Όψις ενυπνίου

Ο Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης (1929-2016) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Γυμνασιακές σπουδές στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου. Μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια της πρώην Δυτικής Γερμανίας με υποτροφία της Humboldt-Stiftung. Διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1967. Απολύεται, συλλαμβάνεται και βασανίζεται από τη στρατιωτική χούντα. Επανέρχεται και παραμένει καθηγητής της ίδιας Σχολής από το 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας και Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, στη Θεσσαλονίκη, και στη συνέχεια συντονιστής του προγράμματος "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση", που εκπονήθηκε από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας. Έγραψε βιβλία, μονογραφίες, και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, που, ενμέρει ή εν όλω, και μετέφρασε. Για τον ίδιο προείχε η μετάφραση της "Οδύσσειας", η πρώτη που συντελέστηκε. Συγχρόνως μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για μείζοντες νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους (Σολωμό, Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο, Αλεξάνδρου, Αναγνωστάκη, Πατρίκιο, Σαχτούρη, Σινόπουλο, Χειμωνά, κ.ά.), επιμένοντας σε εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Έφυγε από τη ζωή στις 12 Ιουλίου 2016, σε ηλικία 87 ετών, ύστερα από μάχη με τον καρκίνο.

O Βασίλης Κάλφας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1953. Είναι καθηγητής φιλοσοφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διευθύνει το περιοδικό "Υπόμνημα στη φιλοσοφία" και τη σειρά "Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι" στις εκδόσεις Πόλις. Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία: - "Επιστημονική πρόοδος και ορθολογικότητα" (Σύγχρονα Θέματα 1983· β' έκδ. Νήσος 1997) - Πλάτων, "Τίμαιος" (κριτική έκδοση, Πόλις, 1995) - Αριστοτέλης, "Περί Φύσεως" (κριτική έκδοση, Πόλις, 1999) - "Φιλοσοφία και επιστήμη στην αρχαία Ελλάδα" (Πόλις, 2005) - (μαζί με τον Γιώργο Ζωγραφίδη), "Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι" (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, 2006) - Αριστοτέλης, "Μετά τα Φυσικά, Βιβλίο Α' (κριτική έκδοση, Πόλις, 2009) - Αριστοτέλης, "Περί γενέσεως και φθοράς" (κριτική έκδοση, Νήσος, 2011), κ.ά.

Ο Σ. Ν. Φιλιππίδης Γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1966 πήρε Πτυχίο από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση. Το 1984 πήρε διδακτορικό δίπλωμα από το Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Irvine. Η διατριβή του είχε ως θέμα τη σκηνή του τάπητος στον Αγαμέμνονα του Αισχύλου και αποτελεί ανάλυση αρχαίου κειμένου με βάση τις σημειωτικές θεωρίες. Παράλληλα παρακολούθησε σεμινάρια στη Σχολή Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας που λειτουργεί στο Irvine. Δίδαξε στον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης από το 1984 έως το 1992, και στον Τομέα Βυζαντινής και Νέοελληνικής Φιλολογίας από το 1992 έως το 2006. Οι δημοσιεύσεις του περιλαμβάνουν τα βιβλία "Τόποι. Μελετήματα για τον αφηγη-ματικό λόγο επτά νεοελλήνων πεζογράφων (Παπαδιαμάντης, Κονδυλάκης, Θεοτόκης, Χατζόπουλος, Καζαντζάκης, Βενέζης, Καραγάτσης)", "Αμφισημίες. Μελετήματα για τον αφηγηματικό λόγο έξι νεοελλήνων συγγραφέων (Παπαδιαμάντης, Βλαχογιάννης, Μυριβήλης, Τερζάκης, Καζαντζάκης, Παλαμάς)", και "Έξι και ένα μελετήματα για τον Καζαντζάκη", και πάνω από 90 άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους και περιοδικά (Βιβλιοθήκη, Διαβάζω, Θαλλώ, Νέα Εστία, Πόρφυρας, Παλίμψηστον, κ.ά.) και πραγματεύονται προβλήματα ανάγνωσης λογοτεχνικών κειμένων από την αρχαιότητα έως σήμερα, και λογοτεχνικής θεωρίας (Γκρεϊμάς, Μπαχτίν, Πίτερ Μπρούκς, Έκο, κ.ά.). Έχει διοργανώσει και συνδιοργανώσει ως πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής τρία Συνέδρια για τον Καζαντζάκη, και χρηματίσει Πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας από της ιδρύσεώς του και επί σειράν ετών. Ενδιαφέρεται για τη σημειωτική του λογοτεχνικού κειμένου και τις ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις. Χρησιμοποιεί τη θεωρία της λογοτεχνίας ως εργαλείο για την ανάδειξη της πολύπλοκης μορφικής οργάνωσης των λογοτεχνικών κειμένων ως θεμελιακού συντελεστή του νοήματός τους. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται και δημοσιεύει μελετήματα για την ποίηση. Από το 2008 είναι μόνιμος κάτοικος Χανίων.

