Θέματα βιοηθικής

Ο Φίλιππος Βασιλόγιαννης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας του Δικαίου στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το συγγραφικό του έργο και τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται ιδίως σε ζητήματα φιλοσοφίας του δικαίου, ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας, βιοηθικής και μεταηθικής. Περισσότερα βιογραφικά και βιβλιογραφικά στοιχεία: http://tinyurl.com/Vassiloyannis

Ο Τ. Κ. Βιδάλης αποφοίτησε από το Νομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εκπόνησε και Διδακτορική Διατριβή στο συνταγματικό δίκαιο. Είναι επιστημονικός συνεργάτης της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και εμπειρογνώμων για τη βιοηθική στην Ε.Ε. Διδάσκει στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 40 ειδικές μελέτες κυρίως σε θέματα δημοσίου δικαίου, βιοδικαίου και φιλοσοφίας του δικαίου. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα εντοπίζονται στο πεδίο του δικαίου των νέων τεχνολογιών (ειδικά της έρευνας) και στο πεδίο της ιατρικής ευθύνης.

Η Μυρτώ Δραγώνα - Μονάχου, ομότιμη καθηγήτρια φιλοσοφίας των Πανεπιστημίων Αθηνών και Κρήτης. Γεννήθηκε στην Καλαμάτα και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε τις μεταπτυχιακές της σπουδές με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. στην Ελλάδα και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (University College London) απ' όπου πήρε διδακτορικό (Ph.D) στην αρχαία φιλοσοφία. Εργάστηκε για λίγο στη μέση εκπαίδευση και για δέκα χρόνια στο Κέντρο Έρευνας της ελληνικής φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Εκλέχτηκε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών) το 1981 και αργότερα ήρθε με μετάκληση στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης) απ' όπου και αφυπηρέτησε ως ομότιμη. Διατέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Υπήρξε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φιλοσοφικών Εταιρειών (FISP) από το 1993 και αντιπρόεδρος από το 2003 μέχρι το 2008. Είναι μέλος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και της Ανεξάρτητης Αρχής της Ιατρικά Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Τα ενδιαφέροντά της εκτείνονται από την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία στη Φιλοσοφία των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, στην Ηθική και τη Βιοηθική. Έχει γράψει τα βιβλία "The Stoic Arguments for the Existence and the Providence of the Gods" (1976), "Φιλοσοφία και ανθρώπινα δικαιώματα" (1986), "Σύγχρονη ηθική φιλοσοφία" (1995), τη μονογραφία, "Divine Providence in the Philosophy of the Empire" (ANRW, 1994). Έχει επιμεληθεί τους τόμους "Η πολιτική φιλοσοφία σήμερα" (1994), "Η φιλοσοφία στα Βαλκάνια" (1994), "Η επικαιρότητα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας" (1997) και "Για μια φιλοσοφική παιδεία ανθρώπινων δικαιωμάτων" (2005). Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 150 άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους και ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Διδάσκει βιοηθική στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Η Ελένη Καλοκαιρινού σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έλαβε Διδακτορικό Δίπλωμα στην ηθική φιλοσοφία από το Πανεπισιήμιο του Έξετερ. Είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο θεσσαλονίκης, ενώ δίδαξε στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου (1995-2011). Διετέλεσε μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ηθική φιλοσοφία, εφαρμοσμένη ηθική, αρχαία φιλοσοφία, βιοηθική, πολιτική φιλοσοφία (κοινοτισμός-φιλελευθερισμός). Μεταξύ των προσφάτων δημοσιεύσεών της περιλαμβάνονται: "Πειραματισμός πάνω σε ανθρώπινα έμβρυα: μια φιλοσοφική θεώρηση" {Επιστήμη και Κοινωνία, τ. 8-9, 2002), "La Philosophic morale de Hare et les limites de son application: la question de l' esclavage" (Hare et la philosophic morale, Grenoble 2004), "Prenatal Diagnosis and Preimplantation Genetic Diagnosis: Methods of Prevention or Forms of Eugenics?" (Progress in Science and the Danger of Hubris, Waxmann, Miinster 2066) κ.ά.

