλογή ποιημάτων του "Ο λαγός και η εξοχή" (Stella Art Foundation, 2008), και στα γερμανικά βιβλίο με επιλεγμένα διηγήματά του ["(Ihr) Weinen", Nefeli, 2014]. [φωτογραφία: Κατερίνα Ηλιοπούλου]

Ο Βασίλης Λαμπρόπουλος γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή στις βυζαντινές και νεοελληνικές σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το 1980. Το επόμενο έτος εγκαταστάθηκε στην Αμερική, όπου από τότε σταδιοδρομεί ως καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας. Το 1999 έγινε ο πρώτος κάτοχος της έδρας C.P. Cavafy, στα τμήματα Κλασικών Σπουδών και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Michigan (ΗΠΑ). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται από τους προσωκρατικούς ως την ποιητική Γενιά του 2000, από τη λογοτεχνία ως τη φιλοσοφία και τη μουσική και από την "υψηλή" τέχνη ως τη "λαϊκή" κουλτούρα. Έχει γράψει και εκδώσει τα βιβλία: "Literature as National Institution: Studies in the Politics of Modern Greek Criticism" (1988), "The Rise of Eurocentricism: Anatomy of Interpretation" (1993) και "The Tragic Idea" (2006). Το επόμενο βιβλίο του έχει θέμα την επανάσταση ως τραγωδία στο Δυτικό θέατρο, από τους Ρομαντικούς ως τους Μεταποικιοκρατικούς. Έχει επιμεληθεί/συνεπιμεληθεί τα βιβλία: "The Text and Its Margins: Post-Structuralist Approaches to Twentieth-Century Greek Literature" (1985), "Twentieth-Century Literary Theory: An Introductory Anthology" (1987), καθώς και τα αφιερώματα "The Humanities as Social Technology" (περιοδικό "October", 1990) και "Ethical Politics" (περιοδικό "South Atlantic Quarterly", 1996). Συμμετέχει στη συντακτική επιτροπή πολλών επιστημονικών περιοδικών και σε άλλες επιτροπές επιστημονικών εταιρειών. Γράφει για θέματα ποίησης, μουσικής, φιλίας και πολιτικής στο ιστολόγιό του, https://poetrypiano.wordpress.com/, καθώς και για την τραγωδία της επανάστασης στο σύγχρονο δράμα, στην ιστοσελίδα http://tragedy-of-revolution.complit.lsa.umich.edu/. Είναι παντρεμένος με τη συνάδελφό του, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Michigan, Άρτεμη Λεοντή.

Η Κατερίνα Ηλιοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο τμήμα Χημείας και στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Metropolitan University, στο Λονδίνο. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας εικαστικών καλλιτεχνών "intothepill" [www.intothepill.net]. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές "Ο κύριος Ταυ", Μελάνι 2007 (βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού "Διαβάζω"), "Άσυλο", Μελάνι 2008, "Το βιβλίο του χώματος", Μελάνι 2011 και το ποιητικό/φωτογραφικό βιβλίο "Gestus", μαζί με τον Γιάννη Ισιδώρου (Αλφειός/[ΦΡΜΚ], 2014). Έχει επιμεληθεί και μεταφράσει στα ελληνικά δύο βιβλία με ποιήματα της Sylvia Plath ("Ποιήματα", εκδ. Κέδρος, 2003 και "Άριελ", εκδ. Μελάνι, 2012 -και τα δύο μαζί με την αδελφή της Ελένη Ηλιοπούλου), ένα βιβλίο με ποιήματα της Αντριάνας Καλφοπούλου ("Ξένη, ξένο, ξενιτιά", εκδ. Μελάνι, 2013), καθώς και ποίηση των Mina Loy, Ted Hughes και Robert Hass για τα περιοδικά "Ποίηση", "Ποιητική" και ".e-poema.." [www.e-poema.eu]. Συνεπιμελείται την πλατφόρμα για τη σύγχρονη ελληνική ποίηση "Greek Poetry Now" [www.greekpoetrynow.com] και είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας "Poetry Now", η οποία διοργανώνει συζητήσεις, παρουσιάσεις και γεγονότα που αφορούν τη σύγχρονη ποίηση. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του λογοτεχνικού περιοδικού [ΦΡΜΚ] -Φάρμακο. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή μεταφραστικά και συγγραφικά προγράμματα, φεστιβάλ και Μπιενάλε ("Karaoke Poetry Bar"/διοργάνωση: intothepill, 1η Μπιενάλε της Αθήνας, 2007, Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, 2009, Word Express, 2009, Voix de la Mediterrane -France 2010, κ.ά). Ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε αγγλόφωνα λογοτεχνικά περιοδικά. Η ποίησή της έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, τουρκικά και βουλγαρικά.

