Ποιήματα άλλων καιρών και άλλων τόπων

Γερμανός ποιητής (1868-1933).

Ο Ευρυπίδης (480-406 π.Χ.) καταγόταν από τον Αθηναϊκό δήμο της Φλύας. Παρακολούθησε τις διδασκαλίες του Αναξαγόρα, του Πρόδικου και του Πρωταγόρα, και συνδέθηκε φιλικά με τον Σωκράτη. Για πρώτη φορά πήρε μέρος σε δραματικό αγώνα το 455 π.Χ., και από τότε δίδασκε τακτικά μέχρι τον θάνατό του. Άνθρωπος μάλλον εσωστρεφής και αυστηρός, δεν ευτύχησε στην προσωπική ζωή του. Κατά τα τελευταία χρόνια του εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία, προσκαλεσμένος από τον βασιλιά Αρχέλαο, και εκεί πέθανε. Στο έργο του αντικατοπτρίζεται το κλίμα της εποχής, με την έντονη επίδραση της σοφιστικής, την αμφισβήτηση και την αναζήτηση των θείων και των ανθρώπινων. Ο Ευριπίδης, ο από σκηνής φιλόσοφος, απεικόνισε την τραγικότητα των εσωτερικών συγκρούσεων και απέδωσε μοναδικά την ποικιλία των ψυχικών παθών και τις διακυμάνσεις της συνείδησης. Οι νεωτερισμοί του, στη μορφή των έργων του και στις ιδέες που εξέφρασε, τον έκαναν συχνά στόχο επιθέσεων. Σώζονται δεκαεννέα δράματά του πλήρη και πολλά άλλα αποσπασματικά.

O Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε γεννήθηκε στη Φραγκφούρτη στις 28 Αυγούστου 1749. Το 1765 πηγαίνει για να σπουδάσει νομικά στη Λειψία, αλλά δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον για τη ζωγραφική και συναναστρέφεται καλλιτέχνες. Έπειτα από τρία χρόνια, αιμοπτύσεις τον αναγκάζουν να επιστρέψει στην πατρίδα του. Τα έτη 1770-71 πηγαίνει στο Στρασβούργο, για να ολοκληρώσει τις νομικές του σπουδές. Εκεί αρχίζει να γράφει, κυρίως λυρικά ποιήματα, και πρωτογνωρίζει τον έρωτα, που έμελλε να παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή του. Το 1773 δημοσιεύει το πρώτο του δράμα: "Γκαιτς φον Μπερλίχινγκεν". Το 1775 είναι έτος ταξιδιών. Επισκέπτεται την Ελβετία και τη Βαϊμάρη, προσκεκλημένος του Δούκα Καρόλου Αυγούστου όπου και διορίζεται σύμβουλος του ηγεμόνα και υπουργός των Οικονομικών. Κατά τη διετία 1786-87 ταξιδεύει στην Ιταλία. Τις εντυπώσεις του τις περιγράφει στο βιβλίο "Ταξίδι στην Ιταλία". Δουλεύει όμως και το πρώτο μέρος του "Φάουστ". Επιστρέφει στη Βαϊμάρη στις 18 Ιουνίου 1788. Απαλλάσεται από τα κυβερνητικά του καθήκοντα και κρατά την ευθύνη μόνο για τα επιστημονικά ιδρύματα και το Θέατρο της Αυλής. Γνωρίζεται με την εικοσιτριάχρονη Κριστιάνε Βούλπιους και την παίρνει στο σπίτι του. Αργότερα, το 1806, θα την παντρευτεί. Το 1789 γεννιέται ο γιος του Αύγουστος, ο μόνος που επέζησε από τους γιους που του χάρισε η Κριστιάνε. Στο μεταξύ κάνει γνωριμίες, μελετά, γράφει, μεταξύ άλλων και το αριστούργημα "Τα χρόνια της μαθητείας του Βίλχελμ Μάιστερ". Το 1809 εκδίδει ένα από τα πιο ονομαστά μυθιστορήματά του, τις "Εκλεκτικές συγγένειες". Το 1816 πεθαίνει η γυναίκα του και το 1830 ο γιος του Αύγουστος, που βρίσκεται στη Ρώμη. Ο Γκαίτε ζει πλέον πασίγνωστος και αναγνωρισμένος στη Βαϊμάρη μέχρι το θάνατό του, στις 22 Μαρτίου 1832.

Άγγλος ρομαντικός ποιητής (1795-1821).

