Πόλεως λόγος

Εδώ και δύο δεκαετίες, ο Νίκος Ζ. Κομνηνός δραστηριοποιείται με επιτυχία στη διοίκηση εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Έχει ζήσει πολλά χρόνια στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει ταξιδέψει στις πέντε ηπείρους, σε περισσότερες από τριάντα χώρες. Με υπόβαθρο τις σπουδές του στην ψυχολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και στην επιχειρηματικότητα, εμπνέεται αλλά και ανησυχεί για τις αλλαγές που επέρχονται στη ζωή μας και των παιδιών μας από την τεχνητή νοημοσύνη και τις τεχνολογίες αιχμής, θέματα που έχει αναπτύξει σε συνέδρια, όπως το TEDx της Αθήνας. Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, αποφάσισε να περιγράψει τις ανησυχίες του μέσα από μια σειρά μυθιστορημάτων που εκτυλίσσονται στο παρόν και το άμεσο μέλλον. "Η σπίθα" είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς.

Η Ελένη Ανδρικοπούλου (Δρ ΑΠΘ) είναι Καθηγήτρια Χωρικής Ανάπτυξης και Περιφερειακής Πολιτικής στον Τομέα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ. Έχει αναπτύξει ερευνητική δραστηριότητα σε ζητήματα σχετικά με την ελληνική και ευρωπαϊκή περιφερειακή πολιτική και χωρική ανάπτυξη. Στα βιβλία που έχει γράψει και επιμεληθεί περιλαμβάνονται: "Οι Περιφέρειες στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Η εξέλιξη της περιφερειακής πολιτικής από τη Συνθήκη της Ρώμης έως το Maastricht" (Θεμέλιο 1995), "Ο Νέος Ευρωπαϊκός Χώρος: Η διεύρυνση και η γεωγραφία της Ευρωπαϊκής ανάπτυξης", επιμέλεια με Γ. Καυκαλά (Θεμέλιο 2000) και "Χωρικές επιπτώσεις των Ευρωπαϊκών Πολιτικών" με Γ. Καυκαλά (Ζήτη 2000).

Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ, Πολεοδομία-Χωροταξία στο Τμήμα Σχεδιασμού της Αρχιτεκτονικής Σχολής Architectural Association του Λονδίνου (μεταπτυχιακό δίπλωμα planning) και Γεωγραφία στο London School of Economics (PhD). Είναι ομότιμος καθηγητής Πολεοδομίας-Χωροταξίας στο ΕΜΠ. Διετέλεσε για πολλά χρόνια διευθυντής του Σπουδαστηρίου Χωροταξίας και Οικιστικής Ανάπτυξης του ΕΜΠ.

Ο Χάρης Κοκκώσης είναι πολεοδόμος-χωροτάκτης-περιβαλλοντολόγος και καθηγητής πολεοδομίας-χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει ελληνική και διεθνή ερευνητική δραστηριότητα και δημοσιεύσεις σε βιβλία και επιστημονικά περιοδικά σε θέματα περιβαλλοντικού σχεδιασμού και τουριστικής ανάπτυξης. Είναι επιστημονικός σύμβουλος για θέματα περιβαλλοντικού σχεδιασμού σε διεθνείς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΟΟΣΑ, World Bank, FAO, UNEP κ.λπ.).