Η Φοίβη Γιαννίση γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Ε.Μ.Π. (1988), και υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στην περιοχή "Langues, histoire et civilizations des Mondes Anciens" στο Πανεπιστήμιο Lyon II- Lumiere το 1994. Είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στις γνωστικές περιοχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και της πολιτισμικής ανθρωπολογίας, και μέλος της ομάδας δράσεων στην πόλη "Αστικό Κενό". Ιδρυτικό μέλος και συνεκδότρια του περιοδικού "Μαύρο Μουσείο", τη δεκαετία του '80, έχει εκδώσει τiς ποιητικές συλλογές "Αχινοί" (Αθήνα, 1995), "Ραμαζάνι" (Αθήνα 1997), "Θηλιές" (Νεφέλη, 2005) και "Ομηρικά" (Κέδρος, 2009). Έχει επίσης εκδώσει ποιήματά της στα περιοδικά "Ποίηση", "Ποιητική", καθώς και στα ηλεκτρονικά περιοδικά "e-poema.eu" και "poeticanet.gr". Στο πλαίσο της 1ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας, συμμετείχε στο project Karaoke Poetry Bar (12-18/11/2007). Εκτός από την ποίηση ασχολείται με το δοκιμιακό λόγο περί ποιητικής (σχέση ποίησης με κατασκευή, χώρο, τοπίο, σώμα, φωνή). Στο βιβλίο της "Recits des voies: chant et cheminement en Grece archaique", Grenoble, 2006, επικεντρώνεται στην ποιητική της οδού στην αρχαϊκή λυρική ποίηση. Άλλα δοκίμια της, δημοσιευμένα σε δικτυακούς τόπους: "Οι φωνές του ποιήματος (α'+β'), με αφορμή το ποίημα "Η Σίβυλλα στο παιδί" της Μαρίνας Τσβετάγεβα" (www.e-poema.eu), και "Σωματοτοπία στην ποίηση: ένα παλιομοδίτικο θέμα;" (www.e-poema.eu). Τα τελευταία δύο χρόνια ερευνά το θέμα της εκφώνησης ποίησης με δράσεις απαγγελίας in situ: Bar Dasein (απαγγελία από την συλλογή "Ομηρικά" την Κυριακή 8-6-08), Εργαστήριο Territual Paou (Territual Paou, 29-8 έως 7-9-008, Μονή Αγίου Νικολάου στην Πάου Αργαλαστής , έργο: "Ικεσίες Ι, ΙΙ, ΙΙΙ"), EU-ROMA, Δράση 02 (Διεθνές Συμπόσιο με τίτλο "Building Together", έργο: "O ανθοπώλης", 8-3-09), 2η Μπιενάλε Αθήνας 2009, Ομάδα Φιλοπάππου (Παραλία Φαλήρου, 27-6-09, έργο: "Έα Εκείνα"). Μαζί με τον Α.Tzonis είναι συγγραφέας του βιβλίου: "Classical Greek Architecture: The Construction of the Modern", Flammarion, 2004 (κυκλοφορεί επίσης σε γαλλική και γερμανική μετάφραση). Το καλοκαίρι του 2010 ήταν επιμελήτρια-επίτροπος, μαζί με τον Ζήση Κοτιώνη, της ελληνικής συμμετοχής στη 12η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, κατασκευάζοντας το έργο με τίτλο "Κιβωτός: Παλαιοί Σπόροι για Νέες Καλλιέργειες", το οποίο εκτέθηκε μεταξύ 30.3 - 22.5.2011 και στο Μουσείο Μπενάκη (στο έργο συνεργάστηκαν επίσης οι Ορέστης Δαβίας -φυτογενετικό υλικό, Γιάννης Ισιδώρου -οπτική και ηχητική εγκατάσταση, Κώστας Μανωλίδης -τοπιακές τοπολογίες, Μαρία Παπαδημητρίου -εργαστήριο σπορείας, και Αλέξανδρος Ψυχούλης -οδηγός για τον επίδοξο κηποτέχνη-καλλιεργητή της αστικής ζωής).

Ο Θεόδωρος Χιώτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Είναι ποιητής και θεωρητικός της λογοτεχνίας. Σπούδασε κλασική φιλολογία και είναι υποψήφιος διδάκτορας νεοελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει συντάξει εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στην ανοιχτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Έχει δημοσιεύσει κριτικά κείμενα και κεφάλαια ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος σε συλλογικούς τόμους. Σήμερα εργάζεται ως υπεύθυνος του Αρχείου Καβάφη στο Ίδρυμα Ωνάση. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά στην Ελλάδα, Αγγλία, ΗΠΑ, Αυστραλία, Σουηδία και Κροατία. Το 2015 μετέφρασε στα αγγλικά και επιμελήθηκε τη συλλογική έκδοση με έργα νέων Ελλήνων ποιητών, "Futures: Poetry of the Greek Crisis", που κυκλοφόρησε στην Αγγλία από τον εκδοτικό οίκο Penned in the Margins.

