Κωστής Παλαμάς, ο ποιητής και ο κριτικός

Η Άντεια Φραντζή γεννήθηκε το 1945 στην Αθήνα. Πρωτοδημοσίευσε ποίηση το 1975. Έχει δημοσιεύσει μέχρι σήμερα οκτώ ποιητικά βιβλία (και μια συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων της, το 2010), ένα βιβλίο για παιδιά, καθώς και τόμους με άρθρα, φιλολογικές μελέτες, κριτικές εκδόσεις και μεταφράσεις από τα αγγλικά. Μετά το 1975 υπήρξε συστηματική συνεργάτις του περιοδικού "Αντί". Διδάκτωρ της νεοελληνικής φιλολογίας η Άντεια Φραντζή διδάσκει νεοελληνική λογοτεχνία στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

O Eρατοσθένης Γ. Kαψωμένος, από τα Xανιά της Kρήτης, είναι Kαθηγητής Nέας Eλληνικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Tμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1983 κ.ε.) και Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής. Πτυχιούχος και διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι [Αισθητική - Θεωρία της Τέχνης και του Πολιτισμού: Universite de Paris-Sorbonne (Paris I), Υφολογία - Σημειωτική της Λογοτεχνίας: Universite de Paris VII και Ecole des Hautes Etudes], έχει στρέψει την ερευνητική του προσπάθεια στους τομείς της Θεωρίας και της Ερμηνείας της Λογοτεχνίας. Υπήρξε ένας από τους εισηγητές στην Ελλάδα της Δομικής Θεωρίας και της Σημειωτικής (Αφηγηματολογία - Ποιητική - Κοινωνιοσημειωτική), καθώς και της Στατιστικής Υφολογίας. Την τελευταία δεκαετία το ερευνητικό του ενδιαφέρον έχει στραφεί προς τη Θεωρία του Πολιτισμού και την ανάλυση των πολιτισμικών φαινομένων. Με πρόσκληση των αντίστοιχων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, έχει πραγματοποιήσει επισκέψεις διδασκαλίας σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αυστραλίας. Είναι ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας (1978 κ.ε.), αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Σημειωτικών Εταιρειών των Βαλκανικών Χωρών (1997 κ.ε.) και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Διεθνούς Σημειωτικής Εταιρείας (1980 μέχρι σήμερα). Έχει αναπτύξει μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα των Διαπανεπιστημιακών Προγραμμάτων Συνεργασίας ERASMUS, LINGUA, ΣΩΚΡΑΤΗΣ/ERASMUS (1991 κ.ε.), με στόχο την ανάπτυξη των Νεοελληνικών Σπουδών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Η Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία και Φιλολογία στην Αθήνα και στο Παρίσι. Δίδαξε στον τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ περίπου για ένα τέταρτο του αιώνα (1986-2012), του οποίου είναι ομότιμη καθηγήτρια, ανανεώνοντας θεματικά και μεθοδολογικά τα διδακτικά αντικείμενα της νεοελληνικής φιλολογικής επιστήμης. Οι εργασίες της διακρίνονται, σύμφωνα με ανακοίνωση της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (18/9/2019), για την οξυδέρκεια, την κριτική ευαισθησία και τη συνδυαστική μέθοδο προσέγγισης (με τη συνεπικουρία της Ιστορίας, της κοινωνικής ανθρωπολογίας, της ψυχολογίας). Οι γνώσεις της δεν περιορίζονται στον τομέα της νεοελληνικής φιλολογίας αλλά αφορούν την Ιστορία, τη Λατινική και Μεσαιωνική φιλολογία και την αρχαιολογία. Στο πλαίσιο της συγγραφικής της δραστηριότητας, από τη δεκαετία του 1970 δημοσίευσε ποιητικές συλλογές (ενδεικτικά: "Οίκος", 1972· "Αναστάσιμα", 1973· "Οι περιπλανήσεις της Εδεσσαίας", 2007), μονογραφίες, δοκίμια και μεταφράσεις. Εκπόνησε μελέτες για τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα και για τη νεωτερική ποίηση και πεζογραφία (ενδεικτικά: "Δεν άνθησαν ματαίως. Ανθολογία υπερρεαλισμού", 1980· "Νίκος Εγγονόπουλος. Η ποίηση στον καιρό του τραβήγματος της ψηλής σκάλας", 1987· "Η γραφή και η βάσανος: ζητήματα λογοτεχνικής αναπαράστασης", 2000). Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συνεισφορά της στη μελέτη και την έρευνα της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας και ιδίως των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Έχει δημοσιεύσει μελέτες για την εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία και έχει επιμεληθεί και προλογίσει μαρτυρίες του Ολοκαυτώματος (ενδεικτικά: "Ο άλλος εν διωγμώ. Η εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία: ζητήματα ιστορίας και μυθοπλασίας", 1998· "Το Ολοκαύτωμα στις μαρτυρίες των Ελλήνων Εβραίων", 2007, καθώς και μαρτυρίες των Γιομτώβ Γιακοέλ, Έρικα Κούνιο - Αμαρίλιο, Μαρσέλ Νατζαρή, Ισαάκ Ματαράσσο). Έχει συμβάλει ενεργά στη διάδοση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη Ρωσία και στην Ουκρανία. Τέλος, έχει ασχοληθεί με τη μετάφραση τόσο λογοτεχνικών όσο και δοκιμιακών έργων (ενδεικτικά: Πετράρχης, Πίκο ντε λα Μιράντολα, Φουκώ, Αξελός). Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα (2000) για τη μετάφραση των "Εξομολογήσεων" του Αγίου Αυγουστίνου από τα λατινικά, και με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της (2017, της απονεμήθηκε το 2019).