Καθηγητής Ιστορίας, κριτικής ανάλυσης και θεωρίας της αρχιτεκτονικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1955. Σπούδασε μουσική στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών και στην Κρατική Ακαδημία "Luigi Cherubini" της Φλωρεντίας, καθώς και αρχιτεκτονική στη Φλωρεντία (ιστορία με τους Giovanni Klaus Koenig και Ezio Godoli). Παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής της Βενετίας (με τους Manfredo Tafuri και Giorgio Ciucci) και είναι διδάκτωρ ιστορίας της αρχιτεκτονικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μετά την αποφοίτησή του (1981) δίδαξε ιστορία της αρχιτεκτονικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Φλωρεντίας, την τελευταία περίοδο ως επίκουρος καθηγητής. Στη Φλωρεντία ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Aletheia τον οποίο διηύθυνε επί μια δεκαετία, επιδιώκοντας την προβολή της νεοελληνικής λογοτεχνίας και του πολιτισμού: είναι έτσι μέλος της Associazione Nazionale di Studi Neogreci, με πρόεδρο τον Mario Vitti. Από το 1987 είναι σύμβουλος εκδόσεων των επιθεωρήσεων "Αρχιτεκτονικά Θέματα" και "Θέματα Χώρου+Τεχνών" καθώς και συνεργάτης της Enciclopedia Italiana Treccani, του Touring Club Italiano και της εφημερίδας "Το Βήμα" για θέματα αρχιτεκτονικής. Υπήρξε ιδρυτής και επί σειρά ετών συντονιστής της ελληνικής ομάδας του DOCOMOMO, επίτροπος της Ελλάδας στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας και διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Μεταξύ των εργασιών του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό περιλαμβάνεται η επιμέλεια καταλόγων εκθέσεων και η δημοσίευση περισσότερων από 150 άρθρα, εισηγήσεις, διαλέξεις και δοκίμια για την ιστορία και την κριτική της αρχιτεκτονικής, καθώς και το βιβλίο "L' architettura delle scuole e il razionalismo in Grecia" (1985). Από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης έχει κυκλοφορήσει η μελέτη του "Στοιχεία για τη νεότερη ελληνική αρχιτεκτονική, Πάτροκλος Καραντινός".

Ο Γιώργος Πετράκος γεννήθηκε το 1960 στη Χαλκίδα και μεγάλωσε στην Ιστιαία Ευβοίας και την Αθήνα.

Ο Γρηγόρης Καυκαλάς (D.Phil, M.A. (Sussex), Δρ. ΑΠΘ) είναι Καθηγητής στον Τομέα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ και διευθύνει την Ερευνητική Μονάδα Χωρικής Ανάπτυξης (ΕΜΧΑ). Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων. Έχει διευθύνει και συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Τα ενδιαφέροντά το εστιάζονται στην ανάλυση και στον προγραμματισμό της χωρικής ανάπτυξης. Είναι συν-διευθυντής του εξαμηνιαίου επιστημονικού περιοδικού "Τόπος: Επιθεώρηση αστικών και περιφερειακών μελετών".

Ο Ηλίας Μπεριάτος (αρχιτέκτων ΕΜΠ, γεωγράφος Paris-X-NANTERRE, Δρ χωροταξίας Paris-IV-SORBONNE) είναι καθηγητής χωρικού-περιβαλλοντικού σχεδιασμού και γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και μέλος ΣΕΠ του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Έχει διδάξει στο Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου (1990-94), στο τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του ΠΘ, στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα πολεοδομίας-χωροταξίας του ΕΜΠ καθώς και στη Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης (2002-04 & 2013-15). Επίσης δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Renmin University Πεκίνο (1996), στο Dipartimento di Architettura e Planificazione Territoriale του πανεπιστημίου της Βologna (2005) και στο Ινστιτούτο Γεωγραφίας της Ρουμανικής Ακαδημίας Επιστημών (2006). Έχει επιμεληθεί ή συγγράψει μόνος ή με άλλους 28 βιβλία και έχει δημοσιεύσει πάνω από 140 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά. Επί πλέον έχει πραγματοποιήσει εξίσου μεγάλο αριθμό ανακοινώσεων σε επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Υπήρξε προσκεκλημένος ομιλητής σε διεθνή fora και οργανισμούς καθώς και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού (ΗΠΑ, Αυστραλία, Γαλλία, Ιταλία κλπ). Τα τελευταία 25 χρόνια αρθρογραφεί στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο για ζητήματα χωροταξικού, πολεοδομικού, περιβαλλοντικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού. Έχει τιμηθεί το 1997 από το WWF ως ‘Leader for a Living Planet-2000’. Από το 2004 είναι Fellow στο Wessex Institute of Technology-UK, το 2005 του απονεμήθηκε (από κοινού με την καθ. Α. Γοσποδίνη) το Βραβείο της Ένωσης Ευρωπαϊκών Σχολών Χωροταξίας (The AESOP Prize for Best Published Paper) και το 2010 τιμήθηκε από την Επιτροπή Υπουργών Χωροταξίας (CEMAT) του Συμβουλίου της Ευρώπης για την συμβολή του στην χωροταξία, το τοπίο και την πολιτιστική κληρονομιά. Έχει διατελέσει ειδικός σύμβουλος Χωροταξίας και Περιβάλλοντος στο ΥΧΟΠ (1981-85), Νομάρχης Κεφαλονιάς και Ιθάκης (1985-89), επιστημονικός σύμβουλος της ΚΕΔΚΕ, και εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1992-96), μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (1993-96), Γενικός Γραμματέας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος (1996-98), Γενικός Γραμματέας ΥΠΕΧΩΔΕ (1998-2001), Πρόεδρος ΗΑΒΙΤΑΤ και του Ανωτάτου Συμβουλίου Απονομής Οικολογικoύ Σήματος (ΑΣΑΟΣ). Επίσης διετέλεσε: Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ISOCARP) 2005-08, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολεοδόμων (ECTP), Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) 2005-09, Πρόεδρος της επιτροπής υψηλόβαθμων αξιωματούχων (CSO) της συνόδου των υπουργών χωροταξίας (CEMAT) του Συμβουλίου της Ευρώπης (2011-2014).