Ο Παναγιώτης Ιωαννίδης γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα, όπου και ζει. Έχει εκδώσει τρία βιβλία ποίησης από τις εκδόσεις Καστανιώτη: "Το σωσίβιο" (2008, β' έκδ. 2009), "Ακάλυπτος" (2013), "Πολωνία" (2016). Ποιήματα, δοκίμια, κριτικά σημειώματα και μεταφράσεις του (ποιημάτων των S. Heaney, T. Gunn, R. Creeley, A. Motion, M. Symmons Roberts, D. Harsent, κ.ά.) δημοσιεύονται σε περιοδικά από το 1994. Παρουσιάστηκε στις εκδηλώσεις "16 Νέοι Έλληνες Ποιητές" της Θεατρικής Εταιρείας "Πράξη" (1997) και έλαβε το Β' Βραβείο Ποίησης στην "Πρώτη Συνάντηση Νέων Δημιουργών (Σχολή Βακαλό)" (1998). Είναι υπεύθυνος για την ποίηση στην επιθεώρηση βιβλίου "The Books' Journal", βασικός συνεργάτης του περιοδικού για τη διερεύνηση του ποιητικού φαινομένου "[ΦΡΜΚ]", διοργανωτής και επιμελητής της σειράς μηνιαίων ποιητικών αναγνώσεων "Με τα λόγια (γίνεται)". Στο 28ο Συμπόσιο Ποίησης (Ρίο, 2008), παρουσίασε, από κοινού με τον Θεοδόση Τάσιο, την εισήγηση "Ποίηση και εικόνα", ενώ στο 31ο Συμπόσιο Ποίησης (Ρίο, 2011), την ανακοίνωση "Πότε (δεν) βρίσκεται σε κρίση η ποίηση;" Από το 2006, συνεργάζεται με εικαστικούς για την παρουσίαση της ποίησης σε συνομιλία με εικαστικά έργα (π.χ. με τις Ελένη Θεοφυλάκτου, 2007, και Έφη Παναγούλα, 2010), στα πλαίσια εικαστικών εγκαταστάσεων ("blind date #12", Βιομηχανικός Χώρος, Κειριαδών και Σφηττιών, Αθήνα, 2006, με την Μαρία Κόντη - "Εικονο-ποίηση", Ίδρυμα Μ. Κακογιάννη, Αθήνα, 2011), και σε ζωντανές δράσεις (2η Μπιεννάλε της Αθήνας / 'Heaven', "Ποιητική Κατοικία Αρκαδία", 2009). Το ιστολόγιό του είναι: http://xylokopoi.blogspot.gr.

Ο Ορφέας Απέργης (Αθήνα, 1974) είναι ποιητής, δοκιμιογράφος, μεταφραστής και performer. Ποιήματα, μεταφράσεις και δοκίμιά του έχουν δημοσιευτεί μεταξύ άλλων στα περιοδικά Ποίηση, Ποιητική, Νέα Εστία και Books' Journal από το 2006 και εξής. Από το 2013 συνεργάζεται κυρίως με το λογοτεχνικό περιοδικό Φάρμακο, του οποίου είναι συντάκτης. Κρατάει τη στήλη πολιτισμικής κριτικής "Τεχνολογίες" στα Νέα και τη στήλη "Ut poesis" στo Books' Journal. Πιο πρόσφατα βιβλία του "Η γλώσσα τους" (ποιήματα, εκδόσεις Νεφέλη, 2019) και "Ποίηση Τώρα" (συλλογικός τόμος με δοκίμια, εκδόσεις φρμκ, 2018). Συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του, με τίτλο "Υ", κυκλοφόρησε το 2011 από τις εκδόσεις Πατάκη. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά και Σουηδικά, και περιλαμβάνονται στις πρόσφατες ανθολογίες "Futures: Poetry of the Greek Crisis" [Μέλλοντα: Ποίηση της ελληνικής κρίσης, 2015, στα Αγγλικά], "La Busqueda del Sur" [Σε αναζήτηση του Νότου, 2016, στα Ισπανικά], "Kleine Tiere zum Schlachten" [Μικρά ζώα επί σφαγή, 2018, στα Γερμανικά] και "Dichtung mit Biss" [Ποίηση με πείσμα, 2018, επίσης στα Γερμανικά]. Έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Byron, Emily Bronte, Browning, MacNeice, Larkin, Hill, Muldoon, Williams, Bishop και Duncan. Το 2018 έγραψε το θεατρικό ("Βρικόλακες"), εμπνευσμένο από τον Ίψεν, που ανέβηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κωνσταντάτου, και απέδωσε στα Αγγλικά τη διασκευή των Ορνίθων που ανέβασε ο Νίκος Καραθάνος στη Νέα Υόρκη (St. Ann's Warehouse).