Ο Γιώργος Γεωργής γεννήθηκε στο Παραλίμνι της Κύπρου το 1946 και αποφοίτησε από το γυμνάσιο Αρρένων της κατεχόμενης Αμμοχώστου. Πτυχιούχος και διδάκτωρ του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρώτος γενικός γραμματέας της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Φοιτητών και Νέων Επιστημόνων (ΠΟΦΝΕ). Δίδαξε σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Από το 1976 ως το 1982 εργάστηκε στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας και, στη συνέχεια, ανέλαβε Μορφωτικός Ακόλουθος της Κύπρου στην Ελλάδα, 1982-1994 και 1997-2000. Ιδρυτής και πρώτος διευθυντής του Σπιτιού της Κύπρου στην ελληνική πρωτεύουσα (1987-1994, 1997-2000). Από το 1994 μέχρι και το 1997, visiting research associate στο Κing's College του Λονδίνου και συνεργάτης ερευνητής στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Κύπρου. Αναπληρωτής καθηγητής της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, ασχολείται συστηματικά με την Πολιτική και Διπλωματική Ιστορία του Ελληνικού Κράτους, με την Ιστορία του κυπριακού εθνικού κινήματος, την Πολιτική Ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας 1959-1974 και τον διπλωμάτη Σεφέρη. Έχει τιμηθεί με τον Ταξιάρχη του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας και με εύφημη μνεία της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει γράψει 12 βιβλία και πολλά άρθρα σε συλλογικούς τόμους και περιοδικά. Από το 2005 ώς το 2009 διετέλεσε Πρέσβης της Κύπρου στην Ελλάδα, με παράλληλη διαπίστευση στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Αλβανία.

Ο Βάλτερ Πούχνερ γεννήθηκε στη Βιέννη το 1947. Σπούδασε επιστήμη του Θεάτρου (Θεατρολογία) στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και το 1972 απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής, με μια εργασία για το νεοελληνικό θέατρο σκιών. Το 1977 ανακηρύχθηκε υφηγητής, στο ίδιο Πανεπιστήμιο, με μια διατριβή για τη γέννηση του θεάτρου στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό. Από τότε έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα. Δίδαξε επί δώδεκα χρόνια Ιστορία Θεάτρου στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από το 1989 διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην αρχή στο Τμήμα Φιλολογίας και από το 1991 στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, του οποίου διατελεί αντιπρόεδρος. Παράλληλα δίδασκε έως το 2006 Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και έχει μετακληθεί πολλές φορές ως επισκέπτης καθηγητής σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια. Το 1994 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών και το 2001 παρασημοφορήθηκε για τις επιστημονικές του επιδόσεις με τον "Αυστριακό Σταυρό Τιμής για την Επιστήμη και την Τέχνη". Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 90 βιβλία και 400 μελετήματα για θέματα του ελληνικού και βαλκανικού θεάτρου, της συγκριτικής λαογραφίας, των βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών εν γένει, καθώς και της θεωρίας του θεάτρου και του δράματος.