Ο Λευτέρης Ζούροs έλαβε διδακτορικά διπλώματα από την Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών (σήμερα Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Διετέλεσε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Dalhousie του Καναδά (στην τιμητική έδρα George Campbell της Βιολογίας) και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και ερευνητής ή προσκεκλημένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Groningen της Ολλανδίας, το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο Kyushu της Ιαπωνίας, το Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης της Ισπανίας και το Πανεπιστήμιο της Ancona της Ιταλίας. Διετέλεσε επίσης διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης. Υπήρξε μέλος της Εκδοτικής Επιτροπής των περιοδικών "Evolution", "Molecular Biology and Evolution" και "Marine Genomics". Είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, ιδρυτικό μέλος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του ίδιου πανεπιστημίου και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο Γιώργος Κουμάντος (1925-2007) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ως φοιτητής, φυλακίσθηκε στις φυλακές Αβέρωφ για τη συμμετοχή του σε αντιστασιακές ενέργειες. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Αμβούργο, όπου αναγορεύθηκε διδάκτορας το 1954. Το 1960 έγινε υφηγητής του αστικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1965 εντεταλμένος υφηγητής. Το 1964, με Υπουργό Παιδείας (και Πρωθυπουργό) τον Γεώργιο Παπανδρέου, Υφυπουργό τον Λουκή Ακρίτα και Γενικό Γραμματέα τον Ευάγγελο Παπανούτσο έγινε για μερικούς μήνες ειδικός σύμβουλος του Υπουργείου Παιδείας και ασχολήθηκε ειδικά με τη νομοτεχνική διατύπωση της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης. Στο Πανεπιστήμιο απολύθηκε από τη θέση του εντεταλμένου υφηγητή το 1968 από τη Δικτατορία. Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας έλαβε μέρος σε διάφορες αντιστασιακές ενέργειες και ειδικότερα στην "Εταιρεία Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων", που οργάνωνε δημόσιες εκδηλώσεις με Έλληνες και ξένους ομιλητές για την προβολή των δημοκρατικών θέσεων. Για τη δράση του αυτή, τον Μάιο του 1972 συνελήφθη και εκτοπίσθηκε στο Κερασοχώρι Ευρυτανίας και το Θέρμο Τριχωνίδας, ενώ συγχρόνως η Ε.Μ.Ε.Π. διαλύθηκε με δικαστική απόφαση. Μετά τη αποκατάσταση της Δημοκρατίας, το 1974, επανήλθε στο Πανεπιστήμιο αρχικά ως εντεταλμένος υφηγητής και, το 1975, έγινε τακτικός καθηγητής του αστικού δικαίου. Μετά το 1993 έγινε ομότιμος. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, έλαβε μέρος σε πολλές επιτροπές για την προπαρασκευή νέων νόμων, όπως τις επιτροπές για την αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου με την καθιέρωση του πολιτικού γάμου, της ισότητας ανδρών και γυναικών, τη νέα ρύθμιση της υιοθεσίας και της συμπαράστασης σε ανηλίκους ή πρόσωπα που χρειάζονται βοήθεια, καθώς και, πιο πρόσφατα, με τη ρύθμιση της ιατρικά υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Το κυριότερο νομοπαρασκευαστικό του έργο ήταν η σύνταξη, από επιτροπή υπό την προεδρία του, νέου Νόμου περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, που ισχύει από το 1993. Επί δεκαπέντε χρόνια διετέλεσε πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για την Πνευματική Ιδιοκτησία (Association Litteraire et Artistique Internationale). Στις εκλογές του 2000, ήταν υπηρεσιακός Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Επίσης, διετέλεσε πρόεδρος του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. Αρθρογραφούσε τακτικά στην εφημερίδα "Η Καθημερινή". Πέθανε στην Αθήνα στις 16 Αυγούστου 2007. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας δήλωσε, όταν έγινε γνωστός ο θάνατός του: "Εκφράζω τη θλίψη μου για την απώλεια του Γεωργίου Κουμάντου, ενός ανθρώπου που με το επιστημονικό του κύρος και την πνευματική του κατάθεση άφησε μια ανεκτίμητη εθνική παρακαταθήκη".