Ο Τζιάκομο Λεοπάρντι (Giacomo Leopardi: Ρεκανάτι, 1798 - Νεάπολη, 1837) θεωρείται ο σημαντικότερος Ιταλός ποιητής μετά τον Πετράρχη. Πολυμαθέστατος, πολύγλωσσος, φιλόσοφος και αρχαιογνώστης, ήταν απόγονος παλαιάς οικογένειας ευγενών γαιοκτημόνων η οποία, αρχικά, τον προόριζε για τον εκκλησιαστικό βίο. Από την πρώτη νεότητά του, διακατείχε τον φιλάσθενο κόμη το συναίσθημα της μοναξιάς και της απαισιοδοξίας. Έβρισκε καταφύγιο στη μελέτη και εκπόνησε πλήθος εργασιών σε επιστημονικά, φιλοσοφικά και φιλολογικά θέματα. Έζησε κατά διαστήματα στη Ρώμη, το Μιλάνο, την Μπολόνια, τη Φλωρεντία, τη Νεάπολη. Ένιωθε εξόριστος στον κόσμο, τον οποίο ο ίδιος ονόμαζε: "τάφο των ζωντανών" και στιγμάτισε την ηθική, διανοητική και πολιτική παρακμή αντιτάσσοντας το σκεπτικισμό, την ειρωνεία, την αφοσίωση στην τέχνη του. Πέθανε σε ηλικία 39 ετών. Μερικά από τα έργα του: "Ο θάνατος του Έκτορα" (1809), "Ιστορία της αστρονομίας" (1813), "Άσματα" (1816-1835), "Μικρά ηθικά έργα" (1820-1824), "Το όνειρο" (1825), "Σκέψεις" (1832). Μετέφρασε επίσης Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς.

Ο Ερρίκος Χάινε γεννήθηκε στο Ντύσσελντόρφ το 1797 και πέθανε σε ηλικία 59 χρόνων στο Παρίσι το 1856. Λυρικός ποιητής και κύριος εκπρόσωπος της ερωτικής ποίησης. Μαθητής ακόμα, έγραψε το ποίημα "Βαλτάσαρ" και φοιτητής της Νομικής έγραψε "Ονειροφαντασίες", "τραγούδια" και "ρομάντσες". Αργότερα έγραψε "λυρικό ιντερμέτζο", "ταξιδιωτικές εικόνες", "βιβλίο ασμάτων", "νέα τραγούδια" κ.ά. Απ' το 1848, στα 51 χρόνια του, έμεινε παράλυτος έως τον θάνατό του.

Ο Βίκτωρ Ουγκώ (γαλλικά: Victor Marie Vicomte Hugo) (26 Φεβρουαρίου 1802 - 22 Μαΐου 1885) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και δραματουργός, ο πλέον σημαντικός και προβεβλημένος εκπρόσωπος του κινήματος του γαλλικού ρομαντισμού. Από τα πρώτα χρόνια της εφηβείας του αντιλήφθηκε το λογοτεχνικό του ταλέντο και ξεκίνησε τις μεταφράσεις έργων από τα λατινικά καθώς και δικές του πρωτότυπες ποιητικές εργασίες. Η αξία του αναγνωρίστηκε σύντομα μέσα στο γαλλικό ακαδημαϊκό κύκλο αλλά και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Ταυτόχρονα ασχολήθηκε με την πολιτική μεταλλασσόμενος βαθμιαία από φιλομοναρχικό συντηρητικό σε ριζοσπάστη δημοκρατικό. Την τελευταία περίοδο της ζωής του γνώρισε τη λατρεία του γαλλικού έθνους, ταυτιζόμενος με την ίδια τη Γαλλία, όπως ο ίδιος έλεγε στο ποίημά του "Lettre a une femme" (Γράμμα σε μία γυναίκα): "Je ne sais plus mon nom, je m'appelle Patrie!" (Δε γνωρίζω πλέον το όνομά μου, ονομάζομαι Πατρίς). Προ πάντων, όμως, ως ο μεγαλύτερος Γάλλος συγγραφέας του άμεσου μετεπαναστατικού περιβάλλοντος, ήταν ο ποιητής του νέου κόσμου, ο προφητικός, παραισθησιακός φιλόσοφος και μυθοπλάστης μιας ριζικά νέας εποχής.