Η Έλλη Φιλοκύπρου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1963. Σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία στη Θεσσαλονίκη και στην Οξφόρδη. Διδάσκει από το 1992. Πρώτα στη Μέση Εκπαίδευση, μετά στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου και τώρα στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν κυρίως τη νεότερη ποίηση.

Ο Roderick Beaton γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Εδιμβούργο. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, από όπου έλαβε στη συνέχεια διδακτορικό δίπλωμα στη νεοελληνική φιλολογία. Από το 1981 έως τη συνταξιοδότησή του δίδαξε σύγχρονη ελληνική και βυζαντινή ιστορία, γλώσσα και λογοτεχνία στο King's College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, όπου και κατείχε από το 1988 την έδρα Κοραή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών. Έχει γράψει εκτενώς για θέματα σύγχρονης και μεσαιωνικής ελληνικής λογοτεχνίας. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν, μεταξύ άλλων, τα βιβλία του "Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία" (εκδ. Νεφέλη 1996), η βιογραφία του Γιώργου Σεφέρη, "Γιώργος Σεφέρης: περιμένοντας τον Άγγελο" (εκδ. Ωκεανίδα, 2003), η μελέτη "Ο Καζαντζάκης μοντερνιστής και μεταμοντέρνος" (εκδ. Καστανιώτη, 2009), καθώς και το μυθιστόρημά του "Τα παιδιά της Αριάδνης" (εκδ. Καστανιώτη, 1999). Επίσης, έχει επιμεληθεί τον συλλογικό τόμο "Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη: επιλογή κριτικών κειμένων", που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2011).

Η Anna Zimbone γεννήθηκε στην Κατάνη της Σικελίας. Μετά την αποφοίτησή της από τη Φιλοσοφική Σχολή του τοπικού Πανεπιστημίου, με θέμα διατριβής σχετικό με τα αρχαία ελληνικά, αφιερώθηκε στη μελέτη πρώτα της μεσαιωνικής και αργότερα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Διεξήγαγε τις έρευνές της κυρίως στο χώρο τής μεσαιωνικής και νεότερης ελληνικής φιλολογίας, προωθώντας τη μελέτη των σχέσεων ανάμεσα σε ελληνικά έργα και συγγραφείς με τις δυτικές πηγές τους (νεοελληνικές μεταφράσεις του Δάντη κατά το 19ο αι., το ιπποτικό μυθιστόρημα "Φλόριος και Πλατζιαφλόρε" με το φλωρεντινό "Cantare di Florio e Biancifiore", Κορνάρος με Ariosto και dell' Anguillara, Ροΐδης με Spanbeim, Casti, Leopandi, Michelet κ.ά.). Εκτός από τον Εμμανουήλ Ροΐδη, του οποίου μετέφρασε στα ιταλικά μερικά αφηγήματα και τον πρόλογο της "Πάπισσας Ιωάννας", ασχολήθηκε, με μεταφράσεις και μελέτες, ιδιαίτερα με τους Ιάκωβο Πολυλά, Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Κωνσταντίνο Θεοτόκη και Γεώργιο Βιζυηνό. Η ιταλική, μάλιστα απόδοση διηγημάτων του Γεωργίου Βιζυηνού (Gheorghios Viziinos "L' unico viaggio della sua vita e altre storie", Αιώρα, Αθήνα 2001) τιμήθηκε το 2002 το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Λογοτεχνίας σε Ξένη Γλώσσα. Το 2016 τιμήθηκε με το ίδιο βραβείο για τη μετάφραση στα ιταλικά του έργου "Ψυχολογία Συριανού συζύγου" του Εμμανουήλ Ροΐδη (εκδόσεις Lussografica). Από τους σύγχρονους νεοέλληνες συγγραφείς έστρεψε περισσότερο το ενδιαφέρον της στον Γιώργο Ιωάννου, για τον οποίο έγραψε σχετικό δοκίμιο (Κατάνη 1994). Του Θεσσαλονικιού διηγηματογράφου μετέφρασε και επιλογή διηγημάτων (Ghiorgos Ioannu "Le strida, In periferia" Aletheia, Firenze 1994). Επί σειρά ετών δίδαξε, ως καθηγήτρια, Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στη Σχολή Ξένων Γλωσσών και Λογοτεχνιών του Πανεπιστημίου της Κατάνης, όπου σήμερα διδάσκει Μεσαιωνική και Νεώτερη Ελληνική Φιλολογία και Νεοελληνική Γλώσσα και Πολιτισμό, στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του.