Η Μαρία Κούση, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, είναι Καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνιολογίας, ιδρυτικό μέλος και Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης. Εκλεγμένο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Ερευνών (RC) "Περιβάλλον και Κοινωνία" της Διεθνούς Κοινωνιολογικής Εταιρείας (2006-10), είναι Ιδρυματικός Εκπρόσωπος στο European Consortium for Political Research (από το 1998). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται σε ζητήματα κοινωνικών κινημάτων, περιβαλλοντικής πολιτικής και βιοηθικής.

Ο Κίτσος Λούης είναι ομότιμος Καθηγητής Γενετικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η έρευνά του εστιάστηκε στη γονιδιωματική των εντόμων, με ιδιαίτερη έμφαση στα κουνούπια που μεταφέρουν ασθένειες. Εργάστηκε σε πανεπιστήμια πέντε χωρών, αλλά παρέμεινε επί 35 χρόνια στο Ηράκλειο (33 από αυτά και ως Συνεργαζόμενος Ερευνητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ). Συνέγραψε πάνω από 180 εργασίες και βιβλία. Υπήρξε για πολλά χρόνια Πρόεδρος του Τμήματος Βιολογίας και Αναπληρωτής Διευθυντής Σπουδών του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ενώ διετέλεσε μέλος πολλών επιτροπών, μεταξύ άλλων της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και του Εθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας. Είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (ΕΜΒΟ).

Ο Λεωνίδας Λουλούδης σπούδασε στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ (Αγγλία). Καθηγητής της Πολιτικής Προστασίας Περιβάλλοντος του Αγροτικού Χώρου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διετέλεσε Αντιπρύτανης Οικονομικών (2003-2010), ενώ είχε συμμετάσχει στη συντακτική επιτροπή των περιοδικών "Ο Πολίτης" και "Νέα Οικολογία". Συνέβαλε στην ελληνική βιβλιογραφία με την "Πολιτοικολογία" (1986) και, σε συνεργασία, με τα: "Φύση, κοινωνία, επιστήμη στην εποχή των τρελών αγελάδων. Διακινδύνευση και αβεβαιότητα" (1999), "Η ελληνική αγροτική κοινωνία στο τέλος του 20ού αιώνα" (2006), "Αγροτικότητα, κοινωνία και χώρος" (2008), "Γεωργία και Αγροτική Πολιτική" (2009).

Ο Ευάγγελος Μάλλιος γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1992-1997) και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Paris I (Pantheon-Sorbonne), στους τομείς του Ποινικού (1998) και του Δημοσίου Δικαίου (1999). Στη συνέχεια εκπόνησε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τη διδακτορική διατριβή του με τίτλο "Το ανθρώπινο γονιδίωμα. Γενετική έρευνα και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων" υπό την εποπτεία του καθηγητή Ν. Αλιβιζάτου (2002). Είναι διδάσκων στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει εκδώσει το βιβλίο "Γενετικές εξετάσεις και Δίκαιο" (2004), καθώς και σειρά άρθρων και γνωμοδοτήσεων σε θέματα βιοηθικής. Είναι δικηγόρος Αθηνών, με ειδίκευση στο δημόσιο δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, και μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Η Λίνα Παπαδάκη είναι Λέκτορας Ηθικής Φιλοοοφίας-Βιοηθικής στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και μέλος του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταιττυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έλαβε Διδακτορικό Δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Σέφηλντ (Αγγλία), και κατόπιν εργάστηκε ως Λέκτορας στο School of Philosophy, Birkbeck College, University of London (2007-2009). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν στα πεδία της ηθικής φιλοσοφίας, της βιοηθικής και της φιλοσοφίας του φεμινισμού. Η τρέχουσα έρευνά της επικεντρώνεται στο φαινόμενο της σεξουαλικής αντικειμενοποίησης και στην ηθική φιλοσοφία του Κant.

