Ο Λακάν και η επιστήμη

Ο Γιάννης Σταυρακάκης είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με γνωστικό αντικείμενο "Ανάλυση του πολιτικού λόγου". Σπούδασε πολιτική επιστήμη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές (MA) στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Essex, από όπου έλαβε και το διδακτορικό του δίπλωμα στο πλαίσιο του προγράμματος για την "Ιδεολογία και την Ανάλυση Λόγου" (Ideology and Discourse Analysis Program). Ο τίτλος της διδακτορικής του διατριβής ήταν "New Directions in the Theory of Ideology and the Case of Green Ideology". Στη συνέχεια εργάστηκε στα Πανεπιστήμια του Essex και του Nottingham, ενώ άρχισε να διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2006. Ασχολείται ερευνητικά με τη σύγχρονη πολιτική θεωρία (με έμφαση στις ψυχαναλυτικές και μετα-στρουκτουραλιστικές προσεγγίσεις) και με την ανάλυση της ιδεολογίας και του πολιτικού λόγου στις κοινωνίες της ύστερης νεωτερικότητας (με έμφαση στη μελέτη της πολιτικής οικολογίας, του λαϊκισμού και του αντιλαϊκισμού, της μετα-δημοκρατίας, αλλά και των σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών). Στις κυριότερες δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται οι μονογραφίες Lacan and the Political (Routledge, 1999· ελλ. μτφρ. Ψυχογιός, 2008) και The Lacanian Left (Edinburgh University Press/State University of New York Press, 2007· ελλ. μτφρ. Σαββάλας 2012) καθώς και η (από κοινού με τον Νικόλα Σεβαστάκη) μελέτη, Λαϊκισμός, αντιλαϊκισμός και κρίση (Νεφέλη, 2012). Έχει συνεπιμεληθεί, μεταξύ άλλων, τους συλλογικούς τόμους Φύση, κοινωνία και πολιτική (Νήσος, 1997), Discourse Theory and Political Analysis (Manchester University Press, 2000), Lacan & Science (Karnac, 2002· ελλ. μτφρ. Ροπή, 2017), Όψεις λογοκρισίας στην Ελλάδα (Νεφέλη, 2008) και Το πολιτικό στη σύγχρονη τέχνη (Εκκρεμές, 2008). Είναι επίσης εκ των συγγραφέων των μελετών Φύση, κοινωνία, επιστήμη στην εποχή των "τρελών αγελάδων": διακινδύνευση και αβεβαιότητα (Νεφέλη, 1999) και Νεολαία: ο αστάθμητος παράγοντας; (Πολύτροπον, 2008). Εξάλλου, στα πιο πρόσφατα εκδοτικά του εγχειρήματα συγκαταλέγονται η εισαγωγική μελέτη, Λαϊκισμός: Μύθοι, στερεότυπα και αναπροσανατολισμοί (ΕΑΠ, 2019) και η επιμέλεια του συλλογικού τόμου, The Routledge Handbook of Psychoanalytic Political Theory (Routledge, 2020). Διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης, στο πλαίσιο της οποίας συμμετείχε στην ίδρυση του Θεματικού Δικτύου για την Ανάλυση Πολιτικού Λόγου. Υπήρξε συνιδρυτής του Specialist Group για τον λαϊκισμό της βρετανικής Political Studies Association, ενώ το διάστημα 2014-5 λειτούργησε ως Κύριος Ερευνητής του ερευνητικού προγράμματος "POPULISMUS: Λαϊκιστικός λόγος και δημοκρατία". Ζει στη Θεσσαλονίκη.

Ο Ζακ-Αλέν Μιλέρ είναι ψυχαναλυτής, μέλος της Σχολής του Φροϊδικού Αιτίου (Γαλλία). Υπήρξε πρωτεργάτης της από τη στιγμή που δημιουργήθηκε, το 1981. Είναι επίσης ο ιδρυτής, το 1992, της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχανάλυσης (Π.Ε.Ψ.), της οποίας διετέλεσε γενικός εκπρόσωπος στη διάρκεια των δέκα πρώτων χρόνων της λειτουργίας της. Ο Ζακ-Αλέν Μιλέρ διευθύνει το Ινστιτούτο του Φροϊδικού Πεδίου, οργανισμό που παρέχει ψυχαναλυτική κλινική εκπαίδευση και αποτελείται από το σύνολο των Κλινικών Τμημάτων ανά τον κόσμο. Το νεαρότερο από αυτά είναι το Αθηναϊκό Παράρτημα Κλινικών Σπουδών που ιδρύθηκε από τον ίδιο το Νοέμβριο του 2003. Διευθυντής του τομέα ψυχανάλυσης του πανεπιστημίου Paris VIII, ο Ζακ-Αλέν Μιλέρ παραδίδει χωρίς διακοπή, από το 1972, ένα εβδομαδιαίο μάθημα με τίτλο "Ο λακανικός προσανατολισμός". Μαθητής των Ρ. Μπαρτ, Λ. Αλτουσέρ, Μ. Φουκώ και Ζ. Ντερριντά, στην Ecole Normale Superieure, από την οποία αποφοίτησε, ο Ζακ-Αλαίν Μιλλέρ σήμερα αποτελεί, αδιαμφισβήτητα, τη σημαντικότερη προσωπικότητα του ψυχαναλυτικού κόσμου. Το έργο του-ανέκδοτο στο μεγαλύτερο του μέρος- αριθμεί πλέον των είκοσι πέντε σεμιναρίων, τα οποία, εν μέρει, δημοσιεύονται σε διάφορα ψυχαναλυτικά περιοδικά (la Cause freudienne, Quarto, Mental κ.τ.λ.), ενώ συγχρόνως μεταφράζονται σε πολλές γλώσσες.

Ο Slavoj Zizek γεννήθηκε το 1949 στη Σλοβενία. Είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας και ψυχανάλυσης, έχει εργαστεί στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνας και σήμερα διευθύνει το Διεθνές Κέντρο Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Κολέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Το συγγραφικό και ερευνητικό του έργο είναι πολυδιάστατο και πολύπλευρο. Σημαντικό μέρος του επικεντρώνεται στην ανάδειξη της ριζοσπαστικής πολιτικής και φιλοσοφικής σημασίας της λακανικής ψυχανάλυσης. Στα βιβλία του, που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, περιλαμβάνονται και τα εξής: "Les plus sublime des hysteriques: Hegel passe", (1988), "The Sublime Object of Ideology" (1989), "Looking Awry: An Introduction to Jacques Lacan through Popular Culture (1991), "Enjoy your Symptom!: Jacques Lacan in Hollywood and Out" (1991), "Tarrying with the Negative" (1993), "The Metastases of Enjoyment" (1994), "The Plague of Fantasies" (1997), "The Ticklish Subject: The Absent Centre of Political Ontology" (1999), "The Fragile Absolute" (2000), "On Belief" (2001), "Μίλησε κανείς για ολοκληρωτισμό;" (Scripta, 2002).

Ο Bruce Fink είναι Καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήµιο Duquesne και ασκεί συστηµατικά το επάγγελµα του ψυχαναλυτή. Είναι συγγραφέας του βιβλίου "The Lacanian Subject: Between Language and Jouissance", συνεπιµελητής δύο συλλογών κειµένων για τον Jacques Lacan και µεταφραστής (στα αγγλικά) των "Σεµιναρίων" ΧΧ και VIII, καθώς και των "Ecrits" (νέα πλήρης έκδοση).