Η Ελίζαμπεθ Μπάρετ-Μπράουνινγκ γεννήθηκε στην Αγγλία το 1806 από πλούσια οικογένεια, που αντλούσε τα πλούτη της από φυτείες ζαχαροκάλαμου στη Τζαμάικα. Μεγαλύτερη από 12 άλλα αδέλφια, πέρασε ξένοιαστα τα παιδικά της χρόνια στο Χέρφορντσάιρ. Η Ε.Μ. έδειξε από νωρίς την κλίση της στα γράμματα και ιδιαίτερα στην ποίηση. Ξεπερνούσε τους αδελφούς της σε γνώσεις στα Ελληνικά και τα Λατινικά και έμαθε να μιλάει Γαλλικά, Ιταλικά και Πορτογαλικά. Όμως, επειδή ήταν κορίτσι, η οικογένειά της τηρώντας τις παραδόσεις δεν της επέτρεψε να σπουδάσει. Η απογοήτευση αυτή την αποθαρρύνει και βλάπτει σοβαρά την υγεία της, που παραμένει από τότε καχεκτική. Από την ηλικία των είκοσι ως τα σαράντα, ενώ η μητέρα της πεθαίνει, το 1828, έρχονται απανωτές οικογενειακές συμφορές και η πατρική περιουσία εξανεμίζεται, η Ε.Μ. ζει μια πολύ περιοριστική ζωή στο Λονδίνο. Παράλληλα, η φήμη της απλώνεται στους ποιητικούς και λογοτεχνικούς κύκλους. Στην ηλικία των σαράντα ετών και ενώ είναι σχεδόν παράλυτη, την επισκέπτεται και την ερωτεύεται ο ποιητής Ρόμπερτ Μπράουνινγκ. Παντρεύονται και φεύγουν για την Ιταλία, όπου νιώθει να αναλαμβάνει τις δυνάμεις της. Το 1849 αποκτούν το μοναδικό τους γιο, Πεν. Στα πενήντα της, η Ε.Μ. ολοκληρώνει το έμμετρο μυθιστόρημα "Aurora Leigh". Η υγεία της όμως επιδεινώνεται και πάλι. Πεθαίνει το 1861, σε ηλικία 55 ετών, και θάβεται στο παλιό προτεσταντικό νεκροταφείο της Φλωρεντίας. Η "Casa Guidi", η κατοικία των Μπράουνινγκ στη Φλωρεντία είναι σήμερα ιδιοκτησία του Eaton College.

Ο Robert Browning γεννήθηκε το 1914 στη Γλασκώβη. Σπούδασε στην Kelvinisde Academy της Γλασκώβης (1931-1935) όπου και αρίστευσε στις κλασικές σπουδές. Φοίτησε επίσης στο Κολλέγιο Balliol της Οξφόρδης (1935-1939). Δίδαξε στο Κολλέγιο Merton της Οξφόρδης από το 1946 έως το 1947 και κατόπιν ως υφηγητής της κλασικής Φιλολογίας στο University College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου από το 1947 έως το 1965. Από το 1965 ως την αφυπηρέτησή του ήταν καθηγητής Κλασικών Σπουδών και Αρχαίας Ιστορίας στο Κολλέγιο Birkbeck του ίδιου Πανεπιστημίου. Είναι μέλος του Συμβουλίου για την προώθηση των Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών, μέλος της Βρεττανικής Ακαδημίας, καθώς και πρόεδρος της αγγλικής επιτροπής για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Ο καθηγητής Browning επισκέφθηκε πολλές φορές την Ελλάδα και την Κύπρο. Συνεργάστηκε σε πολλά επιστημονικά περιοδικά, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά παγκοσμίου κύρους και δημοσίευσε αρκετά έργα.