Ο Θ. Κ. Παπαχρίστου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Είναι Ομότιμος Καθηγητής Αστικού Δικαίου και Κοινωνιολογίας του Δικαίου στο Νομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάσκων στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης, απο την ίδρυσή του. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή στο Πανεπιστήμιο Pantheon-Assas (Paris II), με θέμα την αποδοχή ξένων ιδιωτικών δικαίων. Είναι τακτικό μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. Διετέλεσε τακτικό μέλος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και μέλος των ειδικών νομοπαρασκευαστικών Επιτροπών για τις μεταμοσχεύσεις οργάνων και την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Κυριότερες δημοσιεύσεις του είναι η "Κοινωνιολογία τον Δικαίου" (22000) και το "Εγχειρίδιο Οικογενειακού Δικαίου" (2005).

Ο Στέργιος Πυρίντσος σπούδασε βιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου και εκπόνησε τη Διδακτορική του Διατριβή. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας και ιδρυτικό μέλος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην οικολογία φυτών και στη διαχείριση χερσαίων οικοσυστημάτων. Το ερευνητικό του έργο έχει ιδιαίτερη απήχηση ως προς τις εφαρμογές του σε κοινωνικό επίπεδο. Έχει συνεργαστεί με διεθνείς οργανισμούς σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής, είναι μέλος της εκδοτικής ομάδας του περιοδικού "Environmental Pollution" και επιστημονικός υπεύθυνος του Βοτανικού Κήπου του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Η Ελένη Ρεθυμιωτάκη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Δικαίου στο Νομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή στο Πανεπιστήμιο Pantheon-Assas (Paris II), με θέμα: "Από την ιατρική δεοντολογία στη βιοηθική. Μια μελέτη της κοινοονιολογίας του δικαίου", η οποία έλαβε τιμητική διάκριση. Ασχολείται ιδιαίτερα με τη βιοηθική και την πληροφορική ηθική. Προσφάτως δημοσίευσε μονογραφία για τις πηγές του δικαίου και τον νομικό πλουραλισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που αφορά την αναδιάρθρωση της σχέσης του δικαίου με την πολιτική και την πολύπλοκη σχέση της ενωσιακής έννομης τάξης με τις εθνικές.

Ο Γεώργιος Σαμώνης είναι ογκολόγος και λοιμωξιολόγος, Καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Αθήνας και του Τέξας. Είναι Διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου και του Ερευνητικού Εργαστηρίου Μελέτης Λοιμώξεων Ανοσοκατεσταλμένων Ασθενών. Έχει δημοσιεύσει 250 πρωτότυπα άρθρα και το έργο του διαθέτει 4.500 αναφορές. Έχει προσκληθεί για διαλέξεις σε κορυφαία επιστημονικά ιδρύματα, καθώς και εθνικά και διεθνή συνέδρια. Τα εξωϊατρικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την ιστορία, την κοινωνική ανθρωπολογία και την τέχνη.

Ο Παύλος Σούρλας γεννήθηκε στην Αθήνα τo 1945. Σπούδασε νομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Μονάχου. Υπήρξε μεταδιδακτορικός υπότρoφoς τoυ Iδρύματoς Alexander von Humboldt. Υφηγητής της Φιλοσοφίας του δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1982 και καθηγητής από το 1990, είναι σήμερα ομότιμος καθηγητής. Δίδαξε πολλά χρόνια φιλοσοφία του δικαίου, πολιτική φιλοσοφία και ηθική, σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, επιστημονικός διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. Έχει δημoσιεύσει δέκα βιβλία και πoλυάριθμα άρθρα σε επιστημoνικά περιoδικά και συλλoγικoύς τόμoυς σε θέματα ιδιωτικoύ δικαίoυ, φιλoσoφίας και μεθoδoλoγίας τoυ δικαίoυ, ηθικής θεωρίας και πoλιτικής φιλoσoφίας.