Η Μαίρη Ανανιάδου-Τζημοπούλου είναι ομότιμη καθηγήτρια, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πολυτεχνική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου δίδαξε από το 1974 Αρχιτεκτονική Τοπίου, Σχεδιασμό Υπαίθριων Χώρων. Είναι Δρ. Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, Αρχιτέκτων Τοπίου Ecole Nationale Superieure du Paysage, Versailles, Αρχιτέκτων Τοπίου DPLG και Γεωπόνος ΑΠΘ. Εκατόν ογδόντα είναι περίπου τα δημοσιεύματά της σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, βιβλία, πρακτικά συνεδρίων και καταλόγους εκθέσεων. Μελέτες και έργα της σχεδιασμού τοπίου και αστικών χώρων τιμήθηκαν με βραβεία σε ελληνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς. Μεταξύ αυτών: Αγία Βαρβάρα, Δράμα / Στρατόπεδο Κόδρα, Θεσσαλονίκη, Β΄ Βραβείο / Κήποι του Πασά, Θεσσαλονίκη, Α΄ Βραβείο / Μέσα γειτονιά Λεμεσού, Κύπρος, Α΄ Βραβείο / Τελλόγλειο, Θεσσαλονίκη / Άγιος Κοσμάς, Αθήνα / Αστικός Ιστός, Βέροια / Άξονας Αγία Σοφία, Θεσσαλονίκη, Β΄ Βραβείο / Εγνατία Οδός, Αλεξανδρούπολη - Κήποι / Φράγμα, Αγία Βαρβάρα, Αλιάκμονας ποταμός.

Ο Αναστάσιος Μ. Κωτσιόπουλος είναι καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Α.Π.Θ. και, από το 2008, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Σπούδασε στο Α.Π.Θ. (δίπλωμα αρχιτέκτονα, διδακτορικό δίπλωμα και υφηγεσία) και στο University of Edinburgh (Ph.D.). Έχει πολυετή επιστημονική και συγγραφική δραστηριότητα στον χώρο της θεωρίας της αρχιτεκτονικής, με γνωστότερο βιβλίο του το "Κριτική της Αρχιτεκτονικής Θεωρίας", ενώ έχει και εκτεταμένο αρχιτεκτονικό έργο. Κτίριά του έχουν διακριθεί, με σημαντικότερη διάκριση το βραβείο Αρχιτεκτονικής 2000 του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, και έχουν επανειλημμένως δημοσιευθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως πρόσφατα στους παγκόσμιους άτλαντες "The Phaidon World Atlas of Architecture" και "The Phaidon Atlas of 21st Century World Architecture".