O Παντελής Bουτουρής γεννήθηκε στην Kύπρο το 1956. Σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου και υπέβαλε τη διδακτορική του διατριβή. Δίδαξε νεοελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Kρήτης (1991-1993). Aπό το 1993 διδάσκει νεοελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Kύπρου. Δημοσίευσε κριτικά άρθρα και μελέτες για τη νεοελληνική λογοτεχνία. Tο 1995 κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ως εις καθρέπτην... προτάσεις και υποθέσεις για την ελληνική πεζογραφία του 19ου αιώνα" (εκδ. Nεφέλη), και ακολούθησαν τα βιβλία: "Η συνοχή του τοπίου: εισαγωγή στην ποιητική του Ανδρέα Εμπειρίκου" (1997), "Αγαπημένε μου Ζαρατούστρα. Παλαμάς - Νίτσε" (2006), καθώς και ο συλλογικός τόμος "Ο ελληνισμός στον 19ο αιώνα: Ιδεολογικές και αισθητικές αναζητήσεις (2006), με επιμέλεια των Παντελή Βουτουρή και Γιώργου Γεωργή.

Ο Διονύσης Καψάλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Σπούδασε κλασική και αγγλική φιλολογία στις ΗΠΑ (1970-1974) και νεοελληνική φιλολογία στο Λονδίνο (1981-1984), όπου επίσης δίδαξε για δύο χρόνια. Από το 1978 έχει δημοσιεύσει εικοσιτρία ποιητικά βιβλία (όλα, εκτός του πρώτου, στις Εκδόσεις Άγρα), δέκα τόμους με δοκίμια, μια επιλογή από τα Σονέτα του Σαίξπηρ, ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον και του Κόλεριτζ, χαϊκού του Ίσσα και του Μπασό, το Χειμωνιάτικο ταξίδι του Βίλχελμ Μύλλερ, τον Έρωτα του ποιητή του Χάινριχ Χάινε κ.α. Μετέφρασε για το θέατρο τα έργα του Σαίξπηρ Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Ο βασιλιάς Ληρ, Οθέλλος, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, Περικλής, Άμλετ, Η κωμωδία των παρεξηγήσεων, καθώς και τις Ευτυχισμένες μέρες του Σάμιουελ Μπέκετ. Εργάζεται στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, όπου, από τον Νοέμβριο του 1999, κατέχει τη θέση του διευθυντή. Είναι επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 2015 και έχει τιμηθεί με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων το 2017.

O Eυριπίδης Γαραντούδης είναι καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθήνων. Γεννήθηκε το 1964 στην Kαβάλα. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Aπό το 1986 έως το 1989 δίδαξε νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στο Iνστιτούτο Bυζαντινών και Nεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Πάδοβας. Aπό το 1995 έως το 2003 δίδαξε νεοελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Kρήτης (επίκουρος καθηγητής το 1999). Διετέλεσε επίσης ερευνητής του Iνστιτούτου Mεσογειακών Σπουδών του Iδρύματος Tεχνολογίας και Έρευνας, με αντικείμενο τη συγγραφή ιστορίας της νεοελληνικής μετρικής. Δημοσίευσε τα βιβλία: "Aρχαία και νέα ελληνική μετρική. Iστορικό διάγραμμα μιας παρεξήγησης", Πάδοβα 1989, "Πολύτροπος αρμονία. Mετρική και ποιητική του Kάλβου", Hράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Kρήτης - Στέγη Kαλών Tεχνών και Γραμμάτων 1995, και "Aνθολογία νεώτερης ελληνικής ποίησης 1980-1997. Oι στιγμές του νόστου", Aθήνα, Eκδόσεις Nεφέλη 1998. Eπιμελήθηκε τα βιβλία: "Γεράσιμος Σπαταλάς, H στιχουργική τέχνη. Mελέτες για τη νεοελληνική μετρική", Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Kρήτης 1997 (σε συνεργασία με την Άννα Kατσιγιάννη) και "Tάκης Σινόπουλος, Xρονικό αναγνώσεων. Bιβλιοκρισίες για τη μεταπολεμική ποίηση", Αθήνα, Σοκόλης 1999 (σε συνεργασία με τη Δώρα Mέντη). Bιβλιοκρισίες και μελέτες του για θέματα της νεοελληνικής φιλολογίας δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες.