Η Χριστίνα Αγγελίδη είναι διευθύντρια ερευνών στο ΙΒΕ/ΕΙΕ. Γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στη συνέχεια στο Paris I (Ρantheon-Sorbonne), Εcole Pratique des Hautes Etudes (IVe section) και είναι διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Εργάστηκε στο College de France έδρα Ιστορίας και Πολιτισμού του Βυζαντινού Κόσμου), και από το 1981 εργάζεται στο ΙΒΕ/ΕΙΕ, όπου συντονίζει το Πρόγραμμα "Καθημερινός και κοινωνικός βίος στο Βυζάντιο". Δίδαξε βυζαντινή φιλολογία και ιστορία στα Πανεπιστήμια Κρήτης και Αιγαίου, καθώς και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales. Έχει οργανώσει και συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει δώσει διαλέξεις σε βρετανικά πανεπιστήμια. Το ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει μελέτες και βιβλία που αφορούν ζητήματα κοινωνικής ιστορίας και πολιτισμού της πρώιμης και μέσης βυζαντινής εποχής.

Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Έχει συγγράψει τη μονογραφία "Virgil’s Aeneid: Semantic Relations and Proper Names" (Οξφόρδη 1997) και πολλές μελέτες για τη λογοτεχνία της ελληνιστικής εποχής, των κλασικών ρωμαϊκών χρόνων και της ύστερης αρχαιότητας. Έχει εκδώσει τρεις τόμους για την ελληνορωμαϊκή ποίηση (επική, λυρική, βουκολική) και έχει συνεπιμεληθεί πέντε τόμους πρακτικών των διεθνών συνεδρίων RICAN για το αρχαίο μυθιστόρημα, στη σειρά Ancient Narrative Supplementa. Έχει δημοσιεύσει μελέτες για την Κρητική Αναγέννηση και τον ρόλο των Ακαδημιών, και έχει συνεπιμεληθεί τα πρακτικά διεθνούς συνεδρίου για τον Ερωτόκριτο. Το έργο του περιλαμβάνει επίσης μελέτες για τους παρακάτω συγγραφείς: Τζιοβάνι Μποκάτσιο, Τορκουάτο Τάσσο, Βιτσέντζο Κορνάρο, Γεώργιο Χορτάτση, Αδαμάντιο Κοραή, Διονύσιο Σολωμό, Ανδρέα Κάλβο, Αλέξανδρο Δουμά, Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή, Γκυστάβ Φλωμπέρ, Εμμανουήλ Ροΐδη, Τόμας Χάρντυ, Γεώργιο Βιζυηνό, Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Κ. Π. Καβάφη, Νίκο Καζαντζάκη, Γιώργο Σεφέρη, Παντελή Πρεβελάκη. Στο πλαίσιο της έρευνάς του για το νεοελληνικό μυθιστόρημα εντάσσεται το υπό έκδοση βιβλίο του για τα "κρητικά" μυθιστορήματα του Καζαντζάκη.

Ο Δημήτρης Κυρτάτας γεννήθηκε το 1952 στην Αθήνα και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη και το Λονδίνο. Διδάσκει αρχαία ιστορία, από το 1985 έως το 2001 στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και από το 2002 στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στα δημοσιεύματά του περιλαμβάνονται τα ακόλουθα βιβλία: "Δούλοι, δουλεία και δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής", Ο Πολίτης, Αθήνα 1987, "Επίκρισις: Η κοινωνική δομή των χριστιανικών κοινοτήτων από τον πρώτο έως τον τρίτο αιώνα", πρόλογος G.E.M. de Ste Croix, μτφρ. Γιάννης Κρητικός, Εστία, Αθήνα 1992, "Παιδαγωγός: Η ηθική διαπαιδαγώγηση στην ύστερη ελληνική αρχαιότητα", Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Αθήνα 1994, "Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι επτά εκκλησίες της Ασίας", Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1995, "Χόλος γυναικός και άλλες ιστορίες από τον ερωτικο βίο των αρχαίων Ελλήνων", με εικονες του Αλέκου Λεβίδη, Άγρα, Αθήνα 1999, "Ιερείς και προφήτες: Η παραγωγή και η διαχείριση του δόγματος στον πρώιμο χριστιανισμό", Ινστιτούτο του Βιβλίου - Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα 2000, "Κατακτώντας την αρχαιότητα: Ιστοριογραφικές διαδρομές", Πόλις, Αθήνα 2003 κ.ά. Το 2010 εξέδωσε με τον Σπύρο Ράγκο, και πρόλογο του Δ. Ν. Μαρωνίτη, το βιβλίο "Η ελληνική αρχαιότητα: Πόλεμος, πολιτική, πολιτισμός" (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών / Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη) και το 2010 το "666: Ο αριθμός του βιβλίου" (Εκδόσεις Άγρα).

Δίδαξε στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (1990-1997) και, από το 1998, διδάσκει ως Αναπληρωτής Καθηγητής της εμηνείας και της θεωρίας του αρχαίου ελληνικού δράματος, στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών. Η έρευνα και οι δημοσιεύσεις του για το αρχαίο ελληνικό δράμα, κυρίως την τραγωδία, αναφέρονται στην χρήση της μυθολογικής παράδοσης και του ποιητικού λόγου, στις παραστάσεις, στην πολιτική και αισθητική θεωρία του κλασσικού θεάτρου.

Ο Βασίλης Λεντάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο University College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται τόσο στη λογοτεχνία όσο και στην κοινωνική ανθρωπολογία του αρχαίου κόσμου. Από το 2002 διδάσκει αρχαία ελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.