Ο Θωμάς Μαλούτας είναι Καθηγητής Κοινωνικής Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και παλαιότερα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Επί πολλά χρόνια διηύθυνε το Ινστιτούτο Αστικής & Αγροτικής Κοινωνιολογίας στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (EKKE), ενώ πρόσφατα διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Έρευνας & Τεχνολογίας. Το ερευνητικό και δημοσιευμένο έργο του αφορά τις κοινωνικές δομές στις μεγάλες πόλεις και τις μεταβολές τους κατά την περίοδο της παγκοσμιοποίησης. Επικεντρώνεται σε ζητήματα κοινωνικού διαχωρισμού, στεγαστικών και ευρύτερων προνοιακών συστημάτων σε συνάρτηση με το δομημένο περιβάλλον στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης και ιδιαίτερα στην Αθήνα

Ο Michael Herzfeld έκανε σπουδές αρχαιολογίας στο Καίμπριτζ, μεταπτυχιακά στο Μπέρμιγχαμ και διδακτορικό στην κοινωνική ανθρωπολογία στην Οξφόρδη. Δίδαξε στο Vassar College και στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα και συνεργάστηκε με τα παΠεπιστήμια του Παρισιού (Ναντέρ), του Μάντσεστερ, της Πάδουα και την Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Παρίσι). Από το 1991 είναι καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Έχει διατελέσει πρόεδρος του Modern Greek Studies Association και της Society for the Anthropology of Europe, καθώς και διευθυντής του American Ethnologist την περίοδο 1994-1998. Το 1997 εξελέγη εταίρος της American Academy of Arts and Sciences. Έργα του είναι: "Ours Once More. Folklore, Ideology, and the Making of Modern Greece" (1982) [ελλ. έκδ.: "Πάλι δικά μας. Λαογραφία, ιδεολογία και η διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας", Αλεξάνδρεια], "The Poetics of Manhood. Contest and Indetity in a Cretan Mountain Village" (1985), "Anthropology Through the Looking-Glass. Critical Ethnography in the Margins of Europe" (1987) ["Η ανθρωπολογία μέσα από τον καθρέφτη. Κριτική εθνογραφία της Ελλάδας και της Ευρώπης", Αλεξάνδρεια], "A Place in History. Social and Monumental time in a Cretan Town" (1991), "The Social Production of Indifference. Exploring the Symbolic Roots of Western Bureaucracy" (1992), "Cultural Intimacy. Social Poetics in the Nation-State" (1997), "Portrait of a Greek Imagination. An Ethnographic Biography of Andreas Nenedakis" (1997), "Anthropology. Theoretical Practice in Culture and Society" (2001), "The Body Impolitic: Artisans and Artifice in the Global Hierarchy of Value" (2004), "Evicted from Eternity: The Restructuring of Modern Rome" (2009). Είναι επίσης κινηματογραφιστής και παραγωγός του "Monti Moments: Men's Memories in the Heart of Rome" (2007).

Η Κυριακή Τσουκαλά σπούδασε αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη (1972-74) και στη Γενεύη (1974-78). Έκανε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην κοινωνιολογία και την ψυχολογία του χώρου στο Παρίσι. Εκπόνησε δύο διδακτορικές διατριβές σε θέματα ψυχολογίας και αρχιτεκτονικής σε πανεπιστήμια της Γαλλίας καθώς και διατριβή επί υφηγεσία στην οργάνωση του χώρου και την πολεοδομία στο Universite Paris X-Nanterre. Σήμερα είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της ερευνητικής ομάδας "Environnement urbain: Processus cognitifs et representations" του Πανεπιστημίου Universite Paris X-Nanterre. Εξειδικεύτηκε στη σχέση του παιδιού με το κτισμένο περιβάλλον στην κλίμακα του αρχιτεκτονικού και αστικού χώρου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώθηκαν στις ψυχοκοινωνικές ποιότητες του σχολικού περιβάλλοντος και του ανοικτού δημόσιου χώρου. Τελευταία ασχολείται με την ταυτότητα των νέων μορφών "δημόσιου" χώρου που χαρακτηρίζουν τις (μετα)πόλεις στη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης μέσα από τη μελέτη της συμπεριφοράς των ατόμων.