Η Αλεξάνδρα Σαμουήλ γεννήθηκε το 1962 στην Αθήνα. Σπούδασε γαλλική και νεοελληνική φιλολογία. Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Έχει δημοσιεύσει τρία βιβλία καθώς και μελέτες και άρθρα σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους πάνω σε θέματα συγκριτικής και νεοελληνικής λογοτεχνίας. Το βιβλίο της "Ο Παλαμάς και η κρίση του στίχου" βραβεύτηκε με το έπαθλο Χρήστου και Ελένης Ξανθοπούλου-Παλαμά της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο Παναγιώτης Μουλλάς (1935-2010) γεννήθηκε στο Κιλκίς. Σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στην Αθήνα (1961-1966) και έζησε για πολλά χρόνια στο Παρίσι (1966-1977), όπου δίδαξε νεοελληνικά στο Παν/μιο της Nanterre και στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης. Το 1977 εξελέγη καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ., και έκτοτε έζησε και δίδαξε στη Θεσσαλονίκη. "Έφυγε" από τη ζωή το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου 2010, σε ηλικία 75 ετών, καταλοίποντας πίσω του πλούσιο φιλολογικό έργο. Έργα του, μεταξύ άλλων, είναι: - Λουκιανού, "Εταιρικοί και νεκρικοί διάλογοι" (προλεγόμενα, μετάφραση, σημειώσεις), Γαλαξίας 1967. - Γκ. Φλωμπέρ, "Η αισθηματική αγωγή" (χρονολόγιο, προλεγόμενα, βιβλιογραφία, μετάφραση, σημειώσεις), Γαλαξίας 1971· Οδυσσέας 1981. - "Α. Παπαδιαμάντης αυτοβιογραφούμενος" (εισαγωγή, κείμενα, κρίσεις), Ερμής 1974· 1981. - Γ. Μ. Βιζυηνός, "Νεοελληνικά διηγήματα" (εισαγωγή, κείμενα, κρίσεις), Ερμής 1980· Εστία, 1994. - "Για τη μεταπολεμική μας πεζογραφία: κριτικές καταθέσεις", Στιγμή 1989. - "Ρήξεις και συνέχειες: μελέτες για τον 19ο αιώνα", Σοκόλη-Κουλεδάκη 1994. - "Η δέκατη μούσα: μελέτες για την κριτική", Σοκόλη-Κουλεδάκη 2001. - Γερ. Βώκος, "Ο κύριος πρόεδρος" (εισαγωγή, επιμέλεια), Σοκόλη-Κουλεδάκη 2004. - "Ο χώρος του εφήμερου: στοιχεία για την παραλογοτεχνία του 19ου αιώνα", Σοκόλη-Κουλεδάκη 2007, κ.ά.

Ο Ξενοφών Αστερίου Κοκόλης (Κατερίνη, 1939) ζει από το 1956 στη Θεσσαλονίκη. Δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στο ΑΠΘ από το 1965 ως το 2005. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και βιβλία για το Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Καβάφη, τον Καρυωτάκη, τους ποιητές της Θεσσαλονίκης, τον Παπαδιαμάντη, τον Τόλη Καζαντζή κ.ά. Επιμελήθηκε φιλολογικά τους δίσκους "Η Ζωή Καρέλλη διαβάζει Καρέλλη", "Η Θεσσαλονίκη στα ρεμπέτικα" 1 και 2, και "Primavera en Salonico - Άνοιξη στη Σαλονίκη, σεφαραδίτικα λαϊκά τραγούδια" (με τη Σαβίνα Γιαννάτου).