“Η ματιά των άλλων”: Προσλήψεις προσώπων που σφράγισαν τρεις αιώνες (18ος-20ός)

Ο Νίκος Θεοτοκάς σπούδασε στην Αθήνα και στο Παρίσι. Σήμερα διδάσκει Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι τακτικός συνεργάτης του π. "Ο πολίτης" καια της εφ. "Η Αυγή". Μαζί με τον Νίκο Κοταρίδη και τον Παντελή Λέκκα διευθύνουν το περιοδικό "Δοκιμές".

Η Ευδοκία Ολυμπίτου γεννήθηκε το 1962 στην Καβάλα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εκπόνησε στη συνέχεια τη διδακτορική της διατριβή με θέμα την οργάνωση του χώρου στην Πάτμο (16ος-19ος αι.). Μεταξύ 1994-2003 συνεργάστηκε με το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, και το 2003 εκλέχθηκε επίκουρη καθηγήτρια εθνολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Τα κύρια επιστημονικά της ενδιαφέροντα ήταν η μελέτη του υλικού πολιτισμού των προβιομηχανικών κοινωνιών, η οργάνωση και οι χρήσεις του δομημένου χώρου και της υπαίθρου. Ήταν μέλος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού -περιοδικό "Μνήμων" και της Ελληνικής Επιτροπής για την Προστασία της Βιομηχανικής Κληρονομιάς. Στα έργα της περιλαμβάνονται το "Αρχείο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ/Συλλογή ΑΣΚΙ, κατάλογοι και ευρετήρια", 2000 (σε συνεργασία με τον Δημήτρη Δημητρόπουλο), το "Άνθρωποι και παραδοσιακά επαγγέλματα σε νησιά του Αιγαίου", 2003 (σε συνεργασία με την Κατερίνα Κορρέ-Ζωγράφου), συμμετοχές σε συνέδρια και συλλογικά έργα, καθώς και η επιμέλεια του τόμου με κείμενα του Αντώνη Μπριλλάκη, "Διαδρομές και αναζητήσεις της Αριστεράς μετά τον Εμφύλιο", 2010 (σε συνεργασία με τον Ηλία Νικολακόπουλο). Για πολλά χρόνια πρωτοστάτησε στις τοπικές πρωτοβουλίες και κινήσεις του Χαλανδρίου, της περιοχής όπου ζούσε. Μάλιστα, στις δημοτικές εκλογές του 2010 ήταν υποψήφια με τον συνδυασμό "Αντίσταση με τους Πολίτες του Χαλανδρίου". Πέθανε στην Αθήνα στις 17 Μαΐου 2011, σε ηλικία μόλις 49 ετών.

Ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος είναι ιστορικός, ομότιμος διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΙΝΕ/ΕΙΕ).

Ο Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης σπούδασε πολιτικές επιστήμες και νεότερη ιστορία στα Πανεπιστήμια Wesleyan και Harvard των ΗΠΑ. Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Harvard (1979), από το 1980 διδάσκει ιστορία των πολιτικών θεωριών στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου από το 1987 είναι καθηγητής της πολιτικής επιστήμης. Μεταξύ 1980-1995 διετέλεσε διευθυντής του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και εν συνεχεία γενικός γραμματέας του Δ.Σ. του. Το 2000 εκλέχτηκε διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΙΝΕ/ΕΙΕ).

Ο Δημήτρης Δημητρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι ιστορικός και εργάζεται στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Έχει ασχοληθεί κατά κύριο λόγο με την ιστορία της περιόδου της οθωμανικής κυριαρχίας. Έχει δημοσιεύσει μελέτες με θέματα που αφορούν τη νεότερη ιστορία, καθώς και τα βιβλία "Η Μύκονος τον 17ο αιώνα. Γαιοκτητικές σχέσεις και οικονομικές συναλλαγές", "Ο πληθυσμός των νησιών του Αιγαίου κατά την περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας", κ.ά.

Ο Χρήστος Λούκος είναι Καθηγητής της Ιστορίας των Νεοτέρων Χρόνων στο Πανεπιστήµιο Κρήτης. Τα ερευνητικά και διδακτικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην Ιστορία της Επανάστασης του 1821, στην κοινωνική ιστορία των πόλεων και στην ιστορία της Λατινικής Αµερικής. Είναι µέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισµού «Μνήµων» και µετέχει στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού Μνήµων.

Γεννήθηκε στο Μανταμάδο Μυτιλήνης το 1948. Το 1972 αποφοίτησε από το Ιστορικό και Αρχαιολογικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου το 1994 υποστήριξε την διδακτορική διατριβή του με αντικείμενο το επιτίμιο του Αφορισμού και τη χρήση του κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Από το 1976-1978 διετέλεσε υπότροφος-ερευνητής στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας, όπου ασχολήθηκε με το εμπορικό αρχείο της αθηναϊκής οικογένειας Περούλη. Από το 1979 εργάζεται στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με την ιδιότητα του Δόκιμου Ερευνητή (1990), εντεταλμένου ερευνητή (1995), κύριου ερευνητή (1998) και διευθυντή ερευνών (2003). Έχει εργαστεί στο ερευνητικό έργο που οδήγησε στην έκδοση του Αρχείου Αλή πασά της Γενναδείου Βιβλιοθήκης (υπεύθυνος Β. Παναγιωτόπουλος), στην επεξεργασία καταλόγου συνδρομητών βιβλίων της περιόδου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (1749-1821, υπεύθυνος Φ. Ηλιού), ενώ από το 1983 αποτελεί μέλος του Προγράμματος "Θεσμοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία, 15ος-19ος αιώνας" (υπεύθυνος Δ.Γ. Αποστολόπουλος). Έχει λάβει μέρος σε πολλά επιστημονικά συνέδρια και ερευνητικές αποστολές και έχει δημοσιεύσει βιβλία και μελέτες σχετικά με τα παραπάνω θέματα καθώς και με θέματα σχετικά με την ιστορία της Βενετοκρατίας και την ιστορία της Λέσβου. Είναι μέλος επιστημονικών εταιριών και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Ο Ερανιστής" του Ομίλου Μελέτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Από το 2003-2009 διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Παν/μιο.

Ο Διονύσης Τζάκης διδάσκει στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).

Η Ουρανία Πολυκανδριώτη είναι Φιλόλογος, κύρια ερευνήτρια (Β΄ βαθμίδα) στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Συμμετέχει στο πρόγραμμα του ΙΝΕ "Γραμματολογία, 15ος-19ος αι." (τομέας Ιστορία του Πολιτισμού, της Παιδείας και των Επιστημών), καθώς και σε διεθνή ερευνητικά δίκτυα και προγράμματα. Οι δημοσιεύσεις και τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη νεοελληνική και συγκριτική φιλολογία, και ειδικότερα στην ιστορία των λογοτεχνικών ειδών, σε ζητήματα ταυτότητας στη λογοτεχνία και σε ζητήματα προσωπικού λόγου (αυτοβιογραφία, απομνημονεύματα).

Η Μαρία Χριστίνα Χατζηιωάννου είναι διδάκτωρ της Ιστορίας και ειναι Διευθύντρια Ερευνών στον κλάδο της Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο ΙΙΕ/ΚΝΕ του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Έχει σπουδάσει στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ιστορικό - Αρχαιολογικό Τμήμα), καθώς και στο πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης (Scuola di Perfezionamento di Storia Medioevale e Moderna). Έχει δημοσιεύσει μελέτες και έχει επιμεληθεί έργα που εντάσσονται στη Νεότερη Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία (18ος-20ός αιώνας). Οι κύριες κατευθύνσεις των ερευνών της είναι: η συγκριτική μελέτη της εμπορικής δραστηριότητας, η σχέση των αγορών με τους τοπικούς εμπόρους και την οικονομική μετανάστευση, η επιχειρηματικότητα ως παράγων επιβίωσης και ανάπτυξης της εμπορικής επιχείρησης, καθώς και η αναζήτηση των ερμηνευτικών σχημάτων της νεοελληνικής ιστοριογραφίας που αναφέρεται στο εμπόριο. Έχει πάρει μέρος σε ερευνητικά προγράμματα για τους οικισμούς και την τοπική ιστορία γεωγραφικών περιοχών, όπως η Δυτική Μακεδονία. Άλλες μελέτες της αναφέρονται στην ιταλική ιστορία και ιστοριογραφία στο πλαίσιο των πολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών σχέσεων που αναπτύχθηκαν στη Μεσόγειο.

Η Μαρία Δαμηλάκου είναι λέκτορας στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, με γνωστικό αντικείμενο την Ιστορία της Αμερικανικής Ηπείρου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν κυρίως στη μετανάστευση, στην εργασία και στη λατινοαμερικανική ιστοριογραφία. Έχει ζήσει πολλά χρόνια στην Αργεντινή, όπου πραγματοποίησε διάφορες μελέτες γύρω από την κοινωνική ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Είναι συγγραφέας του έργου "Έλληνες μετανάστες στην Αργεντινή (1900-1970): διαδικασίες συγκρότησης και μετασχηματισμοί μιας μεταναστευτικής κοινότητας" (2004) και έχει επιμεληθεί τον τόμο "Θέματα και τάσεις της σύγχρονης λατινοαμερικανικής ιστοριογραφίας" (2010).

Ο Σπύρος Δραΐνας είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στις πολιτικές επιστήμες από το Πανεπιστήμιο Γιορκ του Τορόντο. Έχει εργαστεί ως σύμβουλος, πολιτικός αναλυτής και ιστορικός, ενώ άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε σημαντικά έντυπα της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως τα Books Journal, London Review of Books, Wall Street Journal, Τα Νέα κ.ά. Υπηρέτησε για χρόνια ως ιστορικός στο Ίδρυμα Ανδρέα Γ. Παπανδρέου, έχει συνεργαστεί με το Διεθνές Κέντρο Γούντροου Ουίλσον στην Ουάσινγκτον, συμμετείχε σε ερευνητικά προγράμματα του Πανεπιστημίου Πρίνστον και έχει δώσει διαλέξεις σχετικά με την ελληνική Ιστορία στο US Foreign Service Institute, στα Πανεπιστήμια Γέιλ, Κολούμπια, Μίσιγκαν κ.ά., καθώς και στο Εθνικό Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Ελλάδας.