Ο Αλφρέ ντε Μυσσέ γεννήθηκε το 1810 στη Γαλλία και πέθανε το 1857. Προικισμένος με σπάνια ωριμότητα από τα πρώτα νεανικά χρόνια του, έγινε δεκτός, ήδη από το 1828, στους κύκλους του Nodier, συνδέθηκε με τον Vigny και τον Sainte-Beuve και απέσπασε κολακευτικά σχόλια για το λογοτεχνικό έργο του. Η συλλογή του "Ιστορίες της Ισπανίας και της Ιταλίας" (1830) αποκάλυπτε έναν ορμητικό ρομαντισμό που εκδηλωνόταν με την αναζήτηση ενός φαντασμαγορικού τοπικού χρώματος, με την απεικόνιση βίαιων παθών και με την καλαισθησία ενός αριστοτέχνη της στιχουργικής. Πνεύμα ιδιοφυές και ερωτευμένο με την ελευθερία, αδιάφορο για σχολές και συρμούς, έμελλε να χαρίσει στο γαλλικό θέατρο μερικά από τα αριστουργήματά του, όπως τα "Ένα καπρίτσιο", "Η βενετσιάνικη νύχτα", "Ένα θέαμα σε πολυθρόνα". Επιβεβαιώνοντας την ανεξαρτησία του από το νέο ρομαντικό πνεύμα, θέλησε να ξαναβρεί την ενδόμυχη και ειλικρινή έμπνευση ("αυτό που χρειάζεται ο καλλιτέχνης ή ο ποιητής είναι η συγκίνηση") και εξέφρασε έμμεσα τον εαυτό του μέσω των ηρώων των έργων του ("Τα καπρίτσια της Μαριάννας" - 1833· "Φαντάζιο" - 1834· "Λορεντσάτσιο" - 1834· "Το καντηλέρι" - 1835· "Δεν πρέπει να ορκίζεσαι για τίποτα" - 1838). Το ευμετάβολο των ηρώων του, η πολυπλοκότητα του χαρακτήρα τους, όπου η επιθυμία της αγνότητας και ο πόθος του ιδανικού είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την εγκατάλειψη στη διαφθορά και την απελπισία, καθώς και η αυθαίρετη ανάμειξη των ειδών, σοκάρισαν στην αρχή. Το πρόσωπο αυτό με τη διπλή όψη είναι ο ίδιος ο Μυσσέ και το έργο του είναι η πιο πιστή αντανάκλαση της ενδόμυχης αγωνίας του. Έτσι το "Δεν αστειευόμαστε με τον έρωτα" (1834) θυμίζει με τον τίτλο του τον "τρελό έρωτα" του Μυσσέ για τη Γεωργία Σάνδη. Η οδυνηρή αυτή περιπέτεια (1833-1835), που έχει μεταφερθεί στο μυθιστόρημα "Η εξομολόγηση ενός παιδιού του αιώνα" (1836), εμπνέει και το λυρικό ξεχείλισμα που διαποτίζει τα έργα "Νύχτες" (1835-1837), "Γράμμα στον Λαμαρτίνο" (1836), "Ανάμνηση" (1841). Από τότε κι ύστερα, ο ποιητής, απογοητευμένος και άρρωστος, θα δώσει αλληλοδιαδόχως διηγήματα ("Ιστορία ενός σπάνιου είδους") ή ποιητικές φαντασίες ("Τρία βήματα από το ρόδινο μάρμαρο") και έργα πιο πικρά και ταραγμένα ("Η ελπίδα στον Θεό"). Έξοχος στον χειρισμό του πνευματώδους και ειρωνικού παιχνιδιού, ο Μυσσέ ήξερε εξίσου καλά να εκφράζει τα ξεσπάσματα του πάθους ή αυτό που ήταν το εσωτερικό του δράμα: τον πειρασμό της ακολασίας και τη νοσταλγία της αθωότητας που κατοικούν "τη ματωμένη καρδιά του, τη γεμάτη φλόγα και λύπη" (Σαιντ-Μπεβ).

O Charles Baudelaire γεννήθηκε στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1821. Σε ηλικία έξι χρονών πεθαίνει ο πατέρας του και η μητέρα του ξαναπαντρεύεται τον Jacques Aupick κι αυτό χαλάει την ήρεμη ζωή του. Η οικογένεια μετακομίζει στη Λυών το 1832 και επιστρέφει στο Παρίσι το 1836. Ο Κάρολος παραμένει εσωτερικός στη Λυών στο κολέγιο Louis-le-Grand, από όπου αποβάλλεται για απειθαρχία, αυτό όμως δεν τον εμποδίζει να αποφοιτήσει το 1839. Mόνο η λογοτεχνική εργασία τον ενδιαφέρει. Ο ακράτητος δανδισμός του ανησυχεί την οικογένειά του, που τον στέλνει κοντά σε έμπιστό της καπετάνιο να κάνει τον γύρο του κόσμου, μήπως και συνετισθεί. Μετά τα νησιά Maurice, και Βourbon, διασχίζει τις Ινδίες. Επιστρέφοντας στη Γαλλία, το 1842, συνδέεται με τη Jeanne Duval. Συναντά τους Balzac, Nerval, Theophille Gautier, Theodore de Bauville. Δεν καταφέρνει να εκδώσει τα πρώτα του άρθρα και δημιουργεί τέτοια χρέη, που τον οδηγούν σε καταδίκη το 1844 (σε ηλικία 24 χρόνων) -κάτι που δεν συγχωρεί στη μητέρα του, παρά μόνο μετά το θάνατο του στρατηγού Jacques Aupick το 1857. Δημοσιεύει τα πρώτα του έργα στο "Salon de 1845", "Salon de 1846", - La Fanfarlo- 1847, συνεργάζεται με τα περιοδικά "Τintamarre", "Corsaire-Satan", "Messager", "Monde literaire", "Artiste", με ποιήματα και ποικίλα δοκίμια. Από το 1851 αρχίζει να μεταφράζει Edgar Poe. Το 1857 εκδίδει τα "Άνθη του κακού" όπου έξι από αυτά στηλιτεύονται από τη δικαιοσύνη. Η υγεία του είναι εύθραυστη αλλά η λογοτεχνική του δραστηριότητα μεγάλη. Κατά τη διαμονή του στο Βέλγιο επιδεινώνεται η υγεία του, μαζί με τις ατυχίες του. Στην επιστροφή μαζί με τη μητέρα του στο Παρίσι, πεθαίνει τον Αύγουστο του 1867 σε ηλικία 